Khám phá những chiêu "độc" bán hàng thời "bão giá"

Anh Lê Duy Thanh, ngụ tại khu chung cư Vườn Lài, quận Tân Phú (TP.HCM) kể: “Một lần đi ngang đoạn đường Nguyễn Văn Cừ quận 1, thấy người bán hàng ghi bảng giá nho chỉ có 10.000 đồng, ghé vào mua họ cân cho tôi có nửa ký, chừng xem kỹ lại tấm bảng có ghi 10.000 đồng/1/2kg với số 1/2 nhỏ xíu”.

Tương tự, là trường hợp chị Trần Thị Hoà, nhân viên văn phòng toà nhà GV Plaza ở quận 3, có lần đi trên đường Nguyễn Thị Minh Khai thấy bảng giá ghi me Thái 4.000 đồng, chị liền dừng lại mua, thì ra còn có con số 100g nhỏ xíu để ở góc bảng. Giá đúng là 40.000 đồng/kg!

Ghi nhận thực tế thị trường, cùng loại bánh quy, kích cỡ có vẻ tương đương, nhưng có hộp nặng 180g, có hộp 165g. Loại hộp thiếc có nhiều cỡ, nhưng số cũng lẻ kiểu từ 908g hay nhỏ hơn là 370g. Bánh hộp thiếc có nhiều cỡ, nhưng mỗi hãng trọng lượng khác nhau và cũng phổ biến số lẻ như 280g – 370g – 908g… Hiếm có loại bánh nào đóng gói bao bì số chẵn như 100 – 200g.

Với các sản phẩm lỏng, tình trạng trọng lượng có số lẻ lại càng phổ biến. Trong cả chục ngàn mặt hàng dạng dung dịch lỏng đóng chai bán trong siêu thị, số lượng những chai có dung tích số chẵn như 100ml, 0,5 lít, 1 lít… chiếm tỷ lệ không đến 10%. Phổ biến là những chai dầu gội, sữa tắm 118ml, 534ml, 556ml… hoặc sản phẩm dung dịch lỏng nhưng tính trọng lượng theo kýlô như dầu gội 250g, sữa tắm chai lớn 600g, sữa dưỡng da 113g.

Trong cùng một loại sản phẩm, cách ghi trọng lượng của nhà sản xuất cũng khác nhau. Chẳng hạn như loại lăn nách khử mùi, nhãn này tính theo gram, nhãn kia ghi theo đơn vị lít.

Bà Nguyễn Thị Nguyệt, ngụ tại phường 12, quận Tân Bình than thở: “Đi mua hàng bây giờ chẳng biết đường nào mà lần. Những thứ hàng lỏng vẫn tính bằng ký. Trái cây không có nơi nào tính theo chục. Còn các loại thực phẩm đóng khay, đóng hộp sẵn thì tính theo khay, mà mỗi khay nặng khác nhau…”.

Chị Trần Thị Hoà cho biết, có lần chị và một người bạn cùng đi siêu thị mua sữa tắm, đã từng bị hố khi nhãn hiệu sữa tắm L. khuyến mãi giảm giá đến 10.000 đồng/chai cho dòng sản phẩm mới tung ra. Chị Hoà mua ngay hàng khuyến mãi, còn bạn chị thích mua loại cũ hơn. Đến khi tính tiền xong, cầm chai sữa tắm lên coi mới phát hiện ra loại chai mới chỉ có 550g, trong khi loại cũ nặng 600g. Tính ra, giá của loại mới chỉ giảm hơn 4.000 đồng.

Với đủ kiểu ghi và đóng gói như kể trên, người mua khó phân biệt được đắt rẻ bởi ở thời điểm chọn hàng, nếu không có công cụ tính toán trợ giúp, khó quy đổi đủ kiểu đơn vị từ hệ mét, cho tới hệ đo lường Anh hay Mỹ mà so sánh.

Trong thời điểm tâm lý tiêu dùng khá nhạy cảm về giá, các nhà kinh doanh cũng sử dụng chiêu thức giữ nguyên giá, giảm đơn vị tính để tạo cảm giác giá không đổi. Bà Nguyễn Thị Hải, giám đốc 1 siêu thị ở Hà Nội cho biết: “Một khay thực phẩm chế biến 185g, thay vì tăng giá 10%, thì họ giảm trọng lượng còn 165g, nhìn bao bì đúng kích cỡ cũ, nên người mua ít khi chú ý”.

Không chỉ riêng sản phẩm thực phẩm áp dụng cách thức này mà cách tính cước taxi hiện nay cũng vậy. So với hai năm trước, giá taxi đã được điều chỉnh nhịp nhàng với các lần tăng giá xăng dầu. Song phía dưới đồng hồ tính tiền, đơn giá 10.000 đồng luôn được in đậm và hầu như không đổi. Hãng taxi chỉ thay đổi và luôn ghi nhỏ cách tính cước là 0,7km cho 10.000 đồng như hiện nay, thay vì 0,8km của lần trước.

Do sự bát nháo của cách ghi trọng lượng này, và trước nhu cầu mua hàng cần tìm hiểu kỹ giá cả của khách mua, ở 1 số hệ thống siêu thị lớn tại TP.HCM đã để tấm bảng nhỏ ngay cạnh bảng giá của những mặt hàng tiêu dùng thiết yếu (như hoá mỹ phẩm, thực phẩm công nghệ, nước giải khát), trên đó trọng lượng của sản phẩm được quy đổi về đơn vị chuẩn – tức tính giá trung bình theo lít hoặc theo kilogam. Từ đó người mua hàng dễ dàng so sánh giá món hàng họ muốn mua rẻ hay đắt.