Hàng trăm cục máu đông bít tắc động mạch: "Thủ phạm" là 1 thói quen thường gặp ở người Việt

Mới đây, báo Vietnamnet đưa tin về một trường hợp phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, đe dọa tính mạng do bị nhồi máu cơ tim cấp. Bệnh nhân là một người đàn ông 43 tuổi, trú tại Khánh Hòa. Các kết quả chụp chiếu mạch vành cho thấy bệnh nhân có hàng trăm cục máu đông gây bít tắc gần như hoàn toàn động mạch liên thất trước (mạch máu chính nuôi tim), kéo dài 15cm từ lỗ xuất phát đến mỏm tim. Bệnh nhân được các bác sĩ tại bệnh viện địa phương điều trị bằng thuốc chống đông và được chuyển lên TP HCM để được can thiệp khẩn cấp.  

Theo bác sĩ, hút thuốc lá là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng nguy kịch của bệnh nhân. Được biết, bệnh nhân này đã duy trì thói quen hút thuốc lá hơn 20 năm nay. Mỗi ngày, bệnh nhân hút tới hơn một gói thuốc lá. 

Đây là một trường hợp điển hình của tình trạng huyết khối mạch vành do hút thuốc lá. Trước đó, có rất nhiều bệnh nhân cũng rơi vào tình trạng nguy kịch bởi huyết khối tại nhiều cơ quan khác, ví như phổi, mà nguyên nhân cũng đến từ thói quen hút thuốc lá. 

Hút thuốc lá là một thói quen gặp ở rất nhiều người Việt, đặc biệt là nam giới. Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới. Trong đó, tỷ lệ hút thuốc của nam giới là 45,3%.

Vì sao thuốc lá lại gây huyết khối?

Theo Hiệp hội Huyết khối Hoa Kỳ, hút thuốc lá không chỉ gây hại cho phổi mà còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hình thành huyết khối trong cơ thể. Các hóa chất trong khói thuốc gây tổn thương trực tiếp lên tế bào máu và lớp nội mạc mạch máu (phần “lớp lót” bảo vệ bên trong thành mạch). Khi lớp này bị phá hủy, máu dễ bị rối loạn dòng chảy và tạo điều kiện cho các cục máu đông hình thành.

Ngoài ra, các chất độc trong thuốc lá còn làm thay đổi bề mặt của tiểu cầu -  những tế bào nhỏ chịu trách nhiệm trong quá trình đông máu - khiến chúng dễ kết tụ với nhau hơn. Điều này khiến nguy cơ hình thành huyết khối trong lòng mạch tăng cao, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu, đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Không dừng lại ở đó, hơn 5.000 hóa chất có trong khói thuốc còn gây xơ vữa động mạch. Đây là tình trạng mảng bám tích tụ và làm hẹp lòng mạch. Hút thuốc cũng là yếu tố chính gây bệnh động mạch ngoại biên, làm giảm lưu lượng máu đến tim, não và các chi. 

Một yếu tố đáng lo ngại khác là khói thuốc thụ động. Nhiều nghiên cứu cho thấy người thường xuyên hít phải khói thuốc từ người khác cũng có thể bị tăng huyết áp, giảm cholesterol “tốt” (HDL) và tổn thương cơ tim – những yếu tố trực tiếp làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông tương tự như ở người hút thuốc chủ động.

Nói cách khác, mỗi điếu thuốc không chỉ “làm đặc” dòng máu theo đúng nghĩa đen, mà còn âm thầm phá hủy hệ mạch máu - nền tảng của sự sống. Cách duy nhất để giảm nguy cơ hình thành huyết khối liên quan đến thuốc lá chính là dừng hút hoàn toàn.

Nguồn: Vietnamnet, The American Blood Clot Association