Không phải đánh đập hay la mắng, 4 thứ này của cha mẹ mới tàn phá khủng khiếp tương lai con

Không thể phủ nhận, việc đánh mắnggây tổn thương nhất định đến tâm hồn và thể chất của trẻ. Tuy nhiên, những “vết tích” mà đánh mắng để lại thường không kéo dài mãi mãi, rồi cũng sẽ qua đi theo thời gian.

Ngược lại, trẻ lại nhạy cảm và sợ hãi hơn với những tổn thương vô hình. Những tổn thương này thường bắt nguồn từ lời nói, hành động vô ý của cha mẹ, hoặc từ chính bầu không khí trong gia đình. Nếu không muốn con trẻ lớn lên trong nỗi lo âu, sợ hãi, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và thể chất sau này, đã đến lúc cha mẹ cần hiểu rõ những điều mà trẻ thực sự sợ hãi.

4 điều khiến trái tim non nớt của trẻ không thể chịu đựng nổi

1. Bị thờ ơ, bỏ mặc

Chắc hẳn cha mẹ nào cũng từng nghe câu: “Sự lạnh lùng im lặng là thứ gây tổn thương nhất”.

Trong thế giới của trẻ, tình yêu và sự quan tâm từ cha mẹ là nguồn an ủi lớn nhất, mang lại cho chúng cảm giác an toàn. Nhưng nếu cha mẹ vì lỗi lầm của trẻ mà trở nên lạnh nhạt, xa cách hay phớt lờ, trẻ sẽ rơi vào nỗi sợ hãi và bất an chưa từng có.

Sự xa cách về mặt cảm xúc này còn để lại vết thương sâu sắc hơn bất kỳ trận đòn roi nào. Nó chạm đến phần mềm yếu nhất trong tâm hồn trẻ, khiến chúng lập tức mất đi cảm giác thuộc về.

Lời khuyên dành cho cha mẹ:

- Phản hồi tích cực: Dù trẻ mắc lỗi, bạn hãy dành cho chúng những lời động viên tích cực thay vì im lặng lạnh lùng. Hãy để trẻ hiểu rằng lỗi lầm có thể được tha thứ, và tình yêu của cha mẹ không hề giảm sút vì một hành động sai lầm của con.

- Bày tỏ yêu thương qua hành động: Một cái ôm ấm áp hay nụ hôn dịu dàng là những cách đơn giản nhưng hiệu quả để truyền tải tình yêu, giúp trẻ cảm thấy an toàn hơn.

2. Bị so sánh

“Con nhìn người ta xem, rồi nhìn lại mình đi, cùng một thầy dạy mà sao bạn A lại giỏi thế?”, “Chuyện nhỏ thế này mà người khác làm được, sao con lại không làm nổi?”...

Những câu nói so sánh như vậy chắc hẳn không ít cha mẹ từng thốt ra trong quá trình nuôi dạy con. Ý định ban đầu có thể là muốn khích lệ trẻ, giúp chúng nhận ra điểm yếu để cố gắng hơn. Nhưng phần lớn, điều này lại phản tác dụng. Trẻ chỉ nghe được nghĩa bề mặt, tự cho rằng mình thua kém người khác, mà không hề hiểu sâu xa ý tốt của cha mẹ.

Kết quả là giá trị bản thân của trẻ bị xói mòn nghiêm trọng. Từng chút tự tin ít ỏi dần biến thành tự ti, khiến trẻ mất hứng thú với cuộc sống và việc học.

Lời khuyên dành cho cha mẹ:

- Công nhận giá trị của trẻ: Mỗi đứa trẻ đều có điểm mạnh và tài năng riêng. Cha mẹ hãy khám phá thế mạnh của con mình, khen ngợi và động viên để trẻ xây dựng lại sự tự tin.

- Cùng đặt mục tiêu: Thay vì so sánh lung tung, hãy cùng trẻ đặt ra những mục tiêu thực tế, khả thi, và khuyến khích con nỗ lực đạt được chúng.

3. Bị đối xử bất công

Với nhiều gia đình đông con, cha mẹ miệng thì nói “yêu thương các con công bằng”, nhưng khi có chuyện xảy ra, họ khó mà thực hiện được. Dù chỉ là sự thiên vị vô ý, trẻ vẫn cảm nhận được sự bất công rõ rệt. Đặc biệt khi sự thiên vị thể hiện qua việc phân chia món đồ vật chất, sự quan tâm hay tiêu chuẩn đánh giá, trẻ sẽ càng thêm tổn thương.

Đứa trẻ được yêu chiều có thể trở nên kiêu ngạo, ích kỷ; còn đứa bị bỏ rơi thường sống trong tức giận và hoài nghi bản thân mỗi ngày.

Lời khuyên dành cho cha mẹ:

- Đặt ra quy tắc rõ ràng: Với gia đình đông con, cần có những quy tắc chung minh bạch. Điều này không chỉ để kiểm soát trẻ, mà còn để bảo vệ chúng. Khi áp dụng, hãy đảm bảo công bằng, không ai được đặc cách.

- Cân bằng tình cảm: Khi nhà có nhiều con, đôi lúc cha mẹ khó tránh khỏi thiên vị. Điều này có thể hiểu được, nhưng hãy tự nhìn lại và cố gắng dành sự quan tâm đồng đều, để mỗi đứa trẻ đều cảm thấy mình được trân trọng.

4. Bị kiểm soát quá mức

Dưới danh nghĩa “tất cả vì con”, nhiều cha mẹ áp đặt và sắp đặt mọi thứ trong cuộc sống của trẻ.

Xin được nói rằng: Trẻ là một con người, không phải cỗ máy, càng không phải vật sở hữu của ai.

Một số cha mẹ thậm chí không cho trẻ có ý kiến hay sự lựa chọn riêng trong cuộc sống hàng ngày, mọi thứ đều phải tuân theo ý người lớn. Nếu trẻ không nghe lời, lập tức bị gán cho đủ thứ “tội danh”. Tình yêu kiểu này liệu có khiến trẻ hạnh phúc? Không hề, nó chỉ khiến trẻ cảm thấy ngột ngạt.

Sống lâu dưới áp lực như vậy, trẻ sẽ mất đi khả năng tự chủ cơ bản, thậm chí sinh ra tâm lý phản kháng mạnh mẽ, chỉ muốn thoát khỏi sự kiểm soát của cha mẹ.

Lời khuyên dành cho cha mẹ:

- Tôn trọng cá tính của trẻ: Hãy cho trẻ không gian để bày tỏ ý kiến và đưa ra lựa chọn phù hợp với lứa tuổi. Đừng biến tình yêu thành sự kiểm soát ngột ngạt.

- Khuyến khích tự lập: Thay vì áp đặt, hãy hướng dẫn trẻ cách tự chịu trách nhiệm với quyết định của mình, giúp chúng trưởng thành một cách tự nhiên.