Trí thông minh, tính cách của con di truyền từ BỐ hay MẸ? Đáp án khiến nhiều phụ huynh giật mình!

Theo WHB.cn - một tờ báo Trung Quốc chuyên về khoa học và giáo dục, các nghiên cứu về di truyền ngoại hình và trí tuệ cho thấy rằng ngay từ khi sinh ra, nhiều đặc điểm trên cơ thể và khuôn mặt của trẻ đã chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ bố mẹ.

Câu 1: Chiều cao di truyền từ ai?

Ngoài yếu tố dinh dưỡng, chiều cao của trẻ 70% do cả bố mẹ quyết định, trong đó 35% từ bố, 35% từ mẹ. Nếu bố mẹ đều thấp, trẻ sẽ phải dựa vào 30% còn lại do chăm sóc và nỗ lực sau này.

Câu 2: Trí thông minh di truyền từ ai?

Trí thông minh có tính di truyền, đồng thời bị ảnh hưởng bởi môi trường, dinh dưỡng và giáo dục. Theo đánh giá khoa học, di truyền chiếm khoảng 50-60% ảnh hưởng đến IQ. 

Về di truyền, có ý kiến cho rằng mẹ thông minh, con sinh ra thường thông minh, nếu là con trai thì càng nổi bật. Lý do: gen liên quan đến trí tuệ chủ yếu tập trung trên nhiễm sắc thể X. Phụ nữ có 2 X, nam giới chỉ 1 X, nên trí tuệ mẹ chiếm vai trò quan trọng hơn.

Tuy nhiên, tạp chí Mỹ Cosmopolitan cho rằng tuyên bố này không đáng tin cậy.

Sau một thời gian dài phân tích thống kê, một số nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hệ số điểm liên quan đến trí thông minh giữa cha mẹ và con cái đều ở khoảng 0,4. Theo đó hệ số trung bình của cha và con là 0,423; với hệ số cụ thể của cha và con trai là 0,411; cha và con gái là 0,438. Hệ số của mẹ và con trung bình là 0,464, với mẹ và con gái là 0,486; mẹ và con trai là 0,443.

Có thể thấy, ảnh hưởng của người mẹ dường như rất lớn. Nhưng nhìn chung, chỉ số IQ của trẻ vẫn là kết quả từ sự chung tay của cha mẹ.

Tuy nhiên, trí thông minh không chỉ do di truyền quyết định, mà còn chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nữa. Chỉ khoảng 50 – 60% trí thông minh là do di truyền, phần còn lại phụ thuộc vào môi trường.

Câu 3: Tính cách di truyền từ ai?

Tính cách hình thành có yếu tố bẩm sinh nhưng chủ yếu do môi trường. Có ý kiến cho rằng, ảnh hưởng của bố thường lớn hơn mẹ, đặc biệt với con gái. Bố giúp hình thành tự tin, nhận thức và tính cách mềm mại của con gái.

Dù vậy, chuyên gia di truyền học Robert Plomin cho rằng, tính cách của một đứa trẻ sẽ bị ảnh hưởng bởi DNA của cha mẹ. Tất nhiên nó không phải là yếu tố duy nhất, nhưng DNA quan trọng hơn tất cả các yếu tố khác cộng lại. Có câu: Nhìn đứa trẻ 3 tuổi là nói đến khí chất bẩm sinh mà đứa trẻ mang trong bụng mẹ là vậy.

Các chuyên gia di truyền từng tiến hành nghiên cứu tính cách trên 850 cặp song sinh và phát hiện ra rằng tính cách của một đứa trẻ bị ảnh hưởng bởi sự di truyền của cha mẹ chiếm khoảng 30%-60%. Nó không được di truyền từ một trong hai người mà có khả năng cao ảnh hưởng bởi tính cách của cả hai.

Theo nghiên cứu di truyền, khi con người già đi, ảnh hưởng của gen càng trở nên rõ ràng hơn.

Câu 4: Thực sự con trai giống mẹ, con gái giống bố?

Về mặt di truyền, khi tinh trùng gặp trứng, gen của mẹ dễ hiện diện ở con trai hơn, giải thích vì sao con trai thường giống mẹ. X chromosome dài và rõ, Y chromosome ngắn và mờ. Con gái thường giống bố do X từ mẹ bị X từ bố "che phủ".

Về ngoại hình, nhà tâm lý học Mỹ Kristanfield cho rằng con cái thường giống bố nhiều hơn, nhằm bản năng bảo vệ: con nhận diện mẹ dễ, bố không chắc chắn, nên con giống bố sẽ khuyến khích bố đầu tư yêu thương.

Ngoài ra, chi tiết từng đặc điểm trên khuôn mặt cũng có quy luật di truyền riêng. Ví dụ: mắt to thường là trội hơn mắt nhỏ, mí đôi trội hơn mí đơn, màu mắt tối như đen hay nâu trội hơn màu sáng, lông mi dài trội hơn lông mi ngắn. Sống mũi cao, cằm nhô hay tai to cũng là những đặc điểm trội, dễ di truyền nếu bố hoặc mẹ sở hữu. Điều này có nghĩa là, trong các đặc điểm nổi bật, chỉ cần một bên bố hoặc mẹ có thì con sinh ra khả năng cao sẽ thừa hưởng.

Đặc biệt, với con trai, gen từ mẹ dễ thể hiện hơn trên các đặc điểm ngoại hình, còn con gái thì gen của bố thường nổi bật hơn. Chẳng hạn, một cậu con trai sinh ra sẽ dễ thừa hưởng mắt, mũi, tóc hay làn da từ mẹ, trong khi con gái thường lấy nét mặt, dáng dấp từ bố. Đây chính là lý do mà câu nói "con trai giống mẹ, con gái giống bố" vẫn đúng về mặt di truyền học.

Tuy nhiên, môi trường sống, dinh dưỡng, tập luyện và thói quen sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng. Nói cách khác, di truyền quyết định nền tảng, còn môi trường giúp con phát triển hoàn thiện.

Vì vậy, bố mẹ không chỉ truyền gen, mà còn truyền cả điều kiện để con thể hiện trọn vẹn tiềm năng của mình. Nhìn con trưởng thành khỏe mạnh, thông minh, tự tin là minh chứng rõ ràng nhất cho cả di truyền lẫn môi trường gia đình.