Có nên tiêm phối hợp 2 loại vaccine phòng COVID-19?

Vaccine là gì?

Vaccine tăng cường hiệu quả hệ miễn dịch bằng cách giúp hệ miễn dịch có khả năng phát hiện một cách rất tinh vi, chính xác đâu là những vi khuẩn, virus xâm nhập từ ngoài vào, và đâu là những tế bào tốt của chúng ta. 

Cụ thể hơn, vaccine chỉ đưa vào cơ thể của chúng ta một phần của con virus đó, hoặc con virus đó đã bị vô hiệu hoá hoàn toàn. 

Vì vậy, virus trong vaccine đã bị giảm đi rất nhiều phần công hiệu, nếu chúng ta không muốn nói rằng vaccine đã giảm đi hoàn toàn sức mạnh tàn phá của nó.

Không nên quá lo lắng về tác dụng phụ của vaccine

Khi cơ thể chúng ta tiếp nhận một loại vaccine, phản ứng của cơ thể cũng giống như khi chúng ta bị nhiễm trùng: Cơ thể sẽ có những kháng nguyên ngoại lai. Đó là những kháng nguyên đến từ bên ngoài, có thể đe doạ sức khoẻ người đang bị nhiễm. Những kháng nguyên này phải được tiêu trừ bằng những tế bào của hệ miễn dịch như những tế bào bạch cầu đa nhân và những tế bào lympho. 

Những tế bào của hệ miễn dịch sẽ giao tranh với những kháng nguyên ngoại lai. Sự giao tranh này sẽ gây ra hiện tượng viêm. Biểu hiện của viêm bao gồm đau, sốt, và phù. Đây cũng chính là những triệu chứng phổ biến của người được tiêm 1-2 ngày sau khi tiêm.

Tuy nhiên, chúng ta nên nhớ rằng, những kháng nguyên ngoại lai ở đây chỉ thuộc một thành phần rất nhỏ của virus SARS-CoV-2. Chúng được đưa vào cơ thể chúng ta để huấn luyện những tế bào miễn dịch, giúp những tế bào này có khả năng nhận diện ra những kháng nguyên ngoại lai đó, thích ứng, cô lập, và tiêu diệt chúng.

 Chính vì những kháng nguyên ngoại lai này được đưa vào cơ thể chúng ta qua vaccine rất ít, những tác dụng phụ như đau, sốt, và phù, rất ngắn hạn. Không có gì phải sợ hãi vì hầu hết các triệu chứng sẽ tự biến mất và mọi người có thể quay trở về trạng thái bình thường sau 1-2 ngày.

Có nên tiêm trộn hai loại vaccine?

Hiện nay, tình trạng nguồn cung hạn chế đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt vaccine ở một số quốc gia, vì vậy việc có thể phối trộn vaccine từ các nhà sản xuất khác nhau có thể giảm áp lực cung ứng vaccine. 

Hiện tại, Bộ Y tế Việt Nam đã cho phép tiêm phối hợp AstraZeneca cho mũi 1 và Pfizer cho mũi 2. Vậy, tiêm phối hợp 2 loại vaccine COVID-19 khác nhau có ảnh hưởng đến hiệu quả không?

Theo kết quả đến từ nghiên cứu của nhóm bác sĩ Tina Schmidt và cộng sự từ đại học Saarland tại thành phố Homburg, Đức; đã so sánh việc sử dụng AstraZeneca cho 2 mũi tiêm với việc sử dụng AstraZeneca cho mũi đầu và Pfizer/ Moderna (vaccine dùng công nghệ mRNA) cho mũi thứ 2. Đây là nghiên cứu mới được đăng tại trên tạp chí Nature Medicine vào ngày 26 tháng 7 vừa rồi.

Đương nhiên, chúng ta sẽ có nhiều những công trình nghiên cứu khác sẽ được công bố trong khoảng thời gian sắp tới. Vì vậy, những thông tin đề cập đến ngày hôm nay sẽ giữ sự chính xác cho đến khi có thông tin mới hơn từ các nghiên cứu khoa học trong tương lai.

Trong bài báo cáo, các bác sĩ đã so sánh 3 biện pháp tiêm vắc-xin COVID-19 khác nhau:

Mũi đầu: AstraZeneca - Mũi thứ hai: AstraZeneca

Mũi đầu: AstraZeneca - Mũi thứ hai: Pfizer/Moderna

Mũi đầu: Pfizer/Moderna - Mũi thứ hai: Pfizer/Moderna

Kết quả cho thấy việc miễn dịch tế bào đã được kích hoạt một cách tương đối hiệu quả ở những người tiêm trộn vaccine so với những người tiêm chuẩn. Khi so sánh nhóm tiêm trộn và nhóm tiêm 2 liều Astrazeneca cũng cho thấy biện pháp tiêm trộn có khả năng kích hoạt kháng thể trung hoà cao hơn một chút so với biện pháp tiêm 2 liều Astrazeneca.

Từ đó chúng ta có thể kết luận tạm rằng tiêm trộn AstraZeneca và Pfizer hoặc AstraZeneca và Moderna công hiệu bằng tiêm hai liều với cùng một loại thuốc.

Với mức độ lây lan rất cao của chủng Delta mới, thì cách tốt nhất để chống lại những biến thể này là tiêm vaccine càng sớm càng tốt. 

Hãy nhớ rằng, tiêm chủng là điều tốt nhất bạn có thể làm để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

Xem thêm: Giải đáp những thắc mắc liên quan đến tiêm phòng COVID-19 đang được quan tâm nhất hiện nay

 GS. TS. BS. Đinh Xuân Anh Tuấn

Chuyên gia đầu ngành lĩnh vực Hô hấp tại Pháp và Châu Âu - Trưởng khoa Thăm dò chức năng Hô hấp tại Bệnh viện Cochin Paris, Pháp - Thành viên Uỷ ban Phòng chống dịch - Hội chứng COVID mãn tính của Hội Hô hấp Châu Âu.