Cây nấm tuy nhỏ bé nhưng có thể làm được điều khiến bạn tròn mắt ngạc nhiên
Trời đang nắng nóng chang chang mà bạn có đứng gào thét to đến đâu đi chăng nữa thì cũng chẳng có hạt mưa nào rơi xuống, ấy vậy mà loài nấm vô tri vô giác lại có thể làm được điều đó.
Nấm, một loại thực vật kì thú có thể làm bữa ăn của bạn phong phú hơn hoặc cũng có thể gây độc chết người. Một số loài nấm là nguồn thực phẩm thơm ngon và bổ dưỡng, cung cấp vitamin B dồi dào cùng với các khoáng chất thiết yếu như đồng và kali, trong khi một số khác lại chứa chất độc có thể gây chết người.
Giờ đây, các nhà khoa học còn phát hiện một chức năng khác vô cùng đáng kinh ngạc của chúng - gọi mưa.
Cây nấm có thể có thêm một tác dụng nữa mà bạn không ngờ tới.
Một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí khoa học PLOS ONE (Mỹ) chỉ ra rằng có một cơ chế sinh học thú vị mà trong đó các bào tử nấm, được giải phóng sẽ thúc đẩy quá trình tạo mưa ở môi trường ẩm ướt.
Mỗi năm, nấm có thể phát tán khoảng 50 triệu bào tử nấm - những tế bào sinh sản cho phép nấm có thể mọc được mọi nơi – vào trong không trung, đủ để bao phủ mỗi milimet vuông bề mặt Trái Đất với 1.000 bào tử.
Trung bình một cây nấm có thể giải phóng hàng chục nghìn bào tử mỗi giây.
Giáo sư thực vật Nicolas Money, dẫn đầu nhóm các nhà khoa học tại trường Đại học Miami, Ohio (Mỹ), giải thích: “Với một cây nấm trưởng thành, mỗi giây nó có thể phát tán hàng chục nghìn bào tử vào không khí. Trong điều kiện thích hợp, chẳng hạn như môi trường nhiều hơi nước, chất lỏng sẽ tích tụ ngay trên bề mặt bào tử. Khi bay vào bầu khí quyển, bào tử đó sẽ hấp thụ nước nhiều hơn. Từng giọt nhỏ này cứ lớn dần, lớn dần lên cho đến khi nó tạo ra những giọt mưa”.
Mặc dù các phân tử bụi, muối và phấn hoa cũng có thể đóng vai trò như hạt nhân để hơi nước bao quanh tạo thành giọt mưa nhưng cơ chế này lại đặc biệt hiệu quả với bào tử nấm. Một vòng tuần hoàn xảy ra, bắt đầu từ việc mưa khiến cho nấm phát triển nhanh chóng, và từ đó nấm lại giải phóng các bào tử giúp kích thích mưa hình thành.
Hơi nước dần dần tích tụ lại xung quanh bào tử nấm như thế này.
“Nấm có thể tự giúp mình phát triển bằng cách hấp thụ hơi nước và tạo thành mưa. Điều này thực sự là hiện tượng hiếm thấy trong tự nhiên”, giáo sư Nicholas nhấn mạnh.
Cũng từ nghiên cứu, giáo sư Nicholas cho rằng nếu con người ta tàn phá rừng – môi trường phát triển tốt nhất của nấm – thì cũng đồng nghĩa với việc chúng ta tự phá đi cuộc sống chính mình.
Giáo sư Nicholas giải thích rằng: “Nếu chúng ta tiếp tục phá rừng thì đương nhiên quần thể nấm sẽ bị ảnh hưởng và lâu dần, nó tác động đến mưa bão. Cuối cùng thì con người vẫn sẽ phải hứng chịu những hậu quả. Mục đích chính của chúng tôi khi thực hiện nghiên cứu này là nâng cao nhận thức của mọi người trong vấn đề bảo vệ môi trường, đặc biệt là rừng”.
Mưa tạo ra nấm, nấm lại tạo ra mưa.
Arturo Casadevall - một nhà sinh vật học chuyên ngành nấm tại Đại học Johns Hopkins, người không tham gia vào nghiên cứu này, đồng tình: “Bào tử nấm đang rất phổ biến. Chúng được tạo ra bởi tính chất lan truyền tự nhiên trong không khí. Thế giới của nấm đang bị lãng quên, nhưng điều này có khi lại là bằng chứng cho thấy chúng có một vị trí quan trọng hơn mọi người vẫn nghĩ”.
Được biết, giáo sư Nicholas và các cộng sự sẽ tiếp tục phát triển thêm nghiên cứu này trong tương lai. Trước mắt, họ sẽ tìm hiểu việc ảnh hưởng đến các dạng thời tiết khác của nấm.
Tuy vậy, ngoài khả năng hô mưa loài cây bé nhỏ này còn có nhiều tác dụng có thể bạn vẫn chưa biết:
- Có khoảng hơn 30 loài nấm có thể phát sáng trong bóng tối do các phản ứng hóa học được gọi là phát quang sinh học tạo ra một ánh sáng được gọi là FoxFire. Nhiều người đã tận dụng đặc điểm của các loại nấm này để làm nguồn sáng đi xuyên qua rừng trong đêm tối.
- Có một thân nấm khổng lồ lan rộng trên khoảng rừng rộng tới gần 10km2 có tên là Armillaria ostoyae được phát hiện ở núi xanh của bang Oregon (Mỹ).
- Có một loài nấm tên là "nấm ma thuật" có chứa một loại hợp chất có khả năng cải thiện về cả mặt vật chất lẫn tinh thần, giúp con người vượt qua chứng rối loạn lo âu và trầm cảm.
- Có một loài nấm mà chỉ cần ngửi thôi cũng giúp phụ nữ đạt cực khoái. Theo các nhà khoa học, đây là một loại nấm khá hiếm, thuộc giống Dictyophora, một họ nấm có chiếc mũ hình mạng đặc trưng. Chúng mọc trên dung nham khô 600 - 1000 năm tuổi ở Hawaii, Mỹ.
- Trước khi người ta sáng chế ra thuốc nhuộm, nấm được sử dụng để nhuộm len và các loại sợi tự nhiên khác. Thuốc nhuộm từ nấm chỉ là những hợp chất hữu cơ nhưng sản phẩm lại có màu sắc rất đẹp và sống động, bắt mắt.
(Nguồn: Huffingtonpost, Newsweek)