'Đột nhập' phố kinh doanh sầm uất bậc nhất Hà Nội đóng cửa bất thường

Nghe ngóng

Tại phố Hàng Ngang - Hàng Đào (Hà Nội), nơi vốn nổi tiếng với dãy cửa hàng thời trang, phụ kiện phục vụ khách du lịch và có giá thuê mặt bằng thuộc top đắt đỏ nhất Thủ đô, một số cửa hàng hiện nay chỉ hé cửa giao dịch thận trọng, hoặc đóng kín hoàn toàn. Biển hiệu bị che phủ, dù vậy, bên ngoài vẫn có người trông coi, phần lớn cho biết họ chỉ “trông hộ” chứ không tham gia kinh doanh. Thi thoảng, phần mở hé của các cửa hàng có người ra vào.

Theo chia sẻ của một chủ cửa hàng thủ công mỹ nghệ tại phố Hàng Ngang, phần lớn các cửa hàng đóng cửa trước đây kinh doanh quần áo, hàng "made in Vietnam". Người này chia sẻ không rõ lý do các cửa hàng khác nghỉ bán, còn mình vẫn kinh doanh và đã sử dụng hoá đơn điện tử từ máy tính tiền trên điện thoại.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại chợ Đồng Xuân - một trong những chợ lớn nhất Hà Nội . Chị Phương - chủ một ki-ốt bán sỉ phụ kiện ở tầng - cho biết, do vắng khách, nhiều quầy hàng trong chợ đã tạm nghỉ. Bản thân quầy của chị Phương cũng rơi vào cảnh ế ẩm, khi mối sỉ ở các tỉnh thành cũng đóng cửa, không lấy hàng.

“Nhiều quy định khiến họ lo ngại, dù mình đã đăng ký, sẵn sàng sử dụng hoá đơn điện tử từ máy tính tiền, có thể xuất hoá đơn cho khách sỉ, nhưng họ vẫn không có nhu cầu lấy hàng. Từ ngày 1/6 đến giờ, tôi chưa xuất được hoá đơn nào, hàng hoá dọn ra lại dọn vào, không thuê nhân viên mà người nhà tự làm”, chị Phương cho biết.

Thường xuyên lấy hàng từ các mối sỉ từ Hà Nội, Lào Cai về bán ở địa phương, chị N. T. H. (ở Hoằng Hóa, Thanh Hóa) lo lắng cho biết nhiều người rỉ tai nhau về các đoàn kiểm tra liên ngành tổng rà soát hoá đơn, nguồn gốc xuất xứ. Nếu không xuất trình được hoá đơn, hàng sẽ bị tịch thu. Theo chị Hoa, phần lớn hàng hoá, đặc biệt là quần áo, giày dép được nhập qua đường tiểu ngạch, hoặc lấy từ các kho hàng trung gian nên không có hoá đơn đầu vào.

“Vốn liếng chúng tôi nằm ở đấy cả, giờ không bán cũng không được, mà bán thì không biết làm sao cho đúng”, chị H. lo ngại.

Lo ngại hiệu ứng domino

Theo quy định, từ ngày 1/6, cả nước có 37.000 hộ kinh doanh phải dùng hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Đây là nhóm có doanh thu trên 1 tỷ đồng , hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, cung cấp hàng hóa dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng. Cùng với đó, lực lượng quản lý thị trường trên toàn quốc đồng loạt triển khai đợt cao điểm đấu tranh, truy quét, xử lý hàng giả, hàng nhái, hàng lậu trên phạm vi toàn quốc.

Chuyên gia cho rằng, bối cảnh này chính là một phần nguyên nhân dẫn đến hiệu ứng domino khiến nhiều ki-ốt chợ, cửa hàng kinh doanh trên cả nước đột ngột đóng cửa, trong đó lo ngại bao trùm hiện nay là vấn đề nguồn gốc hàng hoá .

Trao đổi với PV Tiền Phong, TS. Lê Duy Bình - Giám đốc Economica, một tổ chức tư vấn và nghiên cứu kinh tế - ủng hộ với việc quyết liệt xử lý hàng giả, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, cần có biện pháp đủ mạnh, có tính răn đe cao. Tuy nhiên, tình trạng đóng cửa hiện nay có ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông.

“Giai đoạn đầu cần làm mạnh mẽ để xử lý tình trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan, nhưng không nên "dồn ép" các hộ kinh doanh một cách đột ngột. Nếu họ không hiểu rõ chính sách, không được truyền thông, giải thích thấu đáo thì sẽ dẫn đến tâm lý hoang mang. Người này nghe người kia, từ đó lan truyền thông tin sai lệch, tạo hiệu ứng domino trong cộng đồng kinh doanh - ai cũng thấy lo lắng, sợ hãi, thậm chí ngừng hoạt động để “nghe ngóng”.

Theo ông Bình, điều đáng lo ngại là hiện nay chưa có sự phân định rõ ràng giữa đối tượng vi phạm và những hộ kinh doanh hợp pháp. “Chúng ta cần bảo vệ những chủ thể kinh doanh tuân thủ pháp luật, đồng hành cùng họ để thực hiện tốt quy định, chứ không thể khiến họ lâm vào thế bị động”, ông Bình nhấn mạnh.

Với chính sách thuế, ông Bình cũng cho rằng cần có sự tính toán toàn diện hơn, đặc biệt đối với phản ứng của thị trường. Chính sách nếu triển khai quá gấp gáp, thiếu lộ trình rõ ràng sẽ tạo ra những xáo trộn lớn, thậm chí gây ra phản ứng dây chuyền trong cộng đồng kinh doanh. “Hoá đơn điện tử mới chỉ là bắt đầu với một nhóm hộ kinh doanh, nhưng đã gây nhiều xáo trộn. Nếu từ ngày 1/1/2026 tới đây bỏ hoàn toàn hình thức thuế khoán mà không có lộ trình chuyển đổi hợp lý, thì rất có thể sẽ kích hoạt một làn sóng phản ứng lớn hơn nữa” - ông Bình dẫn chứng.

TS. Nguyễn Quốc Việt - Trường Đại học Kinh tế (UEB), Đại học Quốc gia Hà Nội - cho biết cần dành thời gian để cả cơ quan quản lý lẫn hộ kinh doanh làm quen với chính sách mới . Giai đoạn đầu, cơ quan quản lý nên tập trung tuyên truyền, thuyết phục, hướng dẫn, chứ không nên vội vã xử phạt. Việc kéo các hộ kinh doanh từ vùng “xám” ra khu vực minh bạch cần được thực hiện trên tinh thần hỗ trợ, phục vụ chứ không chỉ là cưỡng chế.

Thuế khoán còn thời gian “chờ” hơn 4 tháng trước thời điểm chính thức xoá bỏ từ ngày 1/1/2026. Ông Việt cho rằng cần có cách tiếp cận linh hoạt và thận trọng hơn trong quá trình chuyển đổi, có thể phân loại đối tượng áp dụng, tránh việc áp dụng chính sách một cách đồng loạt, thiếu phân biệt.

"Trong hàng triệu hộ kinh doanh hiện nay, có những người chỉ buôn bán nhỏ lẻ, làm nghề phụ. Đây là nhóm không nên, và không cần đưa vào diện áp dụng thuế kê khai. Ngược lại, có những hộ có doanh thu lớn, cố tình núp bóng hộ kinh doanh cá thể để né thuế - cần siết chặt quản lý”, ông Việt chỉ rõ.