Kịp thời điều trị cho một bệnh nhân viêm màng não do virus
Bệnh viện Quân y 103 vừa tiếp nhận bệnh nhân nữ 58 tuổi, trong tình trạng sốt cao, ý thức lơ mơ, không tiếp xúc ngôn ngữ, đại tiểu tiện không tự chủ.
Theo người nhà kể lại, bệnh nhân có tiền sử viêm khớp dạng thấp, trước khi vào viện 6 ngày, đột ngột khởi phát sốt cao 38-39 độ C, sốt nóng kèm gai rét, không rõ cơn rét run. Bệnh nhân đau đầu vùng trán - đỉnh, đau tăng khi có kích thích ánh sáng và âm thanh, đau lan xuyên ra vùng thái dương - chẩm hai bên, đau đầu tăng dần có lúc thành cơn, trong mỗi cơn đau có kèm theo buồn nôn và nôn.
Vào ngày thứ 3 của bệnh, bệnh nhân được điều trị tại bệnh viện đa khoa khu vực bằng kháng sinh, hạ sốt, tuy nhiên đáp ứng kém, ý thức xấu dần, tiếp xúc chậm chạp, đại tiểu tiện không tự chủ. Đến ngày thứ 6 của bệnh, bệnh nhân được đưa đến cấp cứu tại Khoa Truyền nhiễm – Bệnh viện Quân y 103.
Qua thăm khám lâm sàng, làm xét nghiệm máu cơ bản, định hướng ban đầu nghĩ đến viêm màng não - não. Bệnh nhân được cấy máu, chụp CT-Scanner sọ não, chọc ống sống thắt lưng lấy dịch não tủy làm xét nghiệm thường quy (tế bào, sinh hóa, nhuộm soi, nuôi cấy) và PCR đa tác nhân dịch não tủy.
Kết quả xét nghiệm dịch não tủy: dịch trong, công thức tế bào 1.484 tế bào/mm3, lymphocyte 90%, neutrophil 10%, protein 1,44 g/L, glucose 4,7 mmol/l. Xét nghiệm máu ngoại vi: Bạch cầu 10 G/l, neutrophil 78%,;CRP 2 mg/L. Chụp CLVT sọ não không thấy bất thường.
Bệnh nhân được chẩn đoán viêm màng não - não do virus, phân biệt với viêm màng não - não do lao và được điều trị ngay bằng Acyclovir 10 mg/kg/8h, kháng sinh phòng bội nhiễm, chống phù não. Kết quả xét nghiệm PCR dịch não tủy dương tính với virus varicella zoster, âm tính với lao. Chụp MRI sọ não không thấy hình ảnh tổn thương nhu mô.
Sau 3 ngày điều trị, bệnh nhân hết sốt, tỉnh táo, tiếp xúc được, đỡ đau đầu, đại tiểu tiện bình thường. Sau 2 tuần điều trị, xét nghiệm lại dịch não tủy bình thường, bệnh nhân tỉnh táo, không sốt, ăn ngủ tốt, được cho ra viện.
Theo các bác sĩ, viêm màng não do virus là một tình trạng bệnh lý cấp tính, có tỷ lệ tử vong lên tới 9 - 20%, tỷ lệ tàn tật và di chứng tâm thần kinh sau xuất cao. Khoảng 40% người bệnh bị viêm não cần nhập viện tại đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU) và 1/4 thở máy xâm nhập để kiểm soát tình trạng hôn mê, co giật hoặc các biến chứng khác.
Virus Varicella-zoster (VZV) là một trong 8 loại Herpesvirus được biết là có thể gây nhiễm trùng cho người và là nguyên nhân thứ hai gây viêm màng não - não cấp tính sau virus Herpes simplex (HSV).
Bệnh cảnh lâm sàng của viêm màng não - não do VZV cũng tương tự như các virus gây viêm màng não – não khác. Để chẩn đoán xác định cần làm xét nghiệm phân tích dịch não tủy, chụp MRI sọ não, trong đó PCR dương tính với DNA của VZV trong mẫu dịch não tủy là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán viêm màng não do VZV.