Đây là vấn đề đáng lưu ý để các nhà trường rút kinh nghiệm trong quá trình ôn tập cho học sinh.

Nhiều thí sinh bị điểm liệt

Theo thống kê từ dữ liệu điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2022, Hà Nội tiếp tục ghi nhận 167 thí sinh bị điểm liệt trong tổng số gần 98.000 thí sinh dự thi (điểm từ 1 trở xuống), cao nhất cả nước. Đây là năm thứ 2 liên tiếp Hà Nội đứng đầu về số thí sinh bị điểm liệt. Kế đến trong tốp 10 địa phương có số thí sinh bị điểm liệt cao nhất là Thanh Hoá (73), Nghệ An (52), Đắk Lắk (51), Đồng Nai (43), TPHCM (34), Quảng Trị (31), Quảng Nam (31), Hưng Yên (28), Bình Phước (26).

Ông Lê Mỹ Phong - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) - cho biết, theo quy chế thi tốt nghiệp THPT, điểm liệt trong xét tốt nghiệp THPT là từ 1 điểm trở xuống. Điểm liệt được tính cho tất cả các bài thi và môn thi thành phần của bài thi tổ hợp. Như vậy bất kỳ bài thi nào, môn thi của bài thi nào có điểm từ 1 trở xuống đều tính là điểm liệt và không đủ điều kiện xét tốt nghiệp THPT.

Thống kê từ kết quả thi tốt nghiệp THPT 2022 cho thấy có nhiều thí sinh có điểm thi rất cao nhưng nếu sử dụng kết quả này để xét tốt nghiệp THPT sẽ không đủ điều kiện do có bài thi bị điểm liệt. Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng có nhiều thí sinh tự do đã tốt nghiệp THPT, chỉ dự thi để lấy điểm xét tuyển đại học.

Chẳng hạn, một thí sinh tại Bắc Kạn có tổng điểm thi 40,95, trong đó Toán 5,2, Văn 8, Lịch sử 9, Địa lý 8,5, Giáo dục công dân 9,25, Tiếng Anh 1. Nếu thí sinh này xét tốt nghiệp THPT sẽ không đủ điều kiện do điểm liệt môn Tiếng Anh. Tính theo tổ hợp C19 (Văn, Sử, Giáo dục công dân) để xét đại học, thí sinh này có tổng điểm 26,25. Tuy nhiên vì không đủ điều kiện tốt nghiệp THPT nên thí sinh này không thể xét tuyển đại học.

Tương tự, nhiều thí sinh khác dự thi đủ các bài thi, môn thi tổ hợp (có điểm thành phần từng môn) nhưng bị điểm liệt một môn dẫn đến không đủ điều kiện xét tốt nghiệp. Đơn cử thí sinh tại Cà Mau có điểm Toán 8,8, Văn 7,75, Vật lý 9,5, Hóa học 9, Sinh 6,75 nhưng điểm tiếng Anh 0. Xét theo tổ hợp Toán - Vật lý - Hóa học, thí sinh có tổng điểm lên đến 27,3. Nhưng nếu xét tốt nghiệp THPT, thí sinh này vẫn trượt tốt nghiệp vì điểm liệt.

Hạn chế thí sinh bị điểm liệt

Hà Nội là địa phương có thí sinh có điểm liệt nhiều nhất cả nước trong nhiều năm vừa qua. Bên cạnh những yếu tố khách quan như số thí sinh dự thi đông, có nhiều thí sinh tự do, trình độ học sinh không đồng đều... là yếu tố chủ quan đến từ các nhà trường, thầy cô. Bởi vậy, việc nâng cao chất lượng Kỳ thi tốt nghiệp THPT, hạn chế thí sinh bị điểm liệt là mục tiêu quan trọng của ngành GD-ĐT Hà Nội trong năm học này.

Ông Phạm Quốc Toản - Trưởng phòng Quản lý thi và kiểm định chất lượng giáo dục, Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết: Trong số thí sinh bị điểm liệt, có rất nhiều em có tổng điểm ở ba môn thuộc tổ hợp xét tuyển đại học rất cao, đạt trên 8 điểm/môn. Tuy nhiên, do bị điểm liệt ở một môn của Kỳ thi tốt nghiệp THPT nên thí sinh không được công nhận tốt nghiệp. Đây là điều thí sinh tham dự kỳ thi năm nay cần lưu ý, tuyệt đối không được chủ quan với các môn thi tốt nghiệp.

Thầy Phan Lạc Dương - Hiệu trưởng Trường THPT Bất Bạt cho biết, năm học qua, tỷ lệ tốt nghiệp của trường tăng 2,74%, số học sinh trượt giảm từ 13 em xuống còn 3 em. Với quyết tâm nâng cao tỉ lệ đỗ tốt nghiệp trong năm học này, trong kế hoạch ôn tập, nhà trường chú trọng tổ chức các lớp phụ đạo cho học sinh yếu, kém, các em có nguy cơ bị điểm liệt.

Là địa bàn miền núi khó khăn của tỉnh Thanh Hóa nên điều kiện học tập của học sinh Trường THPT Quan Sơn còn bất cập, hàng năm vẫn có nhiều học sinh trượt tốt nghiệp THPT. Thầy Nguyễn Minh Đạo - Hiệu trưởng nhà trường cho biết, một trong những khó khăn của học sinh miền núi là môn Ngoại ngữ, nhiều học sinh bị điểm liệt ở môn thi này. Do đó nhà trường luôn chú trọng công tác dạy học và ôn tập môn học này cho học sinh trước Kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Còn cô Phạm Ngọc Hà - Hiệu trưởng Trường THPT Công nghiệp (Hòa Bình) cho biết, nhà trường quan tâm đặc biệt đến Kỳ thi tốt nghiệp THPT, do đó, tỉ lệ đỗ tốt nghiệp của trường luôn đạt tốp đầu của tỉnh. Từ đầu năm học, trường tiến hành chia lớp ôn tập phù hợp với trình độ nhận thức, năng lực từng nhóm học sinh, đặc biệt quan tâm đến nhóm học sinh có học lực yếu, kém, có nguy cơ bị điểm liệt.

Theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về những trường hợp đủ điều kiện xét công nhận tốt nghiệp THPT có nêu rõ: “Những thí sinh đủ điều kiện dự thi, không bị kỷ luật hủy kết quả thi, tất cả các bài thi và các môn thi thành phần của bài thi tổ hợp đăng ký dự thi để xét công nhận tốt nghiệp đều đạt trên 1,0 điểm theo thang điểm 10 và có điểm xét tốt nghiệp từ 5,0 điểm trở lên được công nhận tốt nghiệp THPT”.

Điều này đồng nghĩa chỉ cần một môn trong tổ hợp Khoa học tự nhiên (hoặc Khoa học xã hội) bị điểm 1 trở xuống hoặc 1 trong 3 môn thi bắt buộc Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ bị điểm 1 trở xuống thì thí sinh không đủ điều kiện xét tốt nghiệp THPT. Thí sinh cũng không thể sử dụng kết quả của tổ hợp môn thi có điểm liệt để xét tuyển vào đại học, cao đẳng. Như vậy, mức điểm liệt trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023 theo quy định của Bộ GD&ĐT là 1 điểm trở xuống.