Hạn sử dụng của dầu ăn là bao lâu?
Tùy vào loại dầu, cách chế biến và bảo quản, hạn sử dụng của dầu ăn có thể khác nhau nhưng nhìn chung khoảng thời gian này không dài.
Dầu ăn được tinh chế từ các loại hạt, quả hoặc ngũ cốc (đậu nành, hướng dương, lạc, oliu, gạo, mè...) nên dù được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, nó vẫn chịu tác động của quá trình oxy hóa tự nhiên. Khi để lâu, dầu sẽ dần bị biến chất, mất đi hương vị ban đầu và có thể hình thành các hợp chất không tốt cho sức khỏe. Vì vậy bạn cần biết hạn sử dụng của dầu ăn là bao lâu để sử dụng kịp thời.
Hạn sử dụng của dầu ăn là bao lâu?
Tùy vào loại dầu, cách chế biến và bảo quản, thời gian sử dụng của dầu ăn có thể khác nhau. Tuy nhiên, về cơ bản, dầu ăn chưa mở nắp có hạn sử dụng trung bình từ 18 đến 24 tháng kể từ ngày sản xuất. Còn đối với dầu đã mở nắp, tốt nhất bạn nên sử dụng hết trong khoảng 3 tháng. Sau thời gian đó, dầu vẫn dùng được nhưng chất lượng dinh dưỡng không còn được như trước.
Hạn sử dụng của dầu ăn chưa mở nắp trung bình từ 18 đến 24 tháng kể từ ngày sản xuất. (Ảnh: Tasting Table)
Các dấu hiệu nhận biết dầu ăn bị hỏng
Ngay cả khi dầu ăn chưa đến hạn sử dụng được ghi trên bao bì, nếu bảo quản không đúng cách, dầu vẫn có thể bị hỏng. Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bạn nhận biết:
- Mùi khét, mùi ôi: Dầu bị oxy hóa sẽ phát ra mùi khó chịu, gần giống mùi mỡ bị cháy hay mùi sáp nến.
- Màu sắc thay đổi: Dầu trở nên đậm màu, có thể chuyển sang nâu hoặc vàng sẫm.
- Độ sánh thay đổi: Dầu bị hỏng có thể trở nên đặc, dính hoặc vón cục.
- Vị lạ: Khi nếm thử, dầu sẽ có vị đắng, chua hoặc khác thường.
Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, tốt nhất bạn nên loại bỏ dầu ăn để tránh gây hại cho sức khỏe.
Dầu ăn hết hạn dùng được không?
Dù trông bên ngoài vẫn “bình thường” nhưng dầu ăn đã hết hạn không nên dùng, đặc biệt là trong chế biến nhiệt như chiên, xào. Dầu quá hạn dễ bị phân hủy khi đun nóng, tạo ra các chất độc gây hại gan, tim mạch và tăng nguy cơ ung thư.
Tuy nhiên, nếu dầu chỉ mới vừa quá hạn vài ngày, chưa mở nắp, được bảo quản tốt (trong môi trường mát, tối, không có không khí lọt vào), có thể cân nhắc dùng trong các mục đích phi ẩm thực như:
- Làm dầu dưỡng gỗ.
- Dùng như chất bôi trơn cho bản lề, khóa.
- Tái chế thành xà phòng (với dầu ăn cũ đã qua sử dụng)..
Cách bảo quản dầu ăn để giữ được lâu
Để kéo dài thời gian sử dụng và giữ nguyên chất lượng của dầu ăn, bạn cần lưu ý một số nguyên tắc bảo quản sau:
- Đậy kín nắp chai sau mỗi lần sử dụng để tránh tiếp xúc với không khí.
- Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nơi có nhiệt độ cao như gần bếp gas.
- Không để dầu gần gia vị có mùi mạnh như hành, tỏi… vì dầu có thể hấp thụ mùi.
- Nếu có thể, nên đựng dầu ăn trong chai thủy tinh tối màu để giảm thiểu sự ảnh hưởng của ánh sáng.
- Không đổ dầu đã chiên rán nhiều lần vào chai dầu mới, vì điều này có thể làm hỏng toàn bộ lượng dầu còn lại.
Tác hại khi dùng dầu ăn quá hạn
Tiêu thụ dầu đã ôi, hết hạn không chỉ làm món ăn mất ngon mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe:
- Rối loạn tiêu hóa: gây buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy.
- Tăng nguy cơ bệnh tim mạch: dầu bị oxy hóa sinh ra chất béo chuyển hóa (trans fat), làm tăng cholesterol xấu.
- Gây hại tế bào: Một số hợp chất oxy hóa có thể làm tăng gốc tự do, đẩy nhanh quá trình lão hóa và gây nguy cơ bệnh mãn tính.
- Nguy cơ ngộ độc: trong trường hợp dầu bị nhiễm vi khuẩn hoặc nấm mốc, độc tố sinh ra có thể nguy hiểm cho gan và hệ miễn dịch.
Lưu ý khi sử dụng dầu ăn trong nấu nướng
- Không dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần vì dễ sinh ra acrylamide và các hợp chất có hại cho sức khỏe.
- Tùy món ăn nên chọn dầu phù hợp: Dầu ô liu thích hợp cho món salad, trộn; dầu đậu nành, hướng dương thích hợp để chiên, xào.
- Không để dầu sôi quá mức (trên điểm bốc khói): Việc này không chỉ làm hỏng dầu mà còn sản sinh các hợp chất độc.