Dùng thuốc bổ não sai cách: lợi một hại mười

Vừa qua bệnh viện 354 tiếp nhận bệnh nhân  Bà Lại Thị H. (54 tuổi, Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội) trong tình trạng đau bụng cấp, buồn nôn, nôn nhiều sau ăn. 

Do bệnh nhân có tiền sử rối loạn tiền đình thường hay đau đầu, nên được bác sĩ chỉ định tiêm thuốc tăng tuần hoàn não Ilsolu 1g (biệt dược Piracetam) dạng tiêm tĩnh mạch. Tuy nhiên sau khi tiêm bênh nhân lại có tình trạng đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, đau bụng tăng đột biến...

Sau hai ngày theo dõi ở khoa hồi sức tích cực, bệnh nhân đã ổn định. Bệnh nhân cho biết trước đó khoảng 8-10 năm từng tiêm thuốc tuần hoàn bổ não nhưng không rõ tên thuốc và cũng bị phản ứng phải đi cấp cứu nhưng nhẹ hơn.

Theo bác sĩ Vũ Đức Chung, Bệnh viện 354 thì sốc phản vệ sau khi tiêm thuốc là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng. Từ trường hợp này, không chỉ bệnh nhân mà ngay cả bác sĩ cũng phải cẩn trọng trong quá trình sử dụng các loại thuốc bổ cho bệnh nhân, cần kiểm tra và hỏi kỹ tiền sử dị ứng, sốc phản vệ của người bệnh. Đặc biệt, bệnh nhân khi dùng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ (kể cả thuốc bổ), tránh tình trạng tiền mất tật mang.

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Hậu, Bệnh viện 103, bất cứ thuốc nào, thuốc bổ não hay các loại thuốc bổ khác đều có khả năng gây tai biến cho người sử dụng nếu dùng không đúng cách, đúng liều. Chính tai biến do thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây thương vong rất lớn cho con người. Việc tùy tiện sử dụng thuốc bổ, không riêng gì thuốc bổ não rất tràn lan ở mọi lứa tuổi. Thậm chí, nhiều người còn tìm mua các loại thuốc hỗ trợ thần kinh cao cấp ngoại nhập.

Đa số những người mua thuốc bổ về đều không cần qua bác sĩ khám và tư vấn. Họ dùng theo kiểu “được mách”, truyền miệng từ người này qua người khác vì tin rằng đã là thuốc bổ, nhất là thuốc bổ não đều không có tác dụng phụ hay độc tố nên có thể yên tâm sử dụng. 

Việc dùng thuốc bổ não sai cách có thể dẫn đến biến chứng, thậm chí gây tử vong nếu người mua dùng thuốc bổ vô tội vạ, quá liều...

Theo Bs Hậu, thực chất loại thuốc bổ não này là thuốc kích thích làm tăng hoạt động của não khiến người dùng cảm thấy hưng phấn khi sử dụng. Nếu sử dụng liên tục và không theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa thần kinh, tâm thần thì người sử dụng rất dễ bị lệ thuộc vào thuốc, dùng kéo dài sẽ gây hội chứng tâm thần rối loạn tập trung. 

Đối với một số loại thuốc bổ thần kinh, bổ não nếu dùng lâu ngày có thể gây rối loạn hành vi, hoang tưởng, suy gan, suy thận, cơ thể bị suy kiệt.

Các loại thuốc bổ não có tác dụng tăng cường trí nhớ chủ yếu điều trị cho người già, sa sút trí tuệ hoặc các di chứng bệnh... đều được các bác sĩ chuyên khoa chỉ định. Nếu tự uống và lạm dụng thuốc lâu dài sẽ có hại cho sức khỏe, dễ thành thói quen ỉ lại vào thuốc, sinh hoang tưởng, thậm chí gây tác dụng ngược do mua phải những loại thuốc kích thích thần kinh đang bị cấm, hoặc thuốc ít có tác dụng bổ não, tăng cường trí nhớ.

Nhiều loại thuốc bổ, bổ sung vitamin, chất khoáng và các chất bổ khác thường ở dạng viên sủi bọt chứa ion natri. Nếu dùng loại thuốc này nhiều sẽ dẫn đến hấp thu nhiều natri, không có lợi cho sức khỏe, nhất là người đang điều trị bệnh tăng huyết áp, uống thuốc dạng sủi bọt có thể bị tăng vọt huyết áp, gây nguy hiểm.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo, khi cần sử dụng các loại thuốc gì, người dân cần có sự tư vấn của bác sĩ. Khi đang dùng thuốc, nếu xảy ra các phản ứng bất thường như ngứa, nổi mề đay, khó thở, hoặc cảm thấy rất khó chịu thì ngừng ngay thuốc, đến tái khám ở bác sĩ đã chỉ định thuốc để có xử trí kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc.