Bác sĩ tiêu hoá cảnh báo: Dạ dày "ghét" 4 loại rau này, tốt nhất nên hạn chế

Sáng sớm 7 giờ ở chợ, bà Liu 65 tuổi vừa chọn rau vừa trò chuyện rôm rả với các bạn. Giỏ của bà đầy nào cần tây, súp lơ, vài bó hành… "Ngày nào cũng phải ăn nhiều rau mới tốt cho sức khỏe chứ!", bà cười nói.

Nhưng chẳng bao lâu sau, bà bắt đầu bị đầy hơi, trào ngược liên tục. Nghĩ do tuổi tác, bà lơ đi. Đến khi đi khám, bác sĩ nhìn vào danh sách thực đơn của bà chỉ biết lắc đầu:

"Nhiều loại rau không phù hợp cho người có bệnh dạ dày, càng ăn nhiều càng hại".

Vậy những loại rau nào lại là "bẫy tiêu hoá"? Vì sao ngay cả rau quen thuộc cũng có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày? Đây là điều nhiều người không ngờ tới.

Không phải rau nào cũng tốt cho dạ dày

Nhiều người tin rằng "ăn càng nhiều rau càng khỏe", nhưng số liệu tại các phòng khám tiêu hoá cho thấy: gần 40% bệnh nhân đau dạ dày có thói quen ăn nhiều một số loại rau làm tăng acid và kích ứng dạ dày.

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng dạ dày, không giống như ruột, đặc biệt nhạy cảm với các loại thực phẩm có chất xơ thô, và một khi lớp bảo vệ bị tổn thương nhiều lần, nó rất dễ phát triển thành viêm dạ dày mãn tính hoặc thậm chí loét.

Ngoài bản thân loại rau, thời điểm ăn (nhất là ăn khi đói), cách chế biến, ăn quá nhiều hoặc ăn sống đều làm tăng mức độ tổn thương. Ví dụ, ăn khi bụng đói, liều lượng quá mức, thức ăn sống... sẽ trực tiếp khiến dạ dày tiếp xúc với "ma sát" của các chất kích thích và chất xơ thô, có thể dẫn đến ợ chua và đầy hơi trong thời gian ngắn, viêm mãn tính về lâu dài.

Một nghiên cứu của Đại học Tiêu hóa Hoa Kỳ chỉ ra rằng một số loại thực phẩm và nguy cơ loét dạ dày tăng hơn 22%. Trong cuộc khảo sát chế độ ăn uống hàng ngày của hàng chục triệu bệnh nhân dạ dày ở nước ta, gần 18% bệnh nhân cảm thấy khó chịu dạ dày nặng hơn đáng kể sau khi ăn một số loại rau khi bụng đói hoặc với số lượng lớn. Bạn có còn tin vào "sự vô hại của rau"?

4 loại rau quen mặt nhưng lại là “khắc tinh” của dạ dày

1. Cần tây và cần tây là những mối nguy hiểm giàu chất xơ

Cần tây luôn được coi là "vũ khí hạ huyết áp". Tuy nhiên, dữ liệu tiêu hóa cho thấy khoảng 25% bệnh nhân bị loét dạ dày và viêm dạ dày mãn tính sẽ bị ợ chua và đau dạ dày sau khi ăn cần tây quá cao. Loại rau này có hàm lượng chất xơ thô rất cao, khó làm mềm khi ăn sống, niêm mạc dạ dày vốn đã dễ bị tổn thương bị "căng thẳng".

Đặc biệt nếu bạn ăn khi bụng đói hoặc với số lượng lớn, sự tiết axit dạ dày sẽ tăng mạnh, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm tại chỗ. Nên thận trọng với thức ăn sống, tốt nhất nên nấu với số lượng nhỏ và kết hợp với các loại thực phẩm chính.

2. Hành tây, hành lá - mùi thơm nhưng chứa hợp chất kích ứng mạnh

Nhiều món ăn không thể thiếu để nêm nếm với hành lá và tỏi. Nhưng hành lá và hành tây lại chứa một số sunfua gây kích ứng, dễ gây tiết axit dạ dày quá mức, làm hỏng màng nhầy khi bụng đói hoặc quá nhiều cùng một lúc. Nếu bạn có tiền sử viêm dạ dày và loét, bạn nên thận trọng hơn, nhớ nấu chín mềm và cho ít hơn.

3. Ớt, món cay - gây tổn thương âm thầm dù bạn nghĩ mình "ăn cay giỏi"

Capsaicin tốt, nhưng nó là một đòn giáng vào dạ dày. Ăn ớt hơn ba lần một tuần có xác suất tổn thương niêm mạc dạ dày cao hơn 22% so với không ăn thức ăn cay. Kích ứng ớt lâu dài có thể dẫn đến sung huyết dạ dày, phù nề và thậm chí loét tái phát. Bạn có nghĩ rằng bạn càng ăn cay thì bạn càng "mạnh mẽ"? Trên thực tế, niêm mạc dạ dày đang "bí mật tụt lại phía sau". Đối với những người có chức năng tiêu hóa yếu, ớt nên được "nhúng ít hơn".

4. Súp lơ, bắp cải - anh em họ cải dễ gây đầy hơi, trướng bụng

Mặc dù những loại rau này rất giàu vitamin C và chất xơ, nhưng chúng cực kỳ thô về chất xơ và sản xuất nhiều khí thực phẩm thô, và những người có dạ dày xấu dễ bị đầy hơi và trào ngược axit. Dữ liệu lâm sàng cho thấy bệnh nhân có vấn đề về dạ dày có thể có tỷ lệ khó chịu dạ dày cao hơn 20% nếu họ ăn một lượng lớn súp lơ sống trong thời gian ngắn. Hấp, luộc, hầm an toàn hơn nhiều so với salad lạnh và thực phẩm sống, kiểm soát tổng số lượng mỗi bữa ăn, không "chất đĩa".

Nguyên tắc "ít hơn nhưng tốt" mới là quan trọng với dạy dày. Không vượt quá một phần ba tổng lượng rau mỗi bữa ăn và tránh ăn một loại rau giàu chất xơ và kích thích mạnh liên tiếp. Nên ưu tiên các loại rau nhẹ như bí đỏ nấu chín, cà rốt, cà chua để giúp sửa chữa niêm mạc dạ dày.

Cách bạn nấu ăn là chìa khóa. Ăn gia vị sống, nhiều dầu mỡ và nhiều đều làm tăng gánh nặng cho dạ dày, trong khi hấp, hầm, luộc làm mềm chất xơ và giảm kích ứng, phù hợp với đại đa số mọi người. Ăn với các loại thực phẩm chính giúp bảo vệ dạ dày.

Ăn uống thường xuyên là điều cần thiết. Không ăn quá nhiều và không ăn rau gây khó chịu khi bụng đói. Các triệu chứng của nhiều bệnh nhân có vấn đề về dạ dày có liên quan đến thời gian ăn uống bị xáo trộn, và các bữa ăn đều đặn, nhai chậm và kiểm soát tốc độ bữa ăn có thể làm giảm gần 40% cảm giác khó chịu ở dạ dày.

Ngoài ra, lối sống cũng quan trọng không kém. Tránh lo lắng liên tục, thức khuya và dùng thuốc kích thích trong thời gian dài. Theo dõi thường xuyên chức năng dạ dày, nội soi dạ dày và khám lâm sàng chi tiết nếu cần thiết, có thể làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc tổn thương niêm mạc dạ dày. Dữ liệu cho thấy bệnh nhân điều chỉnh chế độ ăn uống và điều trị có thể giảm tỷ lệ tái phát loét dạ dày khoảng 30%.