Trồng ớt muốn ra trái thật cay nên bón phân gì, chăm sóc thế nào?

Ớt không chỉ là gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày mà còn là một loại cây dễ trồng, phù hợp với nhiều điều kiện khí hậu ở Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách trồng cây ớt cho ra trái thật cay – đúng chuẩn vị người Việt thích. Vậy yếu tố nào quyết định độ cay của ớt, và làm sao để can thiệp nhằm tăng độ cay cho trái?

Độ cay của ớt được xác định bởi hàm lượng capsaicin – một hợp chất hóa học có trong màng nhau của quả ớt (phần trắng bao quanh hạt). Capsaicin có vai trò như một chất bảo vệ cây trước các loài động vật ăn thực vật, đồng thời lại chính là yếu tố làm nên vị cay bỏng rát khi ăn.

Làm thế nào để trồng ớt cay hơn?

Lượng capsaicin trong ớt phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Giống cây, điều kiện khí hậu, đất trồng, chế độ chăm sóc, và thời điểm thu hoạch. Vì vậy, để trồng ớt cay hơn, người làm vườn cần tác động đồng bộ vào nhiều khía cạnh.

Chọn giống ớt có độ cay cao

Giống là yếu tố nền tảng. Không thể kỳ vọng quả ớt cay rực nếu bạn chọn phải giống ớt ngọt hay ít cay. Một số giống ớt nổi tiếng vì độ cay cao mà bạn có thể chọn gồm:

- Ớt chỉ thiên (cay trung bình đến cao, dễ trồng).

- Ớt hiểm (cay nồng, phù hợp trồng ở miền Nam).

- Ớt Thái (cay mạnh, thường dùng làm gia vị).

- Ớt Habanero hay Carolina Reaper (siêu cay, thích hợp làm tương ớt hoặc thử thách vị giác).

Khi chọn giống để trồng cây ớt, nên ưu tiên các giống bản địa đã thích nghi tốt với khí hậu địa phương để cây sinh trưởng khỏe mạnh và cho trái đạt chuẩn.

Đất trồng và vị trí phù hợp

Ớt là cây ưa nắng, phát triển tốt nhất ở nơi có ánh sáng mạnh, ít gió lùa, và đất có độ thoát nước tốt. Độ pH lý tưởng cho đất là 6.0 – 6.8. Nếu đất quá chua hoặc quá kiềm, cây ớt sẽ phát triển yếu, giảm năng suất và ảnh hưởng đến hàm lượng capsaicin.

Ngoài ra, đất cần giàu dinh dưỡng nhưng không quá ẩm ướt. Việc trồng ở nơi ngập úng hoặc thoát nước kém khiến rễ ớt bị úng, làm cây dễ bệnh và trái không đạt độ cay tối ưu.

Giảm nước tưới - bí quyết trồng ớt cay hơn

Một mẹo trồng ớt cay hơn được nhiều nhà vườn áp dụng là hạn chế tưới nước vào giai đoạn cây ra trái. Khi cây thiếu nước ở mức độ vừa phải, chúng sẽ sản sinh nhiều capsaicin hơn như một cơ chế tự vệ. Tuy nhiên, cần cẩn trọng, nếu giảm nước quá đà, cây có thể héo rũ và giảm năng suất.

Lý tưởng nhất là giảm dần lượng nước tưới trong khoảng 2 tuần trước thu hoạch, đồng thời duy trì ánh nắng đầy đủ để trái phát triển đều.

Bón phân đúng cách

Ớt không cần nhiều phân đạm như rau ăn lá. Thay vào đó, cần tăng cường kali và canxi trong giai đoạn cây chuẩn bị ra hoa và kết trái. Kali giúp quả ớt chắc, cay, bóng đẹp hơn. Canxi tăng cường sức đề kháng, giảm tình trạng rụng hoa, thối trái.

Nên bón phân hữu cơ hoai mục kết hợp phân NPK có tỷ lệ cân đối (ví dụ NPK 6-30-30) để hỗ trợ cây phát triển bộ rễ vững chắc và thúc đẩy hàm lượng capsaicin.

Phơi nắng đầy đủ

Ớt càng được tắm nắng nhiều thì độ cay càng cao. Lý do là ánh sáng mặt trời thúc đẩy quá trình tổng hợp capsaicin trong tế bào cây. Cây trồng trong chậu cũng cần được đặt nơi nhiều nắng, ít nhất 6–8 giờ mỗi ngày.

Thu hoạch đúng thời điểm

Một trái ớt chưa chín hẳn sẽ có độ cay thấp hơn so với khi nó đã chuyển màu hoàn toàn (từ xanh sang đỏ hoặc vàng tùy giống). Nếu bạn muốn ớt thật cay, hãy đợi trái chín kỹ rồi mới thu hoạch. Khi đó, hàm lượng capsaicin đạt mức cao nhất.

Tuy nhiên, cần thu hoạch trước khi trái bị mềm hoặc rụng, tránh để ảnh hưởng chất lượng và hương vị.

Vài mẹo tăng độ cay cho ớt

- Tỉa bớt hoa: Nếu cây ra quá nhiều hoa, nên tỉa bớt để tập trung dinh dưỡng nuôi những trái còn lại, giúp trái cay hơn.

- Kích thích nhẹ bằng cách gây stress cho cây: Một số nông dân thậm chí dùng kỹ thuật “gây sốc nhẹ” như khoét đất xa rễ, hay tạm ngưng nước 1–2 ngày để cây phản ứng bằng cách tăng capsaicin.

- Không lạm dụng phân hóa học: Dùng quá nhiều phân đạm khiến cây phát triển lá nhiều, ra hoa ít, trái lạt hơn.

Để trồng ớt cay hơn, bạn không chỉ chọn giống cay mà còn cần kỹ thuật canh tác hợp lý, từ ánh sáng, nước tưới, đến dinh dưỡng và thời điểm thu hoạch. Với một chút tinh tế và kinh nghiệm, bạn hoàn toàn có thể tự tay trồng ra những trái ớt cay nồng, thơm ngon đúng ý – dù chỉ là trong sân thượng nhỏ hay khu vườn sau nhà.