Bé Bắp qua đời sau thời gian "chiến đấu" với bệnh ung thư máu: Dấu hiệu rất dễ nhầm lẫn, điều cần biết để kịp thời phát hiện

Hôm nay, ngày 18/4, thông tin bé Bắp trút hơi thở cuối cùng sau thời gian dài chống chọi với ung thư máu khiến không ít người nghẹn lòng. Theo chia sẻ từ gia đình, Bắp ra đi nhẹ nhàng và bình yên trong vòng tay thân thương của người thân, tại quê nhà Ninh Thuận vào lúc 23 giờ đêm 17/4.

Trước đó vào tháng 10 năm 2023, bé được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu lympho cấp dòng T (T-ALL) - một dạng ung thư máu ác tính, hiếm gặp và diễn tiến rất nhanh.

Vậy bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính mà bé Bắp mắc phải là gì? Triệu chứng bệnh ra sao và mức độ nguy hiểm thế nào?

Bệnh ung thư máu dòng lympho T cấp tính mà bé Bắp mắc phải là gì?  

Bệnh bạch cầu lympho cấp dòng T (T-cell Acute Lymphoblastic Leukemia – T-ALL) là dạng ung thư bắt nguồn từ tủy xương - cơ quan chịu trách nhiệm sản sinh tế bào máu. 

Khi mắc bệnh này, các tế bào lympho T - một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch sẽ tăng sinh mất kiểm soát, thay vì trưởng thành và thực hiện chức năng bình thường.

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (National Cancer Institute), T-ALL chiếm khoảng 15% các trường hợp bạch cầu cấp ở trẻ em và khoảng 25% ở người lớn mắc ALL. Dù tỷ lệ không cao, nhưng đây là thể bệnh có diễn biến nhanh và dễ lan rộng đến hệ thần kinh trung ương, gan, lách, hạch bạch huyết và cả tuyến ức.

Một nghiên cứu đăng trên Nature Reviews Clinical Oncology (2020) nhấn mạnh rằng: T-ALL là một bệnh có tỷ lệ tái phát cao, đặc biệt khi tế bào ung thư có bất thường di truyền như đột biến NOTCH1, CDKN2A, hay PTEN - những biến đổi thường liên quan đến tiên lượng xấu.

Triệu chứng dễ bị bỏ qua của ung thư máu dòng lympho T cấp tính 

Triệu chứng của T-ALL có thể mơ hồ và rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý nhiễm trùng thông thường. Theo Hiệp hội Huyết học Hoa Kỳ (American Society of Hematology), người bệnh có thể gặp các dấu hiệu như:

- Mệt mỏi kéo dài, khó thở nhẹ dù không vận động nhiều.

- Sốt dai dẳng không rõ nguyên nhân.

- Bầm tím hoặc chảy máu bất thường (cam, nướu, dưới da).

- Đau nhức xương khớp - đặc biệt ở tay, chân.

- Hạch bạch huyết hoặc tuyến ức sưng, gây đau ngực hoặc khó thở.

- Nếu ung thư lan lên não: co giật, đau đầu, rối loạn thị giác.

Một phân tích từ The Lancet Oncology (2016) cho thấy: Trẻ em mắc T-ALL thường có biểu hiện sưng tuyến ức (thymic mass) - điều này có thể chèn ép đường thở và tim, làm bệnh nhân đột ngột suy hô hấp nếu không được phát hiện sớm.

Bệnh ảnh hưởng đến cơ thể ra sao?

Sự gia tăng quá mức của tế bào T ác tính trong tủy xương dẫn đến:

Giảm hồng cầu: Gây thiếu máu, chóng mặt, xanh xao

Giảm bạch cầu khỏe mạnh: Khiến cơ thể dễ nhiễm trùng

Giảm tiểu cầu: Gây chảy máu kéo dài, dễ bầm tím

Lan rộng ra hệ thần kinh trung ương: Có thể gây co giật, mờ mắt, thay đổi tâm trạng

Một nghiên cứu từ Journal of Pediatric Hematology/Oncology (2021) ghi nhận rằng: khoảng 15–20% trẻ em mắc T-ALL có tế bào ung thư lan đến hệ thần kinh trung ương tại thời điểm chẩn đoán.

Nhóm người nào có nguy cơ cao mắc bệnh?

Dù phần lớn các ca mắc T-ALL xảy ra ngẫu nhiên, vẫn có một số yếu tố được xác định là làm tăng nguy cơ:

Tiếp xúc với hóa chất như benzen (có trong xăng, sơn, khói thuốc)

Tiền sử xạ trị, hóa trị cho bệnh khác

Nhiễm virus như Epstein-Barr hoặc HTLV-1

Hội chứng di truyền: như Down, Fanconi, Li-Fraumeni

Nam giới và độ tuổi thiếu niên: mắc bệnh nhiều hơn

Tiên lượng sống sau điều trị của ung thư máu dòng lympho T cấp tính 

Điều trị T-ALL là quá trình phức tạp và kéo dài, bao gồm:

- Hóa trị: Giai đoạn tấn công, củng cố và duy trì

- Điều trị trúng đích: Dựa vào đột biến gen cụ thể

- Ghép tủy xương: Với những ca tái phát hoặc nguy cơ cao

- Điều trị hỗ trợ: Kháng sinh, truyền máu, kiểm soát biến chứng

Theo Surveillance, Epidemiology, and End Results (SEER) Program, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ, tỷ lệ sống sót sau 5 năm ở trẻ em mắc T-ALL có thể đạt 80–85%.