Bé gái 4 tuổi qua đời vì bệnh sởi, lý do từ 1 sai lầm của cha mẹ: BS chuyên khoa Nhi cảnh báo

Chỉ cần bạn gõ trên Google từ khóa "anti vaccine" sẽ cho ra rất nhiều thông tin, bao gồm cả những trang mạng xã hội kêu gọi phản đối tiêm chủng. Nhiều ý kiến còn liệt kê các trường hợp tử vong sau tiêm để quy kết rằng vaccine chính là "thủ phạm".

Tuy nhiên, có lẽ họ chưa hiểu rõ hậu quả mà những đứa trẻ không được tiêm vaccine phải gánh chịu.

Bé gái 4 tuổi qua đời vì sởi do chưa tiêm vaccine

Gần đây, TS.BS. Lê Kiến Ngãi - Trưởng Khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương, đã có bài viết trên tờ Sức khỏe và Đời sống chia sẻ rất chi tiết về vấn đề anti vaccine.

TS.BS. Lê Kiến Ngãi chia sẻ về trường hợp của bé gái 4 tuổi, con thứ ba trong một gia đình có ba con, sống tại nội thành Hà Nội. Gần đây được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng khó thở, tím tái. Qua đánh giá lâm sàng, kết hợp với xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, các bác sĩ xác định trẻ mắc sởi, tổn thương phổi nghiêm trọng và suy hô hấp cấp tiến triển. Nguy hiểm hơn, các cơ quan quan trọng như gan, thận và hệ tuần hoàn đều có dấu hiệu suy sụp.

Ngay lập tức, các bác sĩ triển khai hàng loạt biện pháp hồi sức tích cực, bao gồm lọc máu và tuần hoàn ngoài cơ thể (ECMO) để giành giật sự sống cho bệnh nhi. Tuy nhiên, do tình trạng quá nặng, bé đã không qua khỏi.

Tiền sử tiêm chủng của trẻ cho thấy, dù đã 4 tuổi nhưng bé chỉ mới được tiêm một liều vaccine viêm gan B ngay sau sinh và một mũi BCG phòng lao trong vài tuần đầu đời. Bé vẫn chưa tiêm các vaccine quan trọng khác, bao gồm vaccine phòng sởi.

Con gái 7 tuổi sống thực vật vì di chứng viêm não

Tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP. HCM), trước đây từng tiếp nhận trường hợp 1 bé gái 7 tuổi bị biến chứng nặng do bệnh viêm não Nhật Bản.

Thời điểm đó, chị TNL (ngụ Mỹ Tho, Tiền Giang - mẹ cháu bé) chia sẻ: Con chị bị viêm não Nhật Bản đã hơn một năm, khi đưa con đến bệnh viện cháu đã mê man bất tỉnh. Bác sĩ nói không chữa được vì cháu đã bị biến chứng, phải phụ thuộc máy thở và có thể phải sống đời sống thực vật suốt đời.

Trước đó, chị không hề biết gì về bệnh viêm não Nhật Bản, bản thân cũng không biết khi con gái còn nhỏ đã được tiêm vaccine này hay chưa.

Do dự vaccine là gì?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), do dự vaccine (vaccine hesitancy) là tình trạng chần chừ hoặc từ chối tiêm vaccine dù vaccine đã có sẵn. Đây là một trong những mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe toàn cầu.

Nguyên nhân phổ biến của do dự vaccine:

- Một bộ phận trong cộng đồng thiếu thông tin hoặc hiểu sai về vaccine như lo lắng về an toàn, tác dụng phụ, hay chưa bị thuyết phục về hiệu quả của vaccine.

- Tâm lý chủ quan cho rằng bệnh truyền nhiễm nay đã hiếm gặp hoặc không nguy hiểm.

- Ảnh hưởng tiêu cực của truyền thông và mạng xã hội, từ những nguồn thông tin giả, thông tin sai lệch.

Những người không được tiêm vaccine cần thiết có nguy cơ cao mắc bệnh truyền nhiễm và đối mặt với biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân, do dự vaccine còn làm giảm tỷ lệ bao phủ vaccine trong cộng đồng, dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch bệnh như sởi, ho gà, COVID-19…

Chống đối vaccine: Hiểm họa nguy hiểm hơn

TS.BS. Lê Kiến Ngãi chia sẻ thông tin: Khác với do dự vaccine, những người chống đối vaccine (anti-vaccine) hoàn toàn bác bỏ vaccine và tích cực tuyên truyền chống vaccine, thường dựa trên thông tin sai lệch.

Đặc điểm của nhóm chống đối vaccine: Phủ nhận hoàn toàn hiệu quả của vaccine. Lan truyền các thuyết âm mưu như "vaccine gây tự kỷ", "vaccine làm vô sinh", "vaccine là công cụ kiểm soát dân số"… Lợi dụng mạng xã hội để tạo tâm lý hoang mang, lôi kéo nhiều người từ chối vaccine.

Chính các nhóm chống đối vaccine đã góp phần làm gia tăng tình trạng do dự tiêm chủng, khiến các dịch bệnh quay trở lại và đe dọa sức khỏe cộng đồng.

Tình trạng do dự vaccine và chống đối vaccine đang là mối quan tâm toàn cầu, ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ lệ tiêm chủng và sức khỏe cộng đồng. Trên thế giới, theo báo cáo của UNICEF, trong hơn ba năm đại dịch COVID-19, có 67 triệu trẻ em trên toàn cầu bị bỏ lỡ một hoặc nhiều liều vaccine do gián đoạn dịch vụ tiêm chủng, hệ thống y tế quá tải và thông tin sai lệch.

Một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc các bệnh có thể phòng ngừa được bằng vaccine cao hơn ở những trẻ có cha mẹ từ chối một hoặc nhiều loại vaccine vì lý do phi y tế.

Có thể nói rằng, sự do dự và chống đối vaccine không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn gây nguy hiểm cho cả cộng đồng.

Để loại trừ hoàn toàn dịch bệnh, TS.BS. Lê Kiến Ngãi chia sẻ cần giáo dục cộng đồng bằng thông tin khoa học, dễ hiểu. Cung cấp thông tin chính xác, minh bạch về lợi ích và an toàn của vaccine. Kiểm soát tin sai lệch trên mạng xã hội... Đặc biệt, cần xem xét đưa vấn đề do dự và chống đối vaccine như một vấn đề sao nhãng với sức khoẻ và quyền lợi của trẻ em.

(Tổng hợp)