379 người thoát chết kỳ diệu trên máy bay bốc cháy nhờ "kinh nghiệm xương máu" của hãng hàng không quốc gia Nhật Bản

Trong điều kỳ diệu ấy, lại có cả bi thảm khi 5 trong số 6 phi hành đoàn trên chiếc máy bay của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Nhật Bản đã thiệt mạng.

Trong khi cuộc điều tra về những gì đã xảy ra trong vụ việc khiến máy bay của hãng hàng không Japan Airlines bốc cháy như một quả cầu lửa đang được tiến hành, các chuyên gia cho rằng việc sơ tán thành công toàn bộ 379 người là nhờ sự kết hợp giữa các tiêu chuẩn an toàn hiện đại và văn hóa an toàn vô cùng nghiêm ngặt của Japan Airlines.

Kinh nghiệm xương máu

Ông Graham Braithwaite, giáo sư về an toàn và điều tra tai nạn tại Đại học Cranfield (Vương quốc Anh) cho biết: "Từ những gì tôi thấy trên đoạn video ở hiện trường, tôi rất ngạc nhiên và nhẹ nhõm khi mọi người đều thoát ra ngoài".

"Đó là một tai nạn nghiêm trọng mà bất kỳ chiếc máy bay nào cũng phải vượt qua được. Nhưng với những gì tôi biết về hãng hàng không Japan Airlines, cũng như mức độ nỗ lực của hãng trong việc đảm bảo an toàn cho hành khách và đào tạo phi hành đoàn, sự việc như hôm 2/1 không có gì đáng ngạc nhiên.

Trên thực tế, một vụ tai nạn thảm khốc từng xảy ra cách đây gần 40 năm đã giúp Japan Airlines trở thành một hãng hàng không an toàn như vậy", ông nói.

Vào ngày 12 tháng 8 năm 1985, chuyến bay 123 của Japan Airlines từ Tokyo đến Osaka bị rơi, khiến 520 trong số 524 người trên máy bay thiệt mạng, sau khi các kỹ thuật viên của Boeing - không phải của hãng hàng không - sửa chữa lỗi phần đuôi sau một sự cố trước đó.

Cho đến ngày nay, đây là vụ tai nạn máy bay nghiêm trọng nhất trong lịch sử hàng không.

Braithwaite nói: "Rõ ràng sự kiện năm đó ảnh hưởng rất sâu sắc đối với hãng hàng không Japan Airlines. Trong nền văn hóa luôn đề cao sự cẩn trọng như Nhật Bản, Japan Airlines sẵn sàng nhận trách nhiệm và muốn đảm bảo rằng sẽ không có chuyện tương tự xảy ra nữa.

Vì vậy, khi có sự cố xảy ra, họ sẽ xem đó là cách họ có thể học hỏi. Mọi thứ đều là cơ hội để sửa chữa và rút kinh nghiệm".

Năm 2005, nhận thấy rằng nhiều nhân viên của hãng đã lãng quên ký ức về vụ tai nạn 20 năm trước, Japan Airlines mở hẳn một không gian trong trụ sở công ty để trưng bày các mảnh vỡ cũng như câu chuyện của phi hành đoàn và hành khách năm đó.

Ông nói, gần bốn thập kỷ trôi qua, vụ tai nạn vẫn còn ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý của nhiều nhân viên hãng Japan Airlines.

"Họ có văn hóa rất nghiêm ngặt về các quy trình vận hành tiêu chuẩn và thực hiện mọi việc đúng cách. Đó là một trong những lý do trong trường hợp va chạm hôm 2/1, tôi nghĩ phi hành đoàn dường như đã thể hiện rất tốt", ông nói.

Mặc dù chưa rõ ai là người chịu trách nhiệm cho vụ va chạm, nhưng ông Braithwaite cho biết việc sơ tán thành công hành khách và phi hành đoàn "hoàn toàn" là một điều tích cực đối với Japan Airlines. "Nếu bạn muốn biết lý do tại sao bạn nên bay cùng họ một chuyến, tôi nghĩ bạn sẽ nhận ra", ông nói.

Tổng biên tập Geoffrey Thomas cho biết: "Hãng hàng không Nhật Bản đã đạt được kỷ lục về mức độ an toàn đáng nể kể từ năm 1985. Tuy nhiên, tai nạn năm đó không phải lỗi của hãng hàng không mà là do lỗi sửa chữa của Boeing".

"Japan Airlines được trang web của chúng tôi đánh giá là hãng hàng không 7 sao hàng đầu và đã vượt qua tất cả các cuộc kiểm tra an toàn quan trọng. Ngoài ra, cơ quan quản lý an toàn hàng không của Nhật Bản thực hiện tốt hơn 8 tiêu chí giám sát so với mức trung bình của thế giới về tuân thủ an toàn bay".

Một cuộc sơ tán bài bản như trong sách giáo khoa

Hiện còn quá sớm để biết chuyện gì đã xảy ra ở sân bay tại Tokyo và làm thế nào cả 2 máy bay lại xuất hiện trên đường băng cùng một lúc.

Tuy nhiên, có một điều ai cũng phải công nhận: phản ứng nhanh chóng của phi hành đoàn đã cứu sống hàng trăm người.

Chỉ vài giây sau khi máy bay dừng lại, các máng thoát hiểm được bơm căng và toàn bộ hành khách trên máy bay nhanh chóng được đưa ra ngoài, ngay cả khi cabin tràn ngập khói.

Một phi công của một hãng hàng không lớn ở châu Âu muốn giấu tên cho biết: "Tôi đặc biệt ấn tượng với các phi công, phi hành đoàn và hành khách vì những gì họ đã làm được. Họ đã thực hiện cuộc sơ tán bài bản như thể trong sách giáo khoa giữa điều kiện náo loạn, khắc nghiệt nhất".

Người này nói thêm: "Chúng ta đang ở thời điểm nhận thấy sự tiến bộ của ngành hàng không: Những ưu điểm của máy bay hiện đại và việc đào tạo phi công để xử lý các tình huống bất thường đã được cải thiện trong nhiều thập kỷ.

Các quy trình đã được cải tiến vì kích cỡ máy bay ngày càng lớn hơn nên tất cả hành khách có thể được sơ tán trong 90 giây.

Tiếp viên hàng không trên một số hãng hàng không giờ đây cũng có thể tự quyết định sơ tán nếu nhận thấy rõ ràng là tình huống nguy hiểm, tiết kiệm những giây phút quan trọng mà không cần đợi cơ trưởng ra tín hiệu".

Ông Braithwaite nói: "Còn quá sớm để bình luận về chi tiết cụ thể của vụ việc, nhưng điều rõ ràng là phi hành đoàn đã tuân thủ đúng quy tắc.

Việc huấn luyện an toàn mà các hãng hàng không - trong trường hợp này là Japan Airlines - yêu cầu phi hành đoàn thực hiện liên tục đã mang lại kết quả.

Theo quan điểm của tôi, điều đáng để rút kinh nghiệm là hành khách cần chú ý đến các hướng dẫn an toàn và nhớ rằng phi hành đoàn không phải chỉ đơn giản là những nhân viên phục vụ đồ ăn uống mà là những chuyên gia an toàn được đào tạo bài bản".

Các tiêu chuẩn an toàn tối thiểu quốc tế do Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) đặt ra yêu cầu, hàng năm, phi hành đoàn phải được thực hành sơ tán khẩn cấp cho hành khách. Các nhà sản xuất máy bay cũng phải chứng minh rằng bất kỳ máy bay mới nào cũng có thể sơ tán hoàn toàn trong 90 giây.

Braithwaite nói rằng việc huấn luyện thường xuyên đã giúp các kỹ năng ăn sâu vào tâm trí phi hành đoàn.

"Đó là điều mà chúng ta, với tư cách là hành khách không thể nhìn thấy được, nhưng nó hoàn toàn nghiêm ngặt", ông nói.

Nguồn: CNN