Khủng hoảng... osin

Osin nhà chị Nhung tên Vân, người Thái Bình, sinh năm 1974, gọn người, xinh xắn, và đặc biệt có kinh nghiệm 10 năm trong nghề, trong đó có mấy năm xuất khẩu lao động bên Đài Loan.

Trước khi đến với nhà chị Nhung, chị Vân được giới thiệu làm cho một chị trưởng phòng Cty liên doanh, nhưng vì chồng chị này hay nhậu nhẹt, say liên miên, chị Vân không yên tâm nên xin nghỉ.

Trộm nghĩ, đúng là thời buổi này, làm công chức xin nghỉ còn phải đắn đó, suy nghĩ nát óc, lo thất nghiệp, nhưng riêng nghề giúp việc thì không phải … lăn tăn. Ngay khi chị Vân xin nghỉ, đã có 2 địa chỉ khác gọi mời, chủ yếu đều thông qua “đồng nghiệp” cùng quê Thái Bình. Sau khi cân nhắc một gia đình trả lương 3,5 triệu, nhà biệt thự, gia đình có 2 vợ chồng và hai cháu nhỏ, chị chủ nhà chuẩn bị sinh đứa con thứ 3 và cũng khá kỹ tính, chị Vân quyết định chọn gia đình chị Nhung, tuy lương thấp hơn, chỉ 2,5 triệu nhưng nhà ở tập thể Trung Tự, trên một mặt bằng, tiện lau dọn. Nhà chị Nhung lại chỉ có 2 con nhỏ, trong đó cháu lớn đã học mẫu giáo gần nhà.

Chính sự khan hiếm osin so với nhu cầu của các gia đình, đặc biệt các gia đình khá giả tại các thành phố lớn, lương osin trong những năm gần đây không ngừng leo thang chóng mặt, cao hơn cả chỉ số giá CPI mỗi năm. Cụ thể, chỉ cách đây 2 năm, lương osin dao động từ 800 nghìn – 1 triệu, thì mức lương đầu năm 2012 phổ biến ở mức 2,5 triệu, chưa kể chi phí nhà chủ “đương nhiên” trả cho osin như tiền ăn, ở, sinh hoạt, thậm chí cả đồ dùng cá nhân, quần áo, quà cáp…

Chị P.T.G.B, Cty sữa Sữa Dutch Lady được bạn bè coi là: có cung nô bộc, từ ngày xây dựng gia đình đến nay có 2 cháu nhỏ đã 7 năm, chị mới phải tuyển đến người giúp việc thứ 2. Chị cho biết, sau khi người giúp việc đầu tiên làm việc đến cái tết thứ 5 năm xin nghỉ. Chị tranh thủ thuê người giúp việc – vốn là của nhà hàng xóm trong dịp tết khi họ không có nhu cầu. Chị B tính xởi lởi, dễ thông cảm, lại có nhã ý trả lương cao hơn hẳn (Lúc đó trung bình các nhà trả 1, 5 triệu/tháng, chị đã “phá rào”, trả hẳn 2, 5 triệu). Và người giúp việc không ngần ngại từ chối, chuyển hẳn luôn sang làm cho nhà chị B.

Chị B thừa nhận, việc dùng lương dụ dỗ osin đang làm cho nhà khác đến nhà mình vẫn biết là không hay, nhưng cực chẳng đã, vì không có cách nào khác. Điều quan trọng là sau khi dụ được người ta về, mình phải có thái độ hành xử chừng mực, cảm thông, chia sẻ thì mới có thể giữ chân được người ta. Tất nhiên, quan hệ này bền vững còn là “cái duyên” của osin với gia chủ cũng như tính nết, sự thật thà, biết điều của những người giúp việc…

Xã hội ngày càng phát triển, phải khẳng định, vai trò không nhỏ của nghề giúp việc cũng như sự đóng góp lớn của nghề này trong sự phát triển chung của xã hội, nhất là với guồng quay chóng mặt của cuộc sống thị thành.

Thống kê của Vụ Gia đình, Bộ VH - TTDL cho thấy, hiện có khoảng 60% người giúp việc trông coi trẻ em hàng ngày, khoảng 20% chăm sóc người già và 20% chỉ làm các công việc nội trợ. Và giúp việc gia đình là một trong 32 nghề khó tuyển dụng nhất hiện nay. Do nhu cầu tại các đô thị tăng cao, chất lượng nguồn cung còn thấp dẫn đến nghề này thường xuyên rơi vào thiếu hụt lao động.

Bà X nhà ngay trên khu phố cổ Hà Nội có ba cô con gái đều là “sếp” của các Cty lớn, gia đình giàu có nhưng chẳng con nào sống cùng với bà. Niềm vui tuổi già với bà là được sống một mình với hẳn… hai người giúp việc. Trong đó có một giúp việc ở lâu năm, quán xuyến còn hơn con cái. Bà ốm đau, thuốc men ăn uống thế nào, chỉ chị giúp việc là cho đúng kiểu. Tết này, bà trả chị thêm một tháng lương 3 triệu đồng, ngoài ra còn tặng thêm một chỉ vàng để chị ở lại một tuần tết và chấp nhận để chị đưa cả chồng và con, cháu đến ăn tết ở nhà bà luôn vì vợ chồng con cái bà giúp việc cũng làm việc ở HN. Bà tâm sự: mấy ngày tết, gia đình các con đến được nhà bà một lúc, vì các con có lịch đi du lịch cả. Thế là tết thay vì sum họp với con cháu nhà mình bà sum họp, quây quần với con cháu nhà giúp việc…

Osin ở lại tết như bà X cũng ngày một nhiều, nhưng cũng có giúp việc như chị Thanh, Tĩnh Gia – Thanh Hóa quan niệm: “Ngày tết quan trọng là được thắp 3 nến nhang trước bàn thờ tổ tiên, 3 triệu hay kể cả ba mươi triệu cũng không muốn ở lại”…

Mỗi người một quan niệm, một suy nghĩ, một hoàn cảnh, nhưng đã là kiếm tiền lành mạnh bằng mồ hôi, công sức thì cũng đều đáng trọng, dù là nghề giúp việc hay công việc gì. Chỉ có điều, để có được mối quan hệ lao động hài hòa, để cung cầu gặp nhau, không chỉ những người chủ, mà những người lao động cũng cần hiểu biết quyền lợi cũng như nghĩa vụ của mình. Bên cạnh đó, nhà nước cũng cần những quy định pháp lý cụ thể đối với lao động giúp việc, nâng cao tính chuyên nghiệp của nghề này hơn trong xã hội ngày càng phát triển hiện nay.