Lần đầu tiên trong đời nhà vườn thấy giá cau tăng kỷ lục, điều gì đang xảy ra?
Không chỉ giá cà phê mà giá cau hiện nay cũng khiến nông dân Tây Nguyên “dậy sóng” vì lên đến 80.000 – 85.000 đồng/kg.
Bà Phạm Thị Dịu (Đắk Lắk) cho biết mọi năm thời điểm này chỉ tập trung giữ vườn cà phê sắp thu hoạch để phòng kẻ gian thì nay bà còn phải canh thêm mấy chục cây cau trong nhà. Lý do giá cao tăng phi mã, lên tới 90.000 – 100.000 đồng/kg.
"10 ngày trước, giá vẫn còn 70.000- 75.000 đồng/kg tưởng là đỉnh rồi và thương lái cân cau cả buồng, không cần nhặt trái riêng. Không ai ngờ giá cau có thể cao như thế này. Chỉ vài chục cây cau mà bán được mấy chục triệu đồng. Tôi nhớ vài năm trước, có lúc cau chỉ 2.000 đồng/kg, bán không ai mua" – bà Dịu nhớ lại.
Còn ông Nguyễn Văn Hai, Giám đốc một HTX nông nghiệp ở Gia Lai, nói rằng giá cau mới là chủ đề "nóng" nhất Tây Nguyên hiện nay vì tăng đột biến trong khi giá cà phê đã tăng thời gian dài.
Ông Hai cho hay hiện Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) có nhu cầu cao về cau nên đẩy giá lên nhanh, vào mùa thu hoạch năm ngoái cau còn ở mức 45.000 – 60.000 đồng/kg. Ông nói rằng cau Tây Nguyên được chuộng hơn khu vực ĐBSCL vì hương vị đậm đà. "Với giá này, trồng cau lãi còn hơn cả cà phê và sắp bằng sầu riêng trong khi gần như không phải chăm sóc gì!" – ông Hai nói.
Không chỉ Tây Nguyên, mà nhiều tỉnh miền Trung, giá cau cũng tăng đột biến. Như tại Quảng Ngãi, gần đây giá cau liên tục tăng cao khiến nhiều người trồng cau vui mừng.
Ông Nguyễn Văn Tuấn, ngụ huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi có vườn cau hơn 400 gốc đang cho trái đồng loạt. Những ngày đầu tháng 9, ông Tuấn bán gần 500kg cau chỉ ở mức 65.000-68.000/kg nhưng hiện đã lên 80.000-85.000 đồng/kg.
"Cách đây gần 1 tuần, tôi bán tiếp 300kg với giá 78.000 đồng/kg. Bây giờ giá đã lên hơn 80.000 đồng. Lần đầu tiên trong đời tôi thấy giá cau tăng từ đầu vụ đến tận bây giờ. Với mức giá này thì năm nay nhiều nhà vườn thu hàng trăm triệu đồng" - ông Tuấn nói.
Theo nhiều người trồng cau, việc giá cau liên tục tăng cao và kéo dài nhiều tháng là chuyện hiếm có, xưa nay chưa từng xảy ra.
Trước việc giá cau tăng đột biến, ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), đã tìm hiểu một số đầu mối tiêu thụ tại Trung Quốc và được biết họ đang tăng mua cau từ Việt Nam khi các nguồn cung khác như Thái Lan, Philippines và nguồn cung nội địa là đảo Hải Nam bị hụt.
"Hơn nữa, loại cây này chỉ được trồng xen hoặc trồng bờ rào nên sản lượng không lớn và rải rác nhiều nơi nên hàng không có nhiều. Chỉ một số địa phương tại Việt Nam có trồng cau như: Tây Nguyên, ĐBSCL, miền Trung,... Hơn nữa, bây giờ đang là cuối vụ nên giá cau bị đẩy lên cao" – ông Mười giải thích.
Về mục đích mua cau, ông Mười cho hay chủ yếu để làm kẹo hoặc ăn với trầu. Ông Mười cũng nói thêm, quả cau có thị trường hẹp. Ví dụ, thị trường trong nước giờ hầu như không còn người ăn trầu cau, chỉ dùng vào các dịp lễ Tết, cưới hỏi. Do đó, giá cao cũng thất thường.
"Tôi cho rằng không nên vì giá cau cao như hiện nay mà nông dân phát triển vùng trồng chuyên canh bởi đầu ra rất hẹp. Tuy nhiên, việc trồng cau bờ rào để tạo cảnh quan và tăng thu nhập thì nên khuyến khích vì cây cau có tính thẩm mĩ và không ảnh hưởng đến các cây trồng khác" – ông Mười nêu quan điểm. Ông Mười cho biết thêm, hiện cau chưa được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc mà buôn bán bằng hình thực trao đổi cư dân biên giới nên tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Xuất khẩu cau tăng 120 lần
Theo báo cáo tổng hợp của VINAFRUIT, trong tháng 8, xuất khẩu cau của Việt Nam đạt 9,28 triệu USD, tăng hơn 120 lần so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế 8 tháng của năm 2024 đạt 21,2 triệu USD so với cùng kỳ năm ngoái, tăng 51,3%.
Cau trở thành mặt hàng xuất khẩu đứng thứ 13 của Việt Nam trong 8 tháng qua, xếp trên cả hạt hạnh nhân, quả vải, macca và chôm chôm.