Vi phạm Phòng cháy chữa cháy làm chết nhiều người: Hình phạt cao nhất 12 năm tù
Chủ cơ sở có thể bị truy cứu trách nhiệm về “Tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy” là cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 2 năm đến 12 năm.
Liên quan vụ cháy quán karaoke An Phú làm 32 người tử vong, ở phường An Phú, thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Dương đã ra quyết định khởi tố vụ án “Vi phạm phòng cháy, chữa cháy” để tiếp tục điều tra, làm rõ.
Theo lãnh đạo Công an tỉnh Bình Dương, vụ cháy cơ sở kinh doanh karaoke An Phú là vụ hỏa hoạn đặc biệt nghiêm trọng, chỉ đứng sau vụ cháy tại Trung tâm thương mại quốc tế ITC ở TP.HCM vào năm 2002.
Lực lượng PCCC đục tường để vào bên trong tìm kiếm nạn nhân bị mắc kẹt.
Liên tiếp nhiều vụ cháy gần đây
Từ vụ việc này, câu hỏi đặt ra, thời gian vừa qua liên tiếp có các vụ cháy quán karaoke làm chết nhiều người, vậy tại sao tình trạng cháy quán karaoke lại hay xảy ra? Trách nhiệm thuộc về những cá nhân, cơ quan, tổ chức nào? Biện pháp xử lý tình trạng này như thế nào? Và cần kiến nghị những gì để hạn chế tình trạng cháy quán karaoke?
Theo dõi diễn biến vụ việc, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, văn phòng Luật sư Kết nối phân tích, thực tế chúng ta thấy rằng, ngay từ việc thiết kế quán karaoke đã sử dụng rất nhiều thiết bị, đồ dùng có nguy cơ cháy nổ cao như: hệ thống cách âm, hệ thống điện chằng chịt, hệ thống ánh sáng và sàn nhà, ghế sofa… Chưa kể trong quá trình khách đến hát luôn trong tình trạng nồng độ cồn cao, lại hút thuốc lá, dùng nến, lửa, rượu… đây đều là những nguồn, nguy cơ xảy ra cháy nổ rất cao. Nhất là lúc cao điểm, khi các thiết bị điện vận hành hết công suất, người ra vào nhiều, ý thức người hát kém thì càng có nguy cơ xảy ra cháy nổ. Trong khi đó, các trang thiết bị về PCCC của quán thiếu hay hoạt động không hiệu quả, nhân sự không có kinh nghiệm gì khi xử lý cháy nổ, lối đi nhỏ, lại chất rất nhiều chất dễ cháy…
Đối với hoạt động kinh doanh karaoke, luật sư Hùng cho rằng, cần tạm dừng toàn bộ các quán kinh doanh karaoke để thanh tra, kiểm tra xem cơ sở đảm bảo an toàn về PCCC hay không? Nếu không đủ điều kiện có thể tước giấy phép hoạt động. Đưa hoạt động kinh doanh karaoke vào ngành nghề nguy cơ đặc biệt về PCCC để có những biện pháp phù hợp để tập huấn, yêu cầu kĩ thuật, thanh tranh kiểm tra định kì về PCCC…
Cùng đó, cần xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kĩ thuật cho quán Karaoke. Cụ thể, bắt buộc diện tích tối thiểu, thiết kế hành lang rộng, phòng hát tối thiểu, có hệ thống PCCC tự động, có cảnh báo cháy và phun nước tự động, các tầng đều phải có lối thoát hiểm riêng ra bên ngoài, và bắt buộc lắp đặt các thiết bị PCCC riêng từng phòng, tầng.
“Bắt buộc tập huấn về PCCC định kì cho toàn bộ nhân viên của quán, cũng cần thanh tra kiểm tra, đánh giá về tình trạng ứng phó PCCC, thiết bị PCCC của quán theo định kì. Cần “quy hoạch riêng” địa điểm tập trung, đặt các quán hát Karaoke, không được tiếp xúc trực tiếp nhà dân, không nằm trong khu dân cư đông đúc. Cần thắt chặt hơn nữa việc phê duyệt phương án PCCC cho các quán Karaoke của cơ quan nhà nước có thẩm quyền”, luật sư Hùng nói.
Hình phạt có thể lên đến 12 năm tù
Từ vụ cháy quán karaoke An Phú, luật sư Nguyễn Đức Hùng – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội - cho rằng, trong vụ cháy này, trách nhiệm của chủ cơ sở kinh doanh kraraoke và những người có liên quan như thế nào còn phụ thuộc vào nguyên nhân của vụ cháy và các thiệt hại đã xảy ra.
Nếu nguyên nhân của vụ cháy và các thiệt hại đã xảy ra là do cơ sở kinh doanh karaoke đã không tuân thủ đúng và đầy đủ các quy định pháp luật về an toàn, phòng chống cháy nổ thì chủ cơ sở có thể bị truy cứu trách nhiệm hình về “Tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy” (Điều 313 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017), với loại và mức hình phạt quy định cho tội danh này là cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 2 năm đến 12 năm.
Với hậu quả làm hơn 30 người chết thì nếu bị kết án về tội danh này, người phạm tội sẽ phải chịu tình tiết tăng nặng định khung là “làm chết 03 người trở lên”, với khung hình phạt là phạt tù từ 7 năm đến 12 năm (khoản 3 Điều 314 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Ngoài ra, người phạm tội này còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Bên cạnh đó, nếu bị kết luận có lỗi gây ra vụ cháy thì chủ cơ sở kinh doanh karaoke này còn có trách nhiệm bồi thường các thiệt hại về sức khỏe và tính mạng cho các nạn nhân theo quy định tại các Điều 584, 585, 590 và 591 Bộ luật dân sự 2015.
Theo quy định của pháp luật, ngoài trách nhiệm chủ cơ sở kinh doanh, thì trách nhiệm quản lý, kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm đối với cơ sở kinh doanh karaoke An Phú (nếu có) còn thuộc về Công an quản lý về phòng cháy và chữa cháy tại địa phương. Tiếp đó, là trách nhiệm phối hợp, kiểm tra của UBND địa phương theo quy định của pháp luật.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc công ty luật TGS.
Trách nhiệm còn thuộc về cơ quan chức năng
Cụ thể về vấn đề này, luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc công ty luật TGS, đoàn luật sư Hà Nội phân tích, căn cứ khoản 3 Điều 16 Nghị định số 136/2020/NĐ-CP quy định chi tiết về Luật phòng cháy chữa cháy thì kiểm tra an toàn về phòng cháy và chữa cháy được tiến hành theo hình thức kiểm tra thường xuyên, định kỳ, đột xuất, cụ thể.
Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức kiểm tra an toàn về phòng cháy và chữa cháy định kỳ một năm một lần; kiểm tra đột xuất khi phát hiện các trường hợp luật quy định;
Chủ tịch UBND cấp huyện trở lên có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức kiểm tra đột xuất phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự theo văn bản chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền đối với các đối tượng quy định trong phạm vi quản lý của mình; Cơ quan Công an có trách nhiệm kiểm tra an toàn về phòng cháy và chữa cháy định kỳ 06 tháng một lần.
Do vậy, từ vụ việc này, người đứng đầu UBND và Công an phường An Phú là hai cơ quan có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức kiểm tra an toàn về phòng cháy chữa tại phường An Phú. Khi cơ sở kinh doanh karaoke An Phú (thuộc phường An Phú, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương) xảy ra hỏa hoạn cần xem xét trách nhiệm của chính quyền và lực lượng PCCC phường An Phú.
“Việc cơ quan chức năng đã không quyết liệt, chưa dám sát chặt chẽ và chính quyền cơ sở có dấu hiệu buông lỏng quản lý dẫn đến hậu quả nghiêm trọng thì cũng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Thậm chí sẽ chịu trách nhiệm hình sự khi để những điều không mong muốn xảy ra như vụ cháy vừa qua”, luật sư Tuấn phân tích.
Do vậy, từ vụ việc này, theo luật sư Tuấn, chính quyền phường An Phú cũng như lực lượng PCCC của phường cần phải soi lại việc quản lý, cấp phép PCCC trên địa bàn. Cần tăng cường hơn nữa việc kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh trên địa bàn, nếu cơ sở nào không bảo đảm PCCC thì phải xử phạt nặng, có thể tước giấy phép kinh doanh.
Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra các vụ cháy tại các cơ sở kinh doanh karaoke. Trước đây, chúng ta đã phải chứng kiến rất nhiều các vụ cháy tại các cơ sở kinh doanh karaoke, gây ra những thiệt hại rất lớn về người và tài sản, điển hình như vụ cháy tại cơ sở karaoke tại số 68 Trần Thái Tông, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội khiến 13 người chết (tháng 11/2016) và vụ cháy quán karaoke trên phố Quan Hoa, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội khiến 03 chiến sĩ Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy hy sinh (tháng 8/2022).