Giai đoạn vàng phát triển não bộ ở trẻ: Cần bổ sung dinh dưỡng ra sao?
90% kích thước não bộ của trẻ phát triển trong giai đoạn từ 0-5 tuổi, đặc biệt 1.000 ngày đầu đời là giai đoạn vàng nên cần bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.
Nhiều cha mẹ chỉ chú trọng bổ sung các dưỡng chất nuôi dưỡng não bộ cho trẻ khi trẻ ở tuổi đi học, khi con kém tập trung, chậm tiếp thu hoặc có kết quả kém ở trường, như vậy là quá muộn.
1000 ngày đầu đời - giai đoạn não bộ của trẻ phát triển thần tốc
Não bộ của con người phát triển và thay đổi trong suốt cuộc đời, nhưng thời kỳ não bộ phát triển nhanh nhất và quan trọng nhất là trong 1.000 ngày đầu đời. Đây được coi là giai đoạn vàng phát triển não bộ vì nó có thể đạt tới 80% trọng lượng trong giai đoạn này. Giai đoạn này là giai đoạn tăng trưởng và biệt hóa, kết nối của các tế bào thần kinh. Đáng lưu ý, số lượng tế bào thần kinh không sinh ra thêm mà sẽ mất dần theo thời gian.
Vì vậy, khoảng thời gian này, ngoài sữa mẹ, việc cung cấp dinh dưỡng tối ưu là cơ sở để đảm bảo sự phát triển bình thường của trẻ. Nếu trong 1.000 ngày đầu đời dinh dưỡng kém có thể gây ra những tổn thương không thể phục hồi cho bộ não đang phát triển mạnh của trẻ. Điều này ảnh hưởng tới khả năng học tập của trẻ khi đến trường và khả năng thích ứng cuộc sống khi trưởng thành.
BS Phạm Thị Thuận – Phụ trách Chủ nhiệm Khoa Nhi, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: “Để phát triển não bộ cho trẻ, giúp trẻ thông minh, nhanh nhạy thì phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó, yếu tố về dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Thông thường, các bậc cha mẹ chỉ biết bổ sung đầy đủ chất cho con, nhưng không biết rõ được chất nào tốt cho não bộ và cần dung nạp vào cơ thể bé ở giai đoạn nào là thích hợp. Trong cấu tạo não người có đến 60% khối lượng vật chất là chất béo, trong đó chủ yếu là Omega (DHA, EPA, ALA); 40% còn lại là nước, protein, carbohydrate và muối. Do đó, ba mẹ cần cân đối bổ sung đủ các chất này, đặc biệt là giai đoạn đầu đời của bé, giúp hỗ trợ con phát triển trí tuệ tốt”.
Nuôi dưỡng não bộ cho trẻ ngay từ 1 ngày tuổi
Nhiều ba mẹ đánh giá sai thời điểm phát triển trí thông minh cho con, dẫn tới việc bổ sung dưỡng chất cũng như đầu tư về trí tuệ cho con không đúng hướng. Điều này làm ảnh hưởng tới sự tập trung, khả năng phản xạ, tính toán và tư duy của con sau này. Nhiều trường hợp, ba mẹ chỉ thực sự quan tâm tới phát triển trí não khi con bước vào giai đoạn đi học ở trường hoặc khi thấy con kém tập trung, học tập kém tiếp thu...
Giai đoạn đầu đời là thời điểm vàng để nuôi dưỡng não bộ cho bé. (Ảnh minh họa)
Trên thực tế, ngay từ khi trẻ sinh ra, các kết nối não bộ dần phát triển thông qua những trải nghiệm hàng ngày của trẻ. Nó được xây dựng thông qua sự tương tác tích cực của trẻ với ba mẹ và các sự vật, sự việc xoay quanh cuộc sống của bé.
Vì vậy, ba mẹ cần lưu ý, giai đoạn đầu đời, kể từ khi con 1 ngày tuổi chính là thời điểm vàng để nuôi dưỡng não bộ cho trẻ bằng cách bổ sung Omega thực vật, để con có nền tảng phát triển tốt sau này. Đồng thời, ba mẹ cần có phương pháp giáo dục khoa học và phù hợp.
Hàng ngày, ba mẹ nên trò chuyện, tương tác cùng con tạo sự kết nối và tăng tính phản xạ cho con. Đặc biệt, đối với trẻ sơ sinh, ba mẹ cần giao tiếp với con một cách chậm rãi, sử dụng cử chỉ, nét mặt phù hợp và có khoảng ngừng để bé có cơ hội được đáp lại. Từ đó, bé sẽ học hỏi được cách nói chuyện và tư duy giao tiếp.
Mặt khác, ba mẹ luôn phải đảm bảo môi trường an toàn cho bé để bé sẵn sàng khám phá thế giới xung quanh. Ngoài ra, gia đình cũng cần xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh cho bé; tập cho bé cách vận động phù hợp để phát triển cả thể chất và trí tuệ. Thế nhưng, ba mẹ cũng cần lưu ý, không quá khắt khe với con, mà phải thiết lập chế độ dinh dưỡng và luyện tập phù hợp với khả năng của trẻ.
BS Thuận chia sẻ thêm: "Để phát triển trí não cho trẻ tốt, yếu tố về dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng.Trẻ cần được đảm bảo dinh dưỡng cân bằng và lành mạnh. Trong đó, các thực phẩm giúp phát triển não chứa DHA, EPA và ALA cần được chú trọng bởi đây là các chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và hình thành chức năng não bộ. Đáng lưu ý, ALA chỉ có trong Omega thực vật mà Omega động vật không có. Khi bổ sung omega thực vật sẽ giúp cơ thể bé có được 3 chất béo thiết yếu này cho não, hỗ trợ não bộ phát triển một cách tối ưu”.
Omega 3 đã được khoa học chứng minh tham gia hình thành cấu trúc và chức năng não bộ. Trong một báo cáo tổng quan trên 18 thử nghiệm lâm sàng của nhóm các chuyên gia từ Anh, Tây Ban Nha và Hà Lan, dẫn đầu là TS. Campoy cho thấy chất béo Omega 3 có vai trò quan trọng trong xây dựng "nhận thức - tư duy" của trẻ, tăng khả năng học hỏi, ghi nhớ và đánh giá, ngoài ra nó cũng liên quan đến sự phát triển thị giác.