Hoa hậu đình đám tiết lộ cách nuôi con gái xuất chúng, dân tình nhìn 1 chi tiết, phản đối kịch liệt: Đọc mà giận run người!

Việc cha mẹ đầu tư sớm cho con cái để trở nên xuất chúng không phải là điều xa lạ, nhưng việc dạy con từ lúc mới vài tháng tuổi vẫn luôn là đề tài gây tranh cãi. Câu chuyện gia đình của "vua Kungfu" Lý Liên Kiệt và Hoa hậu châu Á Lợi Trí một lần nữa khơi dậy cuộc tranh luận ấy. 

Theo truyền thông Trung Quốc, mỹ nhân nức tiếng một thời đã thuê giáo viên dạy cho con gái lớn Jane từ lúc 9 tháng tuổi và thậm chí còn cảm thấy... quá muộn. Cô con gái nhỏ Jada được "huấn luyện" với giáo viên riêng từ khi chỉ mới 6 tháng tuổi. Từ màu sắc, âm thanh cho đến các môn học sau này, cha mẹ sẵn sàng chi tiền thuê gia sư giỏi để con không bị "yếu môn nào hết".

Liệu việc giáo dục sớm đến mức "thần tốc" như thế là hành động khôn ngoan, nhìn xa trông rộng, hay là một sự áp đặt kỳ vọng quá mức từ người lớn? 

Giáo dục sớm là cơ hội vàng để phát triển tiềm năng não bộ

Những người ủng hộ việc dạy con từ rất sớm thường dựa trên các nghiên cứu khoa học về giai đoạn phát triển vàng của trẻ nhỏ. Từ 0 đến 3 tuổi, não bộ trẻ phát triển nhanh hơn bất kỳ thời điểm nào trong đời. Các khớp thần kinh được hình thành với tốc độ chóng mặt, và đây chính là thời điểm "tái thiết" não bộ hiệu quả nhất nếu được kích thích đúng cách. Từ đó, một số phụ huynh, đặc biệt là những người nổi tiếng, giàu có, học thức cao thường đầu tư sớm với hy vọng tạo cho con một "bệ phóng" lý tưởng.

Lợi Trí, người từng bước chân vào giới nghệ thuật và chứng kiến nhiều cuộc đời trôi dạt vì thiếu nền tảng giáo dục, rõ ràng không muốn điều đó xảy ra với con mình. Bà tin rằng nếu trẻ có thể tiếp nhận âm thanh, màu sắc, thì hoàn toàn có thể được dạy các kỹ năng căn bản, thậm chí rèn luyện tư duy từ rất sớm. Không ít người tán thành hướng đi này, cho rằng đó là biểu hiện của một người mẹ có tầm nhìn. Thay vì chờ đến lúc con vào mẫu giáo mới phát hiện ra bé chậm nói, thiếu tập trung hay thua kém bạn bè, thì việc can thiệp từ sớm sẽ giúp giảm thiểu rủi ro.

Ngoài ra, mô hình "nuôi dạy thần đồng" đã có không ít ví dụ thành công. Tiger Woods tập golf từ lúc biết đi, Mozart chơi đàn khi mới lên ba, hay Elon Musk đọc sách bách khoa từ nhỏ. Với những tấm gương như vậy, nhiều cha mẹ cho rằng nếu đủ điều kiện, tại sao lại không làm hết sức cho con?

Giáo dục sớm thái quá dễ biến cha mẹ thành người áp đặt, bỏ quên tuổi thơ của con

Tuy nhiên, hướng đi này cũng bị nhiều chuyên gia tâm lý và giáo dục phản đối kịch liệt. Không phải vì họ phủ nhận vai trò của giáo dục sớm, mà vì lo ngại về ranh giới mỏng manh giữa "phát triển tiềm năng" và "ép trẻ sống thay giấc mơ của người lớn".

"Một đứa trẻ 6 tháng tuổi chưa biết nói, chưa kiểm soát được vận động thô, liệu có cần thiết phải học với một "giáo viên riêng"? Liệu đứa trẻ ấy thực sự học vì niềm vui khám phá, hay chỉ đang phục tùng một lịch trình mà người lớn thiết kế? Đọc mà giận run người", một cư dân mạng bình luận.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng việc thuê giáo viên dạy cho bé dưới 1 tuổi là dấu hiệu rõ ràng của sự kỳ vọng quá mức, có nguy cơ gây tổn thương tâm lý nếu kéo dài.

"Phát triển tiềm năng là tốt, nhưng trẻ vẫn cần được làm trẻ con", nhà giáo dục Maria Montessori từng nói. Trẻ nhỏ cần thời gian chơi đùa, cảm nhận thế giới qua giác quan, được tự do làm bẩn, vấp ngã, và học qua trải nghiệm. Một lịch trình học dày đặc, dù được ngụy trang bằng trò chơi, vẫn không thể thay thế hoàn toàn sự tự do của tuổi thơ. Và điều đáng lo nhất là, nếu trẻ không đáp ứng được kỳ vọng của cha mẹ, ai sẽ chịu tổn thương trước tiên?

Đặc biệt, với nhiều gia đình bình thường, việc chạy theo xu hướng "giáo dục sớm thần tốc" có thể gây áp lực tâm lý và tài chính. Thấy người nổi tiếng thuê gia sư từ khi con 6 tháng, không ít phụ huynh sốt ruột, vội vã cho con đi học đủ lớp năng khiếu, kỹ năng, trí tuệ cảm xúc… từ lúc chưa tròn tuổi. Họ quên rằng điều quan trọng nhất trong những năm đầu đời của trẻ không phải là số lượng kiến thức nạp vào, mà là tình yêu thương, sự hiện diện đầy đủ về tinh thần của cha mẹ.

Câu chuyện của Lý Liên Kiệt và Lợi Trí không có gì sai, nếu nhìn từ góc độ của một gia đình có điều kiện và có triết lý giáo dục riêng. Trên thực tế, nhờ được cha mẹ hết sức chú trọng đến chuyện học hành ngay từ nhỏ và theo học trong môi trường giáo dục hiện đại, đẳng cấp quốc tế mà hai ái nữ nhà Lý Liên Kiệt đều đạt thành tích đáng ngưỡng mộ. Cô chị Jane (21 tuổi) đang theo học tại ngôi trường danh giá Harvard trong khi cô em 18 tuổi học ở Học viện Phillips tiếng tăm. Mặc dù sống trong nhung lụa từ nhỏ và có bố mẹ nổi tiếng, giàu có song chị em họ không ỷ lại mà cố gắng khẳng định bản thân và tự mình đạt được thành công riêng.

Dù vậy, mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh, chúng ta có thể ngưỡng mộ họ, học hỏi một phần, nhưng đừng sao chép toàn bộ như một công thức thành công chung.

Nuôi dạy con là hành trình dài hơi, không có đường tắt. Mỗi đứa trẻ là một hạt giống khác biệt, không thể ép tất cả cùng lớn lên trong một kiểu đất, một loại phân bón. Cha mẹ cần sự tỉnh táo, yêu thương đủ lớn và cả sự kiên nhẫn để đồng hành cùng con chứ không phải chạy trước con và kéo con theo mình.

Trong xã hội hiện đại, nơi mà những cuộc so kè về thành tích khởi đầu từ… bụng mẹ, việc giữ cho mình một cái đầu lạnh và trái tim ấm để dạy con tử tế, có lẽ là điều quý giá hơn cả.