Bỏ xếp loại bằng tốt nghiệp THCS: Giảm áp lực cho phụ huynh, học sinh

Học sinh có tâm lý học tập thoải mái

Bộ GD&ĐT vừa ban hành Thông tư 31/2023/TT-BGDĐT với nhiều điểm mới trong đánh giá, xét tốt nghiệp bậc THCS cho học sinh. Thứ nhất, bằng tốt nghiệp THCS của người học từ năm học 2023-2024 sẽ không còn xếp loại giỏi, khá, trung bình như trước.

Thứ hai, nếu trước đây việc xét tốt nghiệp THCS chỉ có một lần thì nay được điều chỉnh tăng lên 2 lần. Trong đó, lần xét công nhận tốt nghiệp thứ nhất thực hiện ngay sau khi học sinh kết thúc năm học và xét lần thứ 2 trước khi khai giảng năm học mới.

Bà Nguyễn Ngọc Dung, Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường THCS Phúc Xá, quận Ba Đình (Hà Nội) cho rằng, quy định mới có nhiều điểm tích cực, tác động đến từng đối tượng học sinh. Ngay từ khi vào THCS, nếu gia đình định hướng tốt, học sinh có năng lực và mục tiêu hoc tập sẽ phấn đấu để đạt mục tiêu. Đó là việc các em sẽ thi vào trường THPT công lập, tư thục nào, mức điểm bao nhiêu, từ đó có kế hoạch để cố gắng.

Với đối tượng học sinh này, việc bỏ quy định xếp loại trên bằng tốt nghiệp không tác động đến thái độ, tinh thần học tập của học sinh. Ngược lại, có tỉ lệ học sinh không xác định mục tiêu thi đỗ vào trường THPT mà chỉ xác định tốt nghiệp THCS để học nghề, ra đời lao động thì việc bỏ xếp loại trong bằng cấp lại giảm áp lực rất lớn cho các em. Khi đó, học sinh sẽ học tập với tâm lý thoải mái chỉ để tốt nghiệp THCS.

Cũng theo bà Dung, lâu nay, vẫn có trường hợp học sinh “bị đúp” hay chưa đủ điều kiện để xét tốt nghiệp THCS, tuy nhiên tỉ lệ rất nhỏ. Điều này phụ thuộc vào trình độ năng lực và đánh giá đạo đức của học sinh trong quá trình học tập. Những năm trước, quy định chỉ xét tốt nghiệp THCS một lần duy nhất khiến phụ huynh, học sinh áp lực. Với quy định mới, học sinh có thêm điều kiện, cơ hội để phấn đấu được đánh giá, xét tốt nghiệp lần 2 trong thời gian 3 tháng hè là rất thuận lợi.

Thầy Vũ Văn Hải, Hiệu trưởng Trường THCS Cẩm Lĩnh, huyện Ba Vì (Hà Nội) cho rằng, bằng tốt nghiệp xếp loại giỏi, khá, trung bình sẽ phân loại năng lực học trò rõ nét hơn. Khi cào bằng năng lực tốt nghiệp, học sinh sẽ có tâm lý học tập thoải mái, ít có sức ép hơn.

Ở trường vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, học sinh tốt nghiệp THCS không xếp loại năng lực phần nào đó có tác động đến việc phân luồng, hướng nghiệp. Thực tế, qua các năm tư vấn hướng nghiệp cho thấy, đa số phụ huynh cho con học tiếp THPT, không muốn học nghề trong khi không nhìn nhận vào năng lực của con em không phù hợp phát triển theo con đường tiếp tục học tập.

Không ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học

Bà Đặng Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường THCS Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai (Hà Nội) cho rằng, với phương thức tuyển sinh lớp 10 THPT như hiện nay, việc bỏ xếp loại trên bằng tốt nghiệp không ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học của thầy, trò.

Ở góc độ quản lý trường học, bà Hà thấy vui mừng vì quy định đã phần nào xóa bỏ được những vướng mắc lâu nay. Đó là, trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 THPT, hằng năm, đâu đó một số phụ huynh có ý kiến về việc giáo viên, trường THCS tư vấn theo hướng “ép” học sinh không đăng ký thi tuyển sẽ được tạo điều kiện xét tốt nghiệp THCS. Ngược lại, học sinh cố tình thi, giáo viên sẽ đánh giá “thẳng tay”, và với năng lực thật sự, một số em sẽ trượt tốt nghiệp.

“Đây là cách hiểu sai, với cách đánh giá, xét tốt nghiệp một lần như trước, phụ huynh rất áp lực vì không đủ điều kiện tốt nghiệp phải chờ đến lứa học sinh năm sau mới được đăng ký học, kiểm tra. Tuy nhiên, thi tuyển lớp 10 THPT hay không là quyền của học sinh. Ở bậc THCS, giáo viên, trường học có nhiệm vụ tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh từ sớm, trong đó giới thiệu thêm các con đường như học nghề, kết hợp học nghề, học văn hóa bậc THPT… để các em và gia đình lựa chọn, nhà trường không có quyền can thiệp. Quy định xét tốt nghiệp lần 2 tạo tâm lý thoải mái, thuận lợi cho phụ huynh, học sinh hơn trước”, bà Hà nói.

Trưởng phòng GD&ĐT huyện Mê Linh (Hà Nội) Nguyễn Văn Hậu cho rằng, tùy vào định hướng, mục tiêu của từng học sinh, gia đình cụ thể, việc bỏ xếp loại trong bằng tốt nghiệp có những tác động khác nhau. Thực tế, từng năm học từ lớp 6 - 9, học sinh được đánh giá kết quả học tập từng môn, sát năng lực các em, để một số trường THPT ngoài công lập có thể căn cứ hồ sơ, học bạ xét tuyển lớp 10.

Bằng tốt nghiệp chỉ ghi mức chung chung không tác động đến các ngã rẽ, lựa chọn khác nhau của học sinh. Việc bỏ xếp loại trên bằng tốt nghiệp và điều chỉnh số lần xét tốt nghiệp là phù hợp trong bối cảnh đây là năm cuối cùng học sinh lớp 9 thi theo chương trình cũ. Những em không đủ điều kiện tốt nghiệp trong năm nay nếu không được xét tiếp lần 2 sẽ khó khăn trong năm tới vì lứa học sinh năm sau đã học theo chương trình, sách giáo khoa mới”, ông Hậu cho biết thêm.