Tôi ghi chép chi tiêu mỗi ngày và phát hiện: Có 3 thời điểm khiến ví tiền dễ “rỗng” nhất
Tiêu tiền vì cảm xúc không phải là sai, nhưng nếu không nhận diện được "điểm yếu", bạn sẽ mãi rơi vào vòng luẩn quẩn chi tiêu – hối hận. Ghi sổ là cách giúp tôi tự hiểu chính mình – và bảo vệ ví tiền đúng lúc.
Tôi từng nghĩ mình không biết giữ tiền. Cứ đầu tháng đặt mục tiêu "chi tiêu ít lại", nhưng cuối tháng mở sổ ra thì vẫn… âm thầm thở dài.
Mọi chuyện thay đổi kể từ khi tôi bắt đầu ghi chép chi tiêu mỗi ngày, không chỉ ghi số tiền, mà còn ghi lại ngữ cảnh, cảm xúc của mỗi lần chi. Và chính những dòng đơn giản đó đã giúp tôi phát hiện: Tôi không tiêu tiền bừa bãi – mà chỉ dễ tiêu quá tay vào những thời điểm rất cụ thể.
Tôi gọi đó là những "điểm bùng phát cảm xúc" – nơi ví tiền dễ thủng nhất.
Tôi phát hiện ra mình dễ tiêu tiền nhất vào 3 thời điểm sau:
1. Đêm muộn, sau giờ làm căng thẳng: “Chỉ cần ai đó chăm sóc tôi”
Những hôm tan làm trễ, mệt lả, tôi không muốn nấu ăn, không muốn dọn dẹp. Vậy là mở điện thoại, bấm đặt đồ ăn – dù không thật sự đói. Cái tôi cần không phải đồ ăn, mà là cảm giác được chăm sóc.
Giải pháp của tôi: Tôi chuẩn bị sẵn vài phần cơm đông lạnh tự nấu trong tủ. Về chỉ cần hâm nóng – vừa tiết kiệm, vừa không bị lôi kéo vào chi tiêu cảm xúc.
2. Cuối tuần hoặc lễ Tết, khi thấy người khác “sống vui hơn mình”
Bạn bè đăng ảnh đi chơi, ăn ngon, mua sắm – còn tôi thì nằm nhà, vừa rảnh rỗi, vừa thấy tủi thân. Vậy là mở app, "chữa lành" bằng việc đặt mua thứ gì đó: quần áo, đồ skincare, nến thơm, v.v…
Cách tôi thay đổi: Tôi lên lịch sẵn những “cuộc hẹn với bản thân”: đi dạo công viên, ngâm bồn, đọc sách hay, uống cà phê ở quán quen. Những niềm vui nhỏ nhưng giúp tôi không lấp nỗi buồn bằng thẻ tín dụng.
3. Đầu tháng, sau khi nhận lương: Cảm giác “giàu tạm thời”
Lương vừa về, tài khoản đẹp như mơ. Tôi bắt đầu vung tiền cho các món “xứng đáng tự thưởng”, tưởng rằng mình kiểm soát được. Nhưng sau khi trừ hết tiền nhà, tiền điện nước, khoản tiết kiệm... mới nhận ra: mình chẳng hề giàu như tưởng.
Chiêu tôi áp dụng: Ngay khi lương về, tôi chuyển khoản tiết kiệm trước vào tài khoản không thể rút tùy tiện. Số còn lại mới là “tiền được tiêu”. Không thấy tiền – sẽ bớt tiêu.
Tôi bắt đầu gắn “cảm xúc” vào từng khoản chi
Thay vì chỉ ghi “200k – mua váy”, tôi thêm một cột: Lý do chi tiêu. Và từ đó, bảng chi tiêu của tôi biến thành một bản đồ cảm xúc.
| Ngày | Số tiền | Hạng mục | Cảm xúc kích hoạt |
|---|---|---|---|
| 5/1 | 89k | Đặt đồ ăn đêm | Làm thêm giờ, kiệt sức |
| 5/3 | 168k | Mua váy online | Buồn chán cuối tuần |
| 5/5 | 58k | Mua snack | Vừa cãi nhau với bạn |
| 5/7 | 0đ | Tự nấu cơm | Cảm xúc ổn định |
Tôi nhận ra: Tiền không trôi đi khi cần thiết, mà trôi đi khi mình không ổn. Đó là khi cảm xúc thao túng ví tiền – và mình không hề nhận ra.
Ghi sổ không chỉ để "kiểm tiền", mà để hiểu chính mình
Tôi từng thấy việc ghi chép chi tiêu là rườm rà, nhưng sau vài tháng duy trì, tôi nhận ra:
Ghi sổ giúp tôi biết khi nào nên dè chừng với chính mình
Giúp tôi phân biệt giữa nhu cầu thật sự và cảm xúc thoáng qua
Và quan trọng nhất: giúp tôi ngưng đổ lỗi cho bản thân là “không biết tiết kiệm”, vì thật ra tôi chỉ chưa hiểu rõ khi nào mình dễ “vung tay quá trán”.
Tóm lại:
Điều cần cảnh giác không phải là từng món đồ nhỏ, mà là trạng thái tâm lý khiến bạn tiêu cả triệu không do dự.
Hôm nay, tôi không còn mua đồ chỉ vì buồn. Khi cảm xúc lên cao, tôi tự nhủ:
“Bạn không cần mua gì cả, bạn chỉ cần một lối thoát.” “Có thể, thứ bạn cần là một cái ôm – không phải một món hàng”.
Bạn có thể bắt đầu bằng một cuốn sổ nhỏ, hoặc bảng tính đơn giản trên điện thoại. Nhưng chỉ cần thành thật với cảm xúc của mình, bạn sẽ thấy mình không chỉ giữ được tiền – mà còn giữ được sự bình an.