5 câu chuyện cho thấy: Cha mẹ không ổn định về mặt cảm xúc khủng khiếp đến mức nào?

Chúng ta thường ví gia đình là một bến cảng ấm áp và cha mẹ là chỗ dựa vững chắc. Tuy nhiên, khi cha mẹ không kiểm soát được cảm xúc của mình, trong những cơn giận dữ tột cùng, có thể gây tổn thương không thể hồi phục cho con cái.

Những hành động đau lòng khi cảm xúc mất kiểm soát

Sự việc tại Zhanjiang, Quảng Đông, Trung Quốc (2024): Một đứa trẻ ăn vạ nằm giữa đường, người mẹ tức giận bỏ đi. Sau đó, một chiếc xe ô tô đi qua và đụng phải. May mắn thay, đứa trẻ không gặp vấn đề nghiêm trọng.

Sự việc tại Wenzhou, Chiết Giang, Trung Quốc (2024): Một người cha trong khi dạy con làm bài tập đã mất kiểm soát và ném một quả lựu vào con, khiến lá lách của cậu bé bị vỡ. 

Sự việc tại Dehong, Vân Nam, Trung Quốc (2023): Một cậu bé quỳ khóc bên đường. Hóa ra, cậu bé đã đạt 630 điểm trong kỳ thi học kỳ, đứng thứ tư trong lớp, nhưng lại bị cha mẹ cho rằng không đủ nỗ lực. Cảnh sát đã đến và khuyên giải, sau đó liên hệ với gia đình để đưa cậu bé về.

Sự việc tại Mianyang, Tứ Xuyên, Trung Quốc (2022): Một cậu bé 13 tuổi thi không tốt đã bị cha mình tức giận đến mức dùng một thanh kiếm đe dọa. Người cha nói: "Tôi chỉ muốn doạ con thôi, không hiểu sao lại đâm vào con". Sau khi nhìn thấy con bị thương, người cha đã gọi cấp cứu, nhưng do mất máu quá nhiều, cậu bé đã qua đời.

Sự việc gây xôn xao mạng xã hội: Một cô bé lớp ba tên Chu Wei đã bị mẹ dùng móc phơi quần áo đánh tới mức móc bị cong và làm con bị bầm tím, đi lại khập khiễng. Người mẹ còn quay video và gửi vào nhóm lớp, cùng với việc cãi vã với giáo viên: "Tôi đánh bầm tay, bầm chân con, sách cũng bị tôi xé. Video này sẽ đăng lên mạng, ngày mai con bé sẽ thành người nổi tiếng trong lớp".

Nếu bạn tìm kiếm trên internet, có thể sẽ tìm thấy rất nhiều câu chuyện tương tự, đây chỉ là một phần trong số những trường hợp cực đoan được lan truyền.

Việc nuôi dạy con cái là quá trình phát triển không chỉ của trẻ mà còn của cha mẹ, là hành trình tự hoàn thiện. Một người cha mẹ không biết cách trưởng thành, không biết tự nhìn nhận lại bản thân và không thể điều chỉnh cảm xúc có thể sẽ để lại những vết thương khó phai cho con cái.

Cách làm cha mẹ ổn định cảm xúc

Cuộc sống của người trưởng thành không hề dễ dàng, đặc biệt là sau những năm đại dịch và suy thoái kinh tế, áp lực có vẻ như càng lớn hơn bao giờ hết. Chính vì vậy, việc điều chỉnh và trở thành một người ổn định về cảm xúc, tạo ra không gian gia đình ấm áp và hài hòa cho trẻ, càng trở nên quan trọng hơn.

1. Chấp nhận và không đối đầu với cảm xúc

Phần lớn mọi người chia cảm xúc thành hai loại: Tích cực và tiêu cực. Chúng ta thường cho rằng cảm xúc tiêu cực là xấu, là không đúng, là điều không nên tồn tại, bởi nó sẽ mang lại ảnh hưởng tiêu cực cho bản thân, ví dụ như cảm giác chán nản, sự mất tập trung, cáu giận, suy nghĩ tiêu cực, v.v. Tuy nhiên, trong tâm lý học, không có sự phân biệt đúng sai giữa các loại cảm xúc.

Việc chấp nhận cảm xúc, cho phép bản thân cảm thấy buồn, lo lắng, giận dữ hoặc căng thẳng mà không đối đầu với những cảm xúc này sẽ giúp giảm bớt sự xung đột nội tâm.

2. Hiểu được cảm xúc

Khi bạn bắt đầu chấp nhận cảm xúc và cho phép chúng tồn tại, bạn sẽ giảm được sự xung đột trong lòng. Mỗi cảm xúc đều ẩn chứa thông tin nào đó mà chúng ta có thể tìm hiểu. Ví dụ, cảm giác giận dữ thường xuất hiện khi chúng ta bị ngăn cản làm điều gì đó, lợi ích của mình bị xâm phạm, hoặc kỳ vọng không được đáp ứng.

Khi bạn hiểu được thông điệp đằng sau cảm xúc, xung đột do cảm xúc gây ra sẽ giảm đi đáng kể.

3. Ngừng chuyển giao cảm xúc

Khi cảm xúc của bạn bị tiêu hao do công việc hoặc các áp lực khác, đừng để nó ảnh hưởng đến những người trong gia đình, đặc biệt là con cái. Trước khi bước vào nhà, hãy tạo một nghi thức để tách biệt công việc với gia đình. Ví dụ, bạn có thể vỗ vai mình và nhắc nhở bản thân rằng giờ là lúc bước vào vai trò người cha, người mẹ trong gia đình, chứ không phải là nhân viên hay sếp.

4. Thích nghi và chăm sóc bản thân

Cảm xúc giống như một cái hồ chứa nước, nếu chỉ có nước chảy ra mà không có nước chảy vào thì sẽ gây ra sự cạn kiệt. Để duy trì sự ổn định cảm xúc, bạn cần phải tìm cách làm đầy lại "hồ nước" của mình. Điều này có thể thông qua việc tương tác với người thân, tham gia vào các hoạt động giải trí hoặc thực hiện những sở thích cá nhân.

Bạn cũng có thể tìm cách chăm sóc bản thân thông qua việc học hỏi, đọc sách, nghe nhạc hoặc xem phim để giúp tinh thần thư giãn và cảm thấy thoải mái hơn.

5. Lưu ý quan trọng

Sự ổn định cảm xúc không có nghĩa là không bao giờ bị dao động, mà là sự ổn định tương đối, không phải là một đường thẳng phẳng lặng. Nhận thức đúng về bản thân và khả năng tự phản chiếu giúp bạn giảm thiểu xung đột cảm xúc. Khi bạn đang trong trạng thái cảm xúc mãnh liệt, các giác quan và tư duy có thể bị ảnh hưởng, và quyết định trong thời điểm đó có thể không chính xác.