Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026: Chợ Đồng Xuân, bãi giữa sông Hồng "lột xác" thành không gian nghệ thuật

Chiều ngày 10/12/2025, không gian Cung Thiếu nhi (Hoàn Kiếm - Hà Nội) trở thành tâm điểm kết nối nghệ thuật khi chính thức diễn ra Lễ công bố Khung hoạt động cho Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026. Đồng thời, sự kiện cũng đánh dấu cột mốc ra mắt Mạng lưới không gian sáng tạo Hà Nội. Chương trình được thực hiện bởi Sở Văn hóa và Thể thao cùng Tạp chí Kiến trúc, dưới sự chỉ đạo sát sao của UBND Thành phố và Hội Kiến trúc sư Việt Nam, hứa hẹn mở ra một năm 2026 bùng nổ các ý tưởng mới mẻ.

Bước ngoặt từ "Tổ chức lễ hội" sang "Xây dựng hệ sinh thái sáng tạo đô thị"

Sau 5 năm tổ chức (từ 2021) với nhiều dấu ấn, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội đã từng bước khẳng định bản sắc riêng qua những chủ đề đậm chất văn hóa đương đại, cụ thể như: “Khơi nguồn sáng tạo - 2021: Sức sống mới cho Di sản”, “Thiết kế và Công nghệ - 2022: Sáng tạo - Cống hiến - Vì cộng đồng”, “Dòng chảy kết nối và Di sản sáng tạo - 2023: Thiết kế - Cộng đồng - Sáng tạo”, “Giao lộ sáng tạo - 2024: Đối thoại giữa kiến trúc di sản và nghệ thuật đương đại”.

Tiếp nối dòng chảy sáng tạo từ cộng đồng, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026 được định hướng vượt lên khuôn khổ của một sự kiện văn hóa nghệ thuật thông thường. Thay vào đó, sự kiện sẽ chuyển dịch sang tư duy "Xây dựng hệ sinh thái sáng tạo đô thị".

Đây sẽ là nơi hội tụ và kết nối liên ngành: Nghệ thuật thị giác - Thiết kế - Công nghệ - Kiến trúc - Âm thanh - Dữ liệu - Thủ công - Trình diễn… tạo nên các trải nghiệm đa giác quan, các hình thức nghệ thuật mới và không gian tương tác mang tính quốc tế. Mục tiêu là biến các ý tưởng sáng tạo thành các dự án thương mại, đóng góp thực tế vào kinh tế Thủ đô.

Phát biểu tại Lễ Công bố khung hoạt động Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2026, bà Vũ Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh: “Hà Nội mong muốn các dự án, ý tưởng và các hành động cụ thể khai thác phát huy giá trị văn hoá, di sản văn hoá vật thể và phi vật thể, làng nghề truyền thống… trở thành các dự án sáng tạo, có tính thương mại và phát triển lâu dài, nơi mọi nỗ lực gìn giữ văn hóa, đổi mới tư duy và phát triển kinh tế được kết nối hài hòa.

Thành phố Hà Nội mong muốn nhận được nhiều hơn nữa sự đồng hành của các cơ quan quản lý, các trường đại học, doanh nghiệp, nghệ nhân, kiến trúc sư, nhà thiết kế, nghệ sĩ và toàn thể cộng đồng sáng tạo để cùng xây dựng một hệ sinh thái sáng tạo Việt Nam giàu bản sắc, hiệu quả bền vững ở tầm cao mới, tiếp tục hiện thực hóa chủ trương của thành phố Hà Nội về khai thác nguồn lực văn hóa phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô một cách bền vững”.

Cũng tại sự kiện, ông Jonathan Wallace Baker - Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam nhận định: "Việc chuyển từ một lễ hội sang xây dựng một hệ sinh thái sáng tạo sẽ tạo ra những cơ hội bền vững cho các nhà thiết kế, nghệ sĩ, doanh nghiệp sáng tạo, sinh viên và cộng đồng. Từ đó, sáng tạo trở thành một thực hành chung – Nơi mọi người cùng tham gia, cùng kiến tạo và đưa vào đời sống hằng ngày.

UNESCO nhiệt liệt ủng hộ hành trình sáng tạo của Hà Nội và vui mừng đồng hành cùng thành phố trên con đường trở thành một không gian của trí tưởng tượng, kết nối và đổi mới”.

5 "tọa độ" sáng tạo mới của Hà Nội năm 2026

Điểm khác biệt lớn nhất và cũng là nội dung được mong chờ nhất của năm 2026 là việc phân chia không gian lễ hội thành 5 khu vực mang tính chiến lược, lan tỏa khắp thành phố:

Không gian Di sản (Trọng tâm là Chợ Đồng Xuân - Bắc Qua): Đây là "trái tim" của lễ hội. Các nhà thiết kế sẽ thí điểm mô hình kết hợp di sản với thương mại, kết nối tiểu thương và nghệ nhân. Mục tiêu là biến khu chợ truyền thống lâu đời này thành một "Khu chợ của Kinh tế sáng tạo" thời kỳ mới.

Không gian Di sản (Khu vực Chợ Đồng Xuân - Bắc Qua và Trung tâm công nghiệp văn hoá Đồng Xuân): Đây là khu vực trung tâm của Lễ hội, các nhà sáng tạo, thiết kế sẽ sắp đặt, đưa di sản kết hợp với sáng tạo, thí điểm mô hình khu phát triển thương mại và văn hoá, kết nối nghệ nhân - nhà thiết kế - tiểu thương hình thành tuyến trải nghiệm di sản - sáng tạo - thương mại… Biến đổi từ một Khu chợ truyền thống trở thành Khu chợ của Kinh tế sáng tạo thời kỳ mới.

Không gian Kẻ Chợ (Khu vực Phố cổ Hà Nội với 36 phố hàng): Đây là khu vực hồi sinh không gian “Thị - Phố - Nghề”: Kiến tạo các “Phố Hàng sáng tạo” tương ứng với các lĩnh vực công nghiệp văn hoá, gồm các không gian trải nghiệm trưng bày - trình diễn - tương tác gắn đời sống phố nghề kết nối với hệ thống làng nghề tinh hoa của Hà Nội.

Không gian Tương lai (Khu vực mạng lưới các công viên trên địa bàn Thành phố): Các hoạt động “Giáo dục sáng tạo - kỹ năng tương lai” - Đây là sân chơi cho các sinh viên, học sinh các cấp học tham gia; Các không gian thiết kế công cộng, các pavilion quốc tế, các cuộc thi, sân chơi/Fablab ngoài trời, workshop, trại sáng tác cho các thử nghiệm của giới trẻ, hoạt động cộng đồng…

Không gian Sinh thái (Bãi giữa sông Hồng): Với mong muốn thí điểm khu vực “Cộng sinh đô thị - sinh thái” đây là không gian thử nghiệm các ý tưởng độc đáo, ưu tiên nghệ thuật cảnh quan, sử dụng vật liệu địa phương - thiết kế tuần hoàn - trải nghiệm theo mùa; nghiên cứu tuyến trải nghiệm đường thuỷ trên tuyến sông Hồng.

Không gian Cộng đồng (trên toàn bộ thành phố): Tinh thần cộng hưởng các hoạt động sáng tạo, phát triển các mô hình kinh tế sáng tạo, kêu gọi sự tham gia của các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế; các Trung tâm văn hóa, không gian di tích, văn hoá tại các phường, xã; các trung tâm thương mại, trường đại học, không gian sáng tạo, triển lãm, bảo tàng, nhà hát, nhà hàng, quán cà phê… chủ động tổ chức các hoạt động, hoặc hỗ trợ cộng đồng nghệ sĩ địa điểm và đồng hành tổ chức các hoạt động. 

8 trụ cột hoạt động và cam kết từ Thành phố

Để hiện thực hóa tham vọng này, Lễ hội Thiết kế Sáng tạo 2026 sẽ vận hành dựa trên 8 lĩnh vực cốt lõi, bao gồm: Hoạt động Triển lãm sáng tạo (Creative Expo); Hội chợ sáng tạo (Creative Fair); Diễn đàn sáng tạo (Creative Talk); Cuộc thi sáng tạo (Creative Challenge); Dự án sáng tạo (Creative Project); Giải thưởng thiết kế sáng tạo (Creative & Design Awards); Quỹ Sáng tạo (Creative Funds); Cơ sở hạ tầng sáng tạo (Creative Hubs).

Bà Vũ Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh mong muốn các dự án văn hóa không chỉ dừng lại ở ý tưởng mà phải "có tính thương mại và phát triển lâu dài", hài hòa giữa bảo tồn văn hóa và kinh tế.

Để các định hướng phát triển Hệ sinh thái của Lễ hội, KTS Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam khẳng định vai trò của giới kiến trúc sư, các nhà thiết kế, các nghệ sĩ, nghệ nhân trong hành trình sáng tạo, thiết kế những không gian văn hoá, nơi các ý tưởng được ươm mầm, thử nghiệm và phát triển thành giải pháp cụ thể cho thành phố, cho cộng đồng: “Hội Kiến trúc sư Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành cùng giới nghề, tiếp tục thúc đẩy sự kết nối liên ngành với các nhà thiết kế, các nghệ sĩ, nghệ nhân trong hành trình sáng tạo, thiết kế những không gian truyền cảm hứng, gắn với đời sống và có sức lan toả dài lâu. Tôi cho rằng đó là một sự cống hiến tận tâm và rất riêng của giới sáng tạo Việt: Sự nhân bản, sự giản dị, chất liệu bản địa, sự gắn kết với cộng đồng và khả năng tái sinh những không gian nhỏ bé nhưng đầy sức sống".

Cũng trong khuôn khổ sự kiện, Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội đã chính thức trao chứng nhận cho 82 Không gian văn hoá sáng tạo, bước đầu hình thành một mạng lưới kết nối mạnh mẽ cho cộng đồng sáng tạo Thủ đô.