Làm việc ngoài giờ và những tác hại khôn lường đến sức khỏe
Những người làm việc giờ giấc không ổn định, làm việc ngoài giờ, làm đêm khiến đồng hồ sinh học bị rối loạn, gây tác hại khôn lường đối với sức khỏe.
Đồng hồ sinh học hay nhịp sinh học là chu kỳ hoạt động trong vòng 24 giờ ảnh hưởng đến quá trình sinh lý của cơ thể. Chúng định rõ thời điểm nào trong ngày bạn nên dành cho việc ăn uống, làm việc hay ngủ nghỉ.
Đồng hồ sinh học tập hợp một chùm nhỏ các tế bào thần kinh. Chuỗi hạch này có nhiệm vụ điều khiển một số chức năng cơ bản như kiểm soát lượng thức ăn nạp vào và nhiệt độ của cơ thể. Chúng sẽ đồng bộ hóa chu trình thức - ngủ của cơ thể với vòng tuần hoàn ngày - đêm bằng cách sử dụng thông tin mà nó nhận được từ những cơ quan nhận cảm ánh sáng nằm đằng sau nhãn cầu. Chúng nắm bắt thông tin, giải mã và chuyển giao thông tin cho tuyến yên - một cấu trúc nhỏ có hình dạng như quả thông, nằm trong hố yên ở đáy sọ não và có liên quan mật thiết với vùng dưới đồi. Tuyến yên tiết ra hormone melatonin hay còn gọi là hormone kiểm soát thời gian nhất là vào ban đêm. Tuyến yên cũng tiếp nhận thông tin về thời gian do chuỗi hạch chuyển đến. Từ đó, chúng sản xuất ra nhiều hormon giúp củng cố hệ miễn dịch của cơ thể.
Trong những năm gần đây, có nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến tác hại của làm việc ngoài giờ, làm việc vào ban đêm. Béo phì, thừa cân, trầm cảm, tiểu đường, rối loạn giấc ngủ, đau xương khớp… Những công việc ngoài giờ bình thường (8h-18h) khiến cho đồng hồ sinh học bị thay đổi và tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến chuyển hóa.
Theo tiến sĩ Marjory Givens tại Đại học Winsconsion School of Medicine and Public Health, Mỹ, những người có công việc làm thêm giờ, làm đêm, làm ca kíp thường dễ bị rối loạn giấc ngủ.
Những nhận định trên là kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí chuyên đề Sleep Health dựa trên dữ liệu của 1593 người và kết quả kiểm tra thể chất qua việc tính chỉ số khối cơ thể (BMI).
Sau khi phân tích, các dữ liệu chỉ ra rằng, những người lao động ngoài giờ, làm đêm, làm ca có nhiều nguy cơ bị thừa cân, béo phì hơn những người làm viêc giờ hành chính chiếm 47,9% ; những người này thường bị rối loạn giấc ngủ như mất ngủ chiếm 23,6% ; những người thiếu ngủ chiếm 53%) hay thức giấc về đêm chiếm 31,8%.
Tiến sĩ Given và nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng rối loạn giấc ngủ liên quan trực tiếp đến thừa cân và béo phì cũng như các bệnh về chuyển hóa như (tiểu đường, tăng cholesterol).Hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn nếu những người này ngủ ít hơn 7 tiếng mỗi ngày.
Một số lời khuyên
Đối với những người thường xuyên phải làm ngoài giờ, làm đêm, chúng ta không thể nghỉ việc để cần bằng đồng hồ sinh học nhưng chúng ta có thể lưu ý một số điểm sau:
- Dù bạn làm vị trí gì hay thời gian làm việc như thế nào, bạn phải luôn tuân thủ các bữa ăn sáng, trưa và tối.
- Nếu là ca đêm thì nên có một bữa ăn vào thời điểm đó như chuẩn bị một bữa nhẹ khoảng 1h sáng chứa nhiều protein- carbonate (bánh mì/gà) thay vì nhiều glucose và lipid.
- Chuẩn bị bữa ăn phong phú và cân bằng, ít chất béo
- Giữ cho cơ thể đủ nước, tránh đồ uống có cồn.
- Tránh đồ ăn vặt chứa nhiều muối và đường
- Tránh dùng quá nhiều cafe, trà và các chất kích thích
- Trong vòng 24h, cố gắng ngủ đủ 7 tiếng
- Không dùng thuốc ngủ
- Không quên thể dục đều đặn mỗi ngày.
(Tổng hợp)