Học sinh cuối cấp cần chú ý những điểm mới trong quy chế xét công nhận tốt nghiệp THCS năm 2024

Quy chế do Bộ GD&ĐT ban hành được áp dụng đối với trường trung học cơ sở, trường phổ thông có nhiều cấp học trong đó có cấp trung học cơ sở; trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên và các cơ sở giáo dục khác thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở hoặc Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở (gọi chung là cơ sở giáo dục); các tổ chức và cá nhân có liên quan.

Mục đích, yêu cầu và căn cứ xét công nhận tốt nghiệp như sau:

- Việc xét công nhận tốt nghiệp nhằm xác nhận trình độ của học sinh và học viên (gọi chung là học sinh) học hết Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở hoặc Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở.

- Việc xét công nhận tốt nghiệp phải bảo đảm tính chính xác, công bằng, trung thực, khách quan.

- Việc xét công nhận tốt nghiệp căn cứ vào kết quả rèn luyện và kết quả học tập năm học lớp 9 của học sinh.

Dưới đây là tổng hợp Điểm mới về Quy chế xét công nhận tốt nghiệp THCS:

Học sinh lớp 9 được xét tốt nghiệp 2 lần/năm

Theo Điều 3 Quy chế xét công nhận tốt nghiệp THCS ban hành kèm Thông tư 31/2023/TT-BGDĐT, số lần xét tốt nghiệp THCS trong một năm được quy định như sau:

- Lần thứ nhất: Thực hiện ngay sau khi kết thúc năm học.

- Lần thứ hai: Thực hiện trước khi khai giảng năm học mới. Tuy nhiên, lần thứ hai có thể xảy ra hoặc không.

Đặc biệt, khoản 1 Điều 3 này khẳng định, chỉ xét công nhận tốt nghiệp nhiều nhất là 02 lần khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS với học sinh học hết lớp 9.

Với chương trình giáo dục thường xuyên cấp THCS, nếu có học sinh học hết lớp 9 trong năm thì tổ chức xét công nhận tốt nghiệp ít nhất 01 lần ngay sau khi kết thúc năm học. Như vậy, với chương trình này thì không giới hạn số lần xét công nhận tối đa.

Trong khi đó, theo Quy chế xét công nhận tốt nghiệp THCS ban hành tại Quyết định 11/2006/QĐ-BGD&ĐT (hiện đã hết hiệu lực) tại Điều 3 thì số lần xét công nhận tốt nghiệp trong một năm học của học sinh THCS như sau:

- Với học sinh THCS: mỗi năm chỉ xét công nhận tốt nghiệp một lần ngay sau khi học sinh kết thúc năm học theo quy định của Bộ Giáo dục.

- Với học sinh học chương trình giáo dục thường xuyên THCS thì không giới hạn số lần xét công nhận tốt nghiệp trong một năm mà tùy vào ý kiến trình của Sở Giáo dục và Đào tạo trình Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định.

Như vậy, với học sinh THCS ở cả hai chương trình đều có sự thay đổi trong số lần xét công nhận tốt nghiệp THCS.

Điều kiện xét công nhận tốt nghiệp THCS có nhiều thay đổi

Một trong các điểm mới về quy chế công nhận tốt nghiệp THCS là cho phép học sinh nghỉ quá 45 buổi trong năm học lớp 9 vẫn được dự xét công nhận tốt nghiệp. Thời gian 45 ngày này có thể được tính nghỉ một lần hoặc nghỉ nhiều lần cộng lại.

Trước đây, Điều 4 Quy chế ban hành tại Quyết định 11/2006/QĐ-BGD&ĐT có quy định một trong các điều kiện dự xét công nhận tốt nghiệp là không nghỉ học quá 45 buổi học ở năm học lớp 9.

Tuy nhiên, đến Thông tư 31 năm 2023, Bộ Giáo dục đã không còn quy định điều kiện này. Về việc nghỉ học quá 45 buổi trong năm học lớp 9, điểm c khoản 6 Điều 14 Thông tư 31 quy định về trách nhiệm của Sở Giáo dục như sau:

Điều 14. Trách nhiệm của cơ sở giáo dục

[…] 6. Tổ chức cho học sinh học lại; rèn luyện trong kì nghỉ hè; kiểm tra, đánh giá lại các môn học, hoạt động giáo dục trong kì nghỉ hè theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo và xác nhận hoàn thành Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở hoặc Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở (nếu đủ điều kiện) cho học sinh thuộc các đối tượng sau:

[…] c) Học sinh chưa được công nhận hoàn thành Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở hoặc Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở do nghỉ học quá 45 buổi trong năm học lớp 9 xin học lại.

Theo quy định này, nếu học sinh nghỉ quá 45 buổi chưa được công nhận hoàn thành Chương trình giáo dục phổ thông/giáo dục thường xuyên THCS xin học lại thì sẽ được tổ chức học lại, kiểm tra, đánh giá lại các môn và xác nhận hoàn thành Chương trình học và do đã thêm số lần được xét công nhận tốt nghiệp nên những học sinh này vẫn có thể được xét tốt nghiệp lần hai nếu đủ điều kiện và theo thời gian quy định.

Theo Điều 4 Quy chế mới, điều kiện để công nhận tốt nghiệp THCS là:

- Không quá 21 tuổi (với chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS) hoặc từ 15 tuổi trở lên (với chương trình giáo dục thường xuyên cấp THCS) hoặc theo quy định của Bộ Giáo dục với học sinh ở nước ngoài về, học vượt lớp, học ở độ tuổi cao hơn.

- Đã hoàn thành Chương trình giáo dục phổ thông/giáo dục thường xuyên cấp THCS.

- Có đầy đủ hồ sơ.

Nhiều chính sách ưu tiên, khuyến khích mới được áp dụng khi xét tốt nghiệp THCS

Quy chế mới chỉ quy định về chính sách ưu tiên cho học sinh là: Học sinh được hưởng các chính sách ưu tiên theo quy định hiện hành.

Trong khi đó, quy định cũ nêu rõ các đối tượng được hưởng chính sách ưu tiên và chính sách khuyến khích gồm:

- Chính sách ưu tiên:

• Con liệt sĩ, thương binh, bệnh binh và con người hưởng chế độ như thương binh, bệnh binh, con Anh hùng lực lượng vũ trang, Anh hùng lao động, Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
• Người dân tộc thiểu số.
• Người đang sống, học tại vùng có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn.
• Bị tàn tật, khuyết tật, kém phát triển về thể lực, trí tuệ, bị nhiễm chất độc hóa học, mồ côi không nơi nương tựa, hộ nghèo.

- Đối tượng hưởng chính sách khuyến khích:

• Đạt giải ba trở lên (cá nhân) trong các kỳ thi học sinh giỏi lớp 9, văn nghệ, thể dục thể thao cấp tỉnh hoặc trong khu vực, thi quốc tế…
• Người xếp loại từ trung bình trở lên trong kỳ thi nghề.

Hồ sơ xét tốt nghiệp THCS từ 15/02/2024

Hồ sơ xét công nhận tốt nghiệp THCS cũng là một trong các điểm mới của Quy chế ban hành kèm Thông tư 31. Cụ thể:

- Với học sinh học hết lớp 9: Học bạ.

- Với học sinh không thuộc đối tượng trên:

• Đơn đăng ký dự xét công nhận tốt nghiệp THCS
• Giấy khai sinh/Căn cước công dân/Thẻ Căn cước (bản sao hợp lệ)
• Học bạ (bản chính hoặc bản in điện tử có xác nhận) hoặc xác nhận kết quả rèn luyện và kết quả học lớp 9 nếu bị mất học bạ bản chính hoặc không có bản in học bạ điện tử.

Theo quy định cũ, hồ sơ dự xét không chia các đối tượng dự xét và yêu cầu nhiều hồ sơ, giấy tờ hơn gồm:

• Giấy khai sinh (bản sao)
• Học bạ (bản chính hoặc sẽ do Giám đốc Sở Giáo dục xem xét, giải quyết từng trường hợp)
• Giấy xác nhận đối tượng hưởng chính sách ưu tiên, khuyến khích (nếu có - bản chính/bản sao hợp lệ)
• Giấy xác nhận về phẩm chất đạo đức, chấp hành chính sách của Nhà nước từ những năm trước…

Từ năm 2024 sẽ không ghi loại tốt nghiệp trên bằng tốt nghiệp THCS

Nếu như trước đây, khi xét công nhận tốt nghiệp THCS thì kết quả tốt nghiệp sẽ được xếp thành 03 loại là giỏi, khá, trung bình căn cứ vào xếp loại hạnh kiểm và xếp loại học lực.

Còn hiện nay, theo Quy chế mới, quy định ghi loại tốt nghiệp này không còn được nêu tại Thông tư 31.