Đến hòn đảo này ai cũng ngơ ngác hỏi "đanh hà quăn" là gì, một khi đã biết sẽ lập tức tìm chỗ ăn cho bằng được!

Nếu có dịp đặt chân tới đảo Thanh Lân - một hòn đảo xinh đẹp thuộc huyện Cô Tô (Quảng Ninh), bạn không chỉ choáng ngợp bởi màu nước xanh thẳm, những bãi cát dài hoang sơ, mà còn bị “ám ảnh” bởi một món ăn với cái tên khiến ai cũng tò mò: Đanh hà quăn. Dân địa phương nói vui: “Đến Thanh Lân mà chưa ăn đanh hà quăn thì chưa biết vị biển thật sự là gì”. Câu nói tưởng như đùa ấy lại hoàn toàn có cơ sở, bởi món ăn này mang trong mình trọn vẹn sự mộc mạc, tinh tế và quyến rũ của biển đảo vùng Đông Bắc. 

Đanh hà quăn là gì mà khiến du khách nức lòng đến vậy?

Thực chất, “đanh hà quăn” là một loại nhuyễn thể hai mảnh sống ở vùng nước lợ ven biển, có họ hàng gần với hàu và điệp. Tùy từng địa phương, món này có nhiều tên gọi khác nhau như đanh hà, vẹm xoắn, hầu quăn, nhưng tại Thanh Lân, người dân gọi bằng một cái tên dân dã: Đanh hà quăn vì vỏ của nó xoắn cong như bị “quăn” lại. Khác với vẻ ngoài xù xì, thô ráp của vỏ, phần thịt bên trong có màu trắng ngà, mềm ngọt và thơm đậm vị biển. Mỗi con chỉ to bằng ngón tay cái, nhưng dày thịt và giàu dưỡng chất. 

Nói cách khác,"đanh" chính là bó cơ để đóng mở miệng (mở vỏ) của con hà quăn (hoặc hà râu). Khi được tách ra, nó co lại, ngắn khoảng non nửa đốt ngón tay, to gần bằng ngón tay cái. Nó là nơi tập trung toàn bộ sức mạnh để vỏ hà có thể co giãn linh hoạt, nên ai từng nếm qua sẽ cảm nhận được độ săn chắc đến giật mình, khác hẳn với vị mềm bở thông thường. Cũng bởi thế mà người sành ăn vẫn ví von đây là phần “cơ bắp tinh hoa” vừa đậm đà, vừa dai ngọt, ăn một miếng mà thấy như nắm trọn vị biển.

Trên thực tế, “đanh” hà có hai loại chính, phân biệt theo màu sắc và nguồn gốc. Loại màu hồng: Lấy từ con hà gai, một loại nhuyễn thể có ngoại hình giống con hàu nhưng to lớn hơn nhiều. Cơ màu hồng, chắc, hơi giòn, có mùi thơm nồng hơn và thường được chuộng để xào nấu, nướng hoặc làm món nhắm.

Loại màu trắng ngà: Được tách từ con bàn mai, thân dẹt, vỏ cứng. Loại "đanh" này lớn hơn, mềm hơn, có vị ngọt hậu và được giới ẩm thực đánh giá cao bởi hương thơm nhẹ, béo thanh.

Mỗi loại "đanh" đều có sức hấp dẫn riêng, nhưng điểm chung là đều phải mất công tách vỏ, lựa chọn cẩn thận, lại còn phải vào đúng vụ mới có được những miếng cơ tươi ngon nhất. Người dân vùng biển thường chờ hai vụ vàng của năm để khai thác “đanh” hà: Vụ Hè (tháng 5–6 Âm lịch) và vụ Đông (từ tháng 10 đến tháng Giêng năm sau). Đây là lúc các loài nhuyễn thể đạt độ béo, phần cơ dày và thơm nhất nhờ hấp thu đủ dưỡng chất từ biển. Ai từng nếm thử “đanh” đúng vụ mới hiểu thế nào là hương vị ngọt thanh lan trong miệng, dư âm mặn mòi lưu luyến ở đầu lưỡi.

Ngày nay, nhờ áp dụng kỹ thuật bảo quản hiện đại, đanh hà không còn là món ăn chỉ có ở biển. Với quy trình cấp đông, hút chân không đúng chuẩn, đanh hà có thể giữ được độ tươi nguyên suốt vài tháng, sẵn sàng lên đường đến mọi miền đất nước. 

Ở Thanh Lân, người dân gọi là đanh hà quăn/đanh hà râu, nhưng nó cũng được gọi với nhiều tên khác như khoai Cái Rồng, cơ trai Cô Tô. Nhiều người nói rằng, đanh hà quăn có giống với cồi sò điệp hay bàn mai,... thực tế thì đanh cũng chính là phần cồi của những loài nhuyễn thể như sò điệp hay bàn mai. Tuy cách gọi có khác nhau nhưng khi chế biến món ăn thì nấu gì cũng tuyệt. 

Chế biến món này thế nào cho đúng vị biển đảo? Đanh hà quăn ngon nhất là nướng than hồng. Khi được đặt lên bếp, lớp vỏ dần mở hé, để lộ phần thịt căng bóng, chảy ra chút nước biển mằn mặn, dậy lên mùi thơm khó cưỡng. Một chút mỡ hành, một thìa mắm tỏi ớt là đủ để món ăn chạm tới ngưỡng hoàn hảo. Ngoài nướng, đanh hà còn được nấu cháo với gạo rang và lá ngải, hoặc xào mướp với hành tăm và tiêu xanh. Chưa kể, đanh hà quăn xào với lá lốt, tẩm bột rán, xào cùng hoa thiên lý hoặc nấu bát canh chua với quả chay… đều hấp dẫn cả.

Nhưng dù chế biến theo cách nào, cái ngọt mát đậm đà vẫn là thứ đọng lại rõ nhất sau khi thưởng thức.

Tại sao đanh hà quăn lại gây “nghiện” đến vậy?

Không giống những loại hải sản “sang chảnh” thường gặp ở nhà hàng, đanh hà quăn mang hương vị của biển cả hoang sơ, nơi con người và thiên nhiên vẫn sống hòa vào nhau. Có thể vì thế mà mỗi lần ăn, người ta không chỉ thấy ngon mà còn thấy… nhớ. Nhớ cái ngọt lành, sạch sẽ đến lạ của thịt đanh hà. Nhớ làn gió mằn mặn từ biển thổi vào khi vừa bóc từng con đặt lên vỉ nướng. Và nhớ cả cái cảm giác ngồi giữa một quán nhỏ ven biển, vừa nhấm nháp, vừa nghe sóng vỗ và nhìn tàu cá cập bến. Muốn ăn đanh hà quăn “chuẩn vị” hãy đến ngay đảo Thanh Lân. Thanh Lân là hòn đảo nằm phía Đông Cô Tô khoảng 4km, đi tàu khoảng 20 phút là tới. Dù còn hoang sơ, đảo vẫn có đầy đủ homestay, bãi tắm, rừng nguyên sinh và đặc biệt là những người dân thân thiện, mến khách. 

Nếu bạn muốn tìm nhà hàng hạng sang ở đảo Thanh Lân thì có vẻ... khó. Bởi sự nguyên sơ bao trùm vùng đất đảo này nên chủ yếu muốn ăn hải sản tươi ngon bạn có thể mua về chế biến tại homestay hoặc các quán ăn ven đảo của người dân.

Đi đâu, chơi gì khi tới Thanh Lân ngoài ăn đanh hà quăn?

Muốn đến đảo Thanh Lân, bạn có thể di chuyển một số chặng đường sau

Từ Hà Nội => cảng Ao Tiên (Vân Đồn): Bạn có thể di chuyển từ Hà Nội đến cảng Ao Tiên bằng xe khách hoặc xe limousine, mất khoảng 4 - 5 giờ. 

Từ cảng Ao Tiên (Vân Đồn) => Đảo Cô Tô: Từ cảng Ao Tiên, du khách đi tàu cao tốc đến đảo Cô Tô, thời gian di chuyển khoảng 90 phút. Các hãng tàu phổ biến như KaLong, Havaco, Quang Minh có tần suất chạy nhiều chuyến mỗi ngày.

Từ Đảo Cô Tô => Đảo Thanh Lân: Để đến đảo Thanh Lân, bạn có thể đi bằng tàu gỗ (30 phút) hoặc cano (10 phút) xuất phát từ cảng Bắc Vàn (Cô Tô). Giá vé dao động từ 60.000 - 150.000 VNĐ/người, tùy loại phương tiện. 

Những trải nghiệm không nên bỏ lỡ khi đến đảo Thanh Lân ngoài việc thưởng thức đanh hà quăn

- Những bãi biển đẹp nguyên sơ chưa in nhiều dấu chân người:

Ẩn mình sau những dãy núi và lối mòn ít người biết đến, bãi Hải Quân như một giấc mơ chưa tỉnh giữa đại dương xanh ngắt. Với dải cát trắng mịn màng vươn xa tới tận chân trời, nước biển trong veo như gương soi đáy, nơi đây không chỉ là điểm đến để tắm nắng hay đắm mình trong làn nước mát, mà còn là không gian lý tưởng để tách mình khỏi sự ồn ào của thế giới hiện đại. Ít khách du lịch lui tới, bãi biển mang một vẻ riêng tư hiếm có, như thể bạn đang bước vào một thế giới chỉ dành riêng cho mình, không ai quấy rầy, chỉ còn lại bạn và tiếng sóng thầm thì.

Nếu bạn đang tìm kiếm một nơi để “biến mất” trong vài ngày, không điện thoại, không deadline, chỉ có bạn, thiên nhiên và cảm giác được sống thật chậm thì bãi C76 chính là câu trả lời. Với đường bờ biển thoai thoải, làn nước xanh màu ngọc và những rặng phi lao rì rào như lời ru của gió, nơi đây là thiên đường cho những ai đam mê cắm trại ven biển. Từ bình minh hồng rực lặng lẽ mọc lên sau đường chân trời, đến hoàng hôn lãng đãng như tranh thủy mặc, mỗi khung cảnh tại C76 đều khiến người ta muốn buông mọi tất bật để ngồi lại thật lâu.

Không ồn ào, không náo nhiệt, bãi Đá Đen ghi dấu bằng vẻ đẹp đầy cá tính và bí ẩn. Những tảng đá màu đen xám độc đáo như được bàn tay tạo hóa sắp đặt ngẫu nhiên mà hài hòa đến lạ, tạo nên một bức tranh tự nhiên mang đậm chất siêu thực. Đây không chỉ là nơi lý tưởng để sống ảo với những bức hình “chạm chất điện ảnh”, mà còn là thiên đường cho giới yêu thích khám phá đại dương. Hệ sinh thái biển phong phú, bãi đá yên tĩnh, nước trong veo tất cả hội tụ để du khách có thể snorkeling (lặn ngắm san hô) và gặp gỡ một thế giới đầy sắc màu dưới mặt nước phẳng lặng.

Đảo Thanh Lân không chỉ nổi tiếng với những bãi biển trong xanh mà còn ghi điểm với du khách nhờ chuỗi hoạt động trải nghiệm đậm chất địa phương.

Bạn có thể trở thành “ngư dân trong một ngày”, theo thuyền ra khơi, thả lưới, câu mực ngay giữa biển trời mênh mông. Cảm giác cầm trên tay những con cá tươi rói do chính mình đánh bắt được, giữa không gian mặn mòi và nắng gió, sẽ khiến mọi khái niệm về du lịch thông thường trở nên nhạt nhòa.

Sau khi “ra khơi”, đừng quên tận hưởng đại tiệc hải sản ngay tại các bè nổi giữa biển. Ở đây, bạn không chỉ ăn mà còn được nhìn, nghe, ngửi và chạm khi từng mẻ tôm, mực, cua, ghẹ được chế biến ngay tại chỗ, giữ trọn vị ngọt nguyên bản của đại dương. Đặc biệt, đừng bỏ qua các món đặc sản hiếm có như cầu gai béo ngậy, tu hài nướng mỡ hành thơm lừng hay sam biển dày thịt, đanh hà giòn ngọt - những hương vị độc đáo làm nên linh hồn ẩm thực đảo.

Nhưng Thanh Lân không chỉ có biển. Ẩn sau đường chân trời lấp lánh sóng nước là những cánh rừng nguyên sinh xanh ngắt, nơi du khách có thể trải nghiệm trekking xuyên rừng, khám phá hệ sinh thái phong phú và hoang sơ như thể thời gian chưa từng đi qua. Cung đường rừng dẫn bạn đến những bãi biển bí ẩn, nơi cát mịn như nhung và nước biển xanh màu ngọc lam - một phần thưởng xứng đáng cho những ai chịu khó "dấn thân".

***

Vậy là đến đảo Thanh Lân, người ta không chỉ được hưởng nắng gió trong lành từ biển mẹ bao la, được nghe sóng vỗ rì rào, được thưởng thức bao món hải sản tươi ngon và cả đanh hà - thứ đặc sản dân dã chẳng mấy ai nhắc đến trong những chuyến đi.

Đanh hà quăn không chỉ là món ngon. Nó là ký ức, là hương vị tuổi thơ, là niềm tự hào nhỏ bé của người dân đảo. Từ những đứa trẻ lớn lên bên bờ đá, đến các cụ già lọ mọ nhóm bếp than nướng đanh hà vào những chiều hè, tất cả đều gói ghém trong đó một nếp sống giản dị mà đầy tinh tế. 

Có những món ăn không chỉ nằm trong khẩu vị mà sống mãi trong tâm trí. Đanh hà quăn là một món như thế. Nếu có dịp, hãy thử một lần đến Thanh Lân, ăn một con đanh hà quăn vừa tách vỏ, uống một ngụm trà, ngồi nhìn biển thở và nghe chính mình yên tĩnh lại. Bởi vì, có những món ăn khiến người ta đi hàng trăm cây số chỉ để ăn cho bằng được. Và rồi muốn quay lại lần nữa chỉ vì… nhớ.