Dược sĩ hướng dẫn cách chọn mua omega-3 chuẩn khoa học, tránh tiền mất tật mang
Trước tình hình ngày càng có nhiều người nổi tiếng quảng cáo lố, quảng cáo sai sự thật, DS Khuê Vũ đưa ra khuyến cáo giúp người tiêu dùng chọn mua omega-3 đúng chuẩn.
Mới đây, ồn ào kẹo rau KERA liên quan đến người nổi tiếng Quang Linh Vlogs, Hoa hậu Thùy Tiên và Hằng Du Mục, khiến nhiều người một lần nữa hoang mang khi chọn mua thực phẩm bổ sung. Trong đó, omega-3 là thứ được người hiện đại sử dụng nhiều nhất hiện nay.
Bỏ qua chuyện được quảng cáo khắp nơi, thực ra omega-3 có công dụng gì? Nên chọn loại nào mới đảm bảo sức khỏe?... DS Khuê Vũ (làm việc tại Hà Nội) hôm nay sẽ chia sẻ đến bạn tất cả những vấn đề liên quan.
Omega-3 là một nhóm axit béo không bão hòa, gồm EPA (Eicosapentaenoic Acid) và DHA (Docosahexaenoic Acid). Cơ thể không thể tự tổng hợp hai dưỡng chất này, vì vậy cần bổ sung từ thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng.
"Tại Việt Nam, nhận thức về tầm quan trọng của omega-3 ngày càng gia tăng. Nhiều người bổ sung omega-3 với mong muốn cải thiện sức khỏe tim mạch, não bộ và thị lực. Tuy nhiên, thị trường omega-3 có vô số sản phẩm với chất lượng không đồng đều. Nếu lựa chọn sai, không những không mang lại lợi ích mà còn có nguy cơ gây hại cho sức khỏe", DS Khuê Vũ cho hay.
Dưới đây là những sai lầm khi chọn mua omega-3 được chuyên gia chỉ rõ:
1. Chỉ nhìn vào tổng lượng dầu cá, không quan tâm hàm lượng EPA/DHA
Một trong những sai lầm phổ biến nhất khi chọn omega-3 là chỉ nhìn vào tổng lượng dầu cá ghi trên nhãn sản phẩm, mà không xem xét hàm lượng EPA (Eicosapentaenoic Acid) và DHA (Docosahexaenoic Acid) – 2 thành phần quan trọng nhất. Nhiều sản phẩm ghi "1000mg dầu cá", nhưng thực tế chỉ chứa khoảng 300mg EPA + DHA, phần còn lại là các chất béo khác không mang lại lợi ích sức khỏe tương đương.
Ngoài ra, nhiều người không để ý để đạt đủ lượng EPA + DHA cần thiết, họ phải uống 3-4 viên mỗi ngày, thay vì chỉ 1-2 viên như các sản phẩm có hàm lượng cao. Điều này không chỉ gây bất tiện mà còn tốn kém hơn về lâu dài.
Cách chọn đúng:
- Luôn kiểm tra chính xác hàm lượng EPA + DHA trên nhãn sản phẩm.
- Mỗi liều dùng nên cung cấp tối thiểu 500 - 750mg EPA + DHA.
- Chọn sản phẩm có hàm lượng EPA + DHA cao trên mỗi viên để tránh phải uống quá nhiều viên mỗi ngày.
- Xem xét tỷ lệ EPA:DHA phù hợp với nhu cầu của bạn:
+ Tỷ lệ 2:1 (EPA:DHA): Hỗ trợ tim mạch, giảm viêm.
+ Tỷ lệ 1:2 (EPA:DHA): Phát triển não bộ, thị lực, đặc biệt cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.
+ Tỷ lệ EPA cao (3:1 hoặc 4:1): Hỗ trợ điều trị trầm cảm, rối loạn tâm thần.
2. Không để ý đến dạng hóa học của omega-3
Không phải tất cả omega-3 đều có chất lượng và khả năng hấp thu như nhau. Hiện nay có 3 dạng phổ biến trên thị trường:
- Ethyl Ester (EE): Đây là dạng rẻ nhất nhưng có tốc độ hấp thu kém hơn do cần được chuyển hóa trong gan trước khi sử dụng.
- Triglyceride (TG) tự nhiên: Loại này có cấu trúc gần giống với omega-3 từ thực phẩm, giúp cơ thể hấp thu tốt hơn EE.
- Triglyceride tái tạo (rTG) và Phospholipid: Đây là 2 dạng có khả năng hấp thu cao nhất, đặc biệt rTG thường được dùng trong các sản phẩm cao cấp, còn Phospholipid có trong dầu nhuyễn thể rất tốt cho não bộ.
Để đảm bảo hiệu quả tối ưu, nên chọn omega-3 dạng rTG hoặc TG tự nhiên, tránh các sản phẩm dạng EE nếu có thể.
DS Khuê Vũ.
3. Không kiểm tra độ tinh khiết và chứng nhận an toàn
Dầu cá có thể chứa kim loại nặng như thủy ngân, chì hoặc dioxin nếu không được tinh chế đúng cách. Việc sử dụng sản phẩm không đảm bảo chất lượng có thể gây hại cho sức khỏe thay vì mang lại lợi ích.
Để đảm bảo an toàn, hãy chọn sản phẩm có chứng nhận từ các tổ chức kiểm định uy tín:
- IFOS (International Fish Oil Standards) 5 sao: Đánh giá độ tinh khiết, mức oxy hóa và hàm lượng EPA/DHA thực tế.
- Labdoor, ConsumerLab: Kiểm định chất lượng thực phẩm bổ sung, giúp người tiêu dùng dễ dàng so sánh sản phẩm.
- GOED (Global Organization for EPA and DHA Omega-3s): Tổ chức đặt ra các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng omega-3. Các thương hiệu tuân thủ tiêu chuẩn GOED thường đảm bảo độ tinh khiết cao và không chứa kim loại nặng.
- USP (United States Pharmacopeia), NSF International: Chứng nhận độ tinh khiết và an toàn của thực phẩm bổ sung theo tiêu chuẩn dược phẩm.
- FOS (Friend of the Sea), MSC (Marine Stewardship Council): Chứng nhận nguồn cá khai thác bền vững, không làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển.
Cách kiểm tra: Truy cập website của nhà sản xuất hoặc các tổ chức kiểm định để xem chứng nhận và kết quả kiểm nghiệm trước khi mua.
4. Không quan tâm đến công nghệ tinh chế
Công nghệ tinh chế quyết định chất lượng và độ an toàn của dầu cá. Phổ biến nhất hiện nay là chưng cất phân tử (Molecular Distillation), giúp loại bỏ kim loại nặng và tạp chất, nhưng chưa phải là phương pháp tối ưu nhất.
Công nghệ hiện đại hơn là Supercritical CO2 Extraction, không chỉ giúp tinh lọc dầu cá đến mức tinh khiết tối đa mà còn bảo toàn được cấu trúc tự nhiên của omega-3. Đây là công nghệ thường thấy trong các dòng sản phẩm cao cấp. Nếu có thể, hãy ưu tiên lựa chọn sản phẩm sử dụng công nghệ này để đảm bảo độ tinh khiết cao nhất.
5. Không xem xét nguồn cá
Không phải loại cá nào cũng phù hợp để sản xuất omega-3 chất lượng cao. Các loài cá lớn như cá ngừ, cá mập có tuổi thọ dài nên dễ bị tích tụ thủy ngân, kim loại nặng. Trong khi đó, các loài cá nhỏ như cá cơm, cá mòi, cá trích có vòng đời ngắn hơn và ít nhiễm độc hơn.
Ngoài loại cá, vùng đánh bắt cũng đóng vai trò quan trọng trong độ tinh khiết của dầu cá. Hai vùng biển sạch nhất để khai thác omega-3 chất lượng cao là:
- Nam Thái Bình Dương (Peru, Chile): Nơi có cá cơm và cá mòi giàu omega-3, ít nhiễm kim loại nặng nhờ dòng hải lưu Humboldt.
- Bắc Đại Tây Dương (Na Uy, Iceland): Cá trích và cá tuyết từ vùng biển lạnh này có độ tinh khiết cao, ít chịu tác động ô nhiễm công nghiệp.
Để đảm bảo dầu cá có nguồn gốc sạch, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm có chứng nhận MSC, IFFO RS hoặc FOS, xác nhận cá được đánh bắt từ vùng biển an toàn và theo phương pháp bền vững.
6. Không kiểm tra tính minh bạch của nhà sản xuất
Một số thương hiệu không công khai bảng kiểm nghiệm chất lượng, khiến người tiêu dùng không thể xác định mức độ tinh khiết hay hàm lượng EPA/DHA thực tế trong sản phẩm. Điều này có thể dẫn đến việc mua phải sản phẩm kém chất lượng, không đạt được hiệu quả mong muốn.
Bên cạnh đó, nhiều hãng không minh bạch về dạng hóa học của omega-3. Như đã đề cập, omega-3 có thể tồn tại dưới các dạng Ethyl Ester (EE), Triglyceride (TG) tự nhiên, Triglyceride tái tạo (rTG) và Phospholipid. Trong đó, dạng EE có giá rẻ hơn nhưng hấp thu kém, trong khi rTG hoặc TG tự nhiên có khả năng hấp thu tối ưu. Tuy nhiên, một số sản phẩm chỉ ghi "omega-3" hoặc "dầu cá tinh khiết" mà không nêu rõ dạng hóa học, khiến người tiêu dùng khó đánh giá chất lượng thực sự.
Cách chọn đúng:
- Kiểm tra tính minh bạch của nhà sản xuất:
Ưu tiên các thương hiệu công khai kết quả kiểm nghiệm từ tổ chức độc lập như IFOS, Labdoor, ConsumerLab.
Truy cập trang web chính thức của hãng để xem báo cáo phân tích thành phần và mức độ tinh khiết.
- Xem rõ dạng hóa học của omega-3:
Nếu nhãn sản phẩm không ghi rõ dạng hóa học, rất có thể đó là Ethyl Ester (EE) - dạng hấp thu kém.
Tìm kiếm thông tin ghi rõ "Triglyceride (TG)", "rTG", hoặc "Phospholipid" để đảm bảo hấp thu tốt hơn.
"Một số thương hiệu cố tình không công khai dạng hóa học để bán sản phẩm EE với giá cao hơn, trong khi thực tế giá thành sản xuất của EE thấp hơn đáng kể so với rTG/TG. Vì vậy, đừng chỉ dựa vào thương hiệu lớn mà hãy kiểm tra kỹ thông tin trước khi mua", DS Khuê Vũ cảnh báo.