Cảnh báo nguy cơ ngộ độc khi lạm dụng thuốc hạ sốt, giảm đau Paracetamol

Bệnh nhi T.K.H. (20 tháng) được đưa vào Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An trong tình trạng sốt cao hơn 1 tuần chưa hạ, ho, thở khò khè, chảy mũi, nôn liên tục, đi ngoài nhiều.

Khai thác tiền sử trước đó, bệnh nhi xét nghiệm bị cúm B. Lo lắng cho sức khỏe của bệnh nhi, gia đình đã tự đi mua thuốc và cho bệnh nhi dùng thuốc hạ sốt, không theo quy định của cơ sở y tế.

Ngay khi nhập viện, bệnh nhi được các bác sĩ chỉ định xét nghiệm máu, siêu âm phát hiện men gan tăng cao (GOT/GPT: 820/756). Chỉ số xét nghiệm cho thấy bé có dấu hiệu ngộ độc thuốc hạ sốt, giảm đau Paracetamol.

Ngay lập tức, các bác sĩ tiến hành giải độc gan cho bệnh nhi. Sau hơn 1 ngày, men gan bệnh nhân đã giảm và được tiếp tục theo dõi điều trị tại Khoa Bệnh nhiệt đới.

Bệnh nhi trên không phải là trường hợp ngộ độc Paracetamol hiếm gặp. Ở Việt Nam, ngộ độc cấp Paracetamol đã trở thành nguyên nhân ngộ độc thường gặp và chủ yếu do lạm dụng thuốc, dùng sai dẫn tới quá liều mà không biết khi giảm đau, hạ sốt tại nhà. Trường hợp này rất dễ xảy ra, thường với người sốt cao, kéo dài, đau nhiều, đau mạn tính...

Theo các bác sĩ, Paracetamol là thuốc thuộc diện không phải kê theo đơn, có nghĩa là người dân có thể tự mua ở các hiệu thuốc về để chữa các biểu hiện đau, sốt do các nguyên nhân thông thường hoặc xử trí ban đầu trước khi tới bệnh viện. Trên thị trường mỗi nước có thể có tới hàng trăm biệt dược có tên gọi khác nhau có chứa thành phần chính là Paracetamol, trong đó với dạng viên có hàm lượng Paracetamol, mỗi viên phổ biến là 500mg. Ngoài ra, thuốc có thể ở dạng viên đặt hậu môn, gói bột hoặc sir.

Mặc dù có tên gọi khác nhau nhưng về bản chất tất cả các sản phẩm đều có chứa Paracetamol, người dân rất dễ dùng cùng lúc hoặc liên tiếp nhiều sản phẩm do bệnh không đỡ, kéo dài hoặc muốn dùng nhiều thuốc để có tác dụng mạnh, tổng liều Paracetamol hàng ngày vượt quá quy định, dẫn tới quá liều và ngộ độc lúc nào không biết. Đồng thời, người bệnh cũng dễ bị quá liều và ngộ độc các thành phần khác kèm theo trong thuốc.

Liều dùng Paracetamol hàng ngày tối đa cho người lớn và trẻ em là 10-15mg/kg, được khuyến cáo sử dụng cách nhau ít nhất 4 - 6 giờ. Và không được vượt quá 5 liều trong 24h. Nên cân trẻ để tính liều cho chính xác. Trường hợp trẻ bị suy thận, khoảng cách giữa các lần dùng thuốc tối thiểu là 8 giờ.

Liều hạ sốt, giảm đau thường từ 10-15 mg/kg/ 1 lần, cách mỗi 4-6 giờ.

Liều tối đa 75 mg/kg/24h. Không vượt quá 4.000mg/ ngày

Độc tính có thể xảy ra khi uống một lần >150 mg/kg hoặc khi liều tối đa hàng ngày >75 mg/kg/ngày (tối đa 5 liều hàng ngày) từ tất cả các nguồn

Các quy tắc chung khi sử dụng thuốc hạ sốt:

- Không tự ý cho trẻ dưới 3 tháng dùng thuốc mà không có ý kiến bác sĩ.

- Tính liều theo cân nặng của trẻ.

- Đọc kỹ nhãn thuốc, chỉ dẫn trước khi dùng.

- Cho trẻ dùng thuốc đúng liều lượng.

- Dùng thuốc còn hạn sử dụng.