Anh đã ở gần miễn dịch cộng đồng nhưng đánh bại hoàn toàn Covid-19 thì còn xa?

Triển vọng lạc quan tại Anh

Giáo sư Mark Woolhouse – nhà dịch tễ học tại Đại học Edinburgh nhận xét rằng, Anh “đang ở khá gần” với ngưỡng quan trọng của miễn dịch cộng đồng. Song ông cảnh báo, Anh có thể sẽ ở cách xa ngưỡng này trong mùa đông tới nếu làn sóng Covid-19 tái bùng phát.

Tuy nhiên, ông Mark Woolhouse cho rằng, đây không phải là một khái niệm đơn giản theo kiểu “được ăn cả, ngã về không”, bởi vì khả năng miễn dịch có thể suy yếu dần theo thời gian, nên việc duy trì miễn dịch cộng đồng một cách liên tục sẽ là điều rất khó thực hiện.

Các nhà virus học khác cho rằng, Covid-19 sẽ không bao giờ biến mất, thay vì đó nó sẽ trở thành một căn bệnh thông thường và xuất hiện trong nhiều thế hệ. Họ cho biết, con người dần dần sẽ hình thành khả năng miễn dịch thông qua việc tiêm chủng nhiều lần và lây nhiễm một cách tự nhiên. Kết quả là các triệu chứng của bệnh Covid-19 cuối cùng sẽ giống với bệnh cảm lạnh thông thường.

Khi được hỏi còn bao xa Anh mới có thể đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng, giáo sư Woolhouse nói: “Chúng tôi đang ở khá gần”.

“Gần 90% người trưởng thành đã được tiêm vaccine. Tuy vậy vẫn còn khoảng 10%, tương đương 8 triệu người trưởng thành chưa được tiêm. Chúng tôi không biết hành vi của mọi người sẽ thay đổi như thế nào trong những tháng mùa đông”, ông Mark Woolhouse cho biết.

Ngưỡng đạt miễn dịch cộng đồng

Miễn dịch cộng đồng là khi có đủ số người trong một khu vực trở nên miễn dịch với một căn bệnh truyền nhiễm thông qua tiêm chủng hoặc qua các đợt mắc bệnh trước đó, làm cho căn bệnh này khó lây từ người sang người hơn.

Nếu một người có kháng thể thông qua việc bị mắc bệnh trước đó hoặc tiêm vaccine thì họ sẽ trở thành “rào cản” đối với virus. Nếu một quốc gia nào đó có đủ “rào cản” thì căn bệnh này sẽ không thể lây lan rộng và gây nguy hiểm cho cộng đồng. Nhưng trong trường hợp xuất hiện một loại virus mới, virus này có thể lây lan nhanh chóng vì không có bất cứ rào cản nào và điều đó có thể dẫn đến một đại dịch.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến khích người dân đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng thông qua việc tiêm phòng, chứ không phải bằng cách để dịch bệnh lây lan tự nhiên trong dân số.

Tuy nhiên, một chuyên gia nói với Mail Online rằng, dịch Covid-19 sẽ không biến mất và chìa khóa để chống lại căn bệnh là đạt đến “ngưỡng miễn dịch cộng đồng”. Điều này đồng nghĩa với việc để cho virus lưu hành ở mức độ có thể kiểm soát được, tức là virus vẫn xuất hiện trong cộng đồng nhưng không đủ nguy hại để gây ảnh hưởng đến toàn xã hội. Các nghiên cứu cho thấy, những loại vaccine hiện tại giúp tăng sức đề kháng của con người với virus, do đó làm giảm nguy cơ tử vong hoặc xuất hiện triệu chứng nặng.

Khái niệm miễn dịch cộng đồng được nhắc đến nhiều vào tháng 3/2020 khi virus SARS-CoV-2 cùng cách thức lây nhiễm của nó vẫn còn là một bí ẩn. Cố vấn trưởng về khoa học của chính phủ Anh, ông Patrick Vallance cho biết, miễn dịch cộng đồng có thể đạt được nếu 60% dân số, tương đương với 40 triệu người tại Anh có khả năng miễn dịch với virus.

Nhưng sau đó, giáo sư Woolhouse cho biết ngưỡng này có thể lên đến 80% vì virus đã đột biến để trở nên dễ lây lan hơn. Ông cũng cảnh báo, ngưỡng miễn dịch cộng đồng thậm chí sẽ còn cao hơn nếu mọi người không tuân thủ quy định chống dịch hoặc “một đợt lây nhiễm mới bùng phát”.

“Đây là một giai đoạn rất thận trọng đối với các nhà dịch tễ như tôi để dự đoán xem chúng ta đang tiến gần ở mức độ như thế nào”, giáo sư Woolhouse nói.

Vaccine - chìa khóa chính giúp Anh thực hiện mục tiêu

Đến thời điểm hiện tại, hơn 47 triệu người tương đương gần 90% dân số trưởng thành tại Anh đã được tiêm liều vaccine đầu tiên và khoảng 39,5 triệu người – chiếm 75% dân số trưởng thành đã tiêm đầy đủ 2 liều.

Số liều đầu tiên được tiêm mỗi ngày tại Anh trung bình khoảng 32.000 liều, thấp hơn nhiều so với hồi giữa tháng 3, trong khi đó số liều thứ 2 được triển khai trung bình là 160.000 liều. Anh đã đẩy nhanh việc tiêm liều thứ 2 nhằm đối phó với sự lây lan mạnh mẽ của biến thể Delta. Tỷ lệ tiêm chủng đạt mức cao nhất ở nhóm tuổi trên 70 và đang gia tăng ở nhóm tuổi từ 18 đến 24.

Với những tiến bộ đáng kể như vậy, Anh tiếp tục nằm trong danh sách những quốc gia có tỷ lệ tiêm vaccine cao nhất thế giới.

Mục đích của chương trình tiêm vaccine là bảo vệ phần lớn người dân không bị mắc các triệu chứng nặng hoặc tử vong và tiến tới phát triển khả năng miễn dịch cộng đồng chống lại Covid-19.

Dữ liệu từ Văn phòng Thống kê Quốc gia (ONS) Anh cho biết, cứ 10 người trưởng thành tại Anh thì có 9 người xuất hiện kháng thể chống virus. Theo ONS, các xét nghiệm được thực hiện trong vòng 1 tuần, tính đến ngày 18/7 cho thấy, 93% số người trưởng thành đã phát triển kháng thể, tăng nhẹ so với 1 tuần trước đó là 92%. Phó Giám đốc y tế England, Giáo sư Jonathan Van-Tam, cho biết, chương trình tiêm chủng của Anh đã ngăn ngừa được 60.000 ca tử vong và 22 triệu ca mắc.

Tuy vậy, những con số nói trên vẫn chưa đủ để đánh giá khi nào Anh sẽ đạt được miễn dịch cộng đồng – thời điểm mà tất cả mọi người đều được bảo vệ, một cách trực tiếp hoặc gián tiếp, do việc phát triển mức độ miễn dịch cao trong dân số./.