Đỗ Hà lấy con trai chủ tịch Sơn Hải: Lễ nạp tài là gì? Lễ này khác gì đám hỏi?

Sáng nay (16/10), lễ nạp tài của Hoa hậu Đỗ Thị Hà và doanh nhân Viết Vương được tổ chức tại quê nhà của nàng hậu ở Thanh Hóa. Buổi lễ diễn ra trong không khí ấm cúng, có sự góp mặt của gia đình hai bên cùng một số bạn bè thân thiết. Sau thời gian tìm hiểu kín tiếng, cặp đôi chính thức hoàn tất nghi thức nạp tài - một trong những bước quan trọng trong phong tục cưới hỏi truyền thống.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc: Lễ nạp tài là gì? Lễ này khác gì đám hỏi?

Lễ nạp tài là gì?

“Nạp tài” theo nghĩa Hán Việt có thể hiểu là “trao lễ vật”. Trong phong tục cưới hỏi, lễ nạp tài là nghi thức mà nhà trai mang sính lễ sang nhà gái để chính thức xin được kết thông gia, đồng thời thể hiện lòng thành và sự biết ơn đối với cha mẹ cô dâu đã sinh thành, dưỡng dục con gái nên người.

Lễ này thường diễn ra sau lễ dạm ngõ khi hai bên gia đình đã gặp gỡ, trao đổi và thống nhất về chuyện hôn nhân. Nếu dạm ngõ là “lời chào chính thức” thì nạp tài chính là “lời hứa danh dự” rằng nhà trai đã sẵn sàng cưới hỏi đàng hoàng, nghiêm túc.

Ở miền Nam, người ta quen gọi nghi thức này là lễ nạp tài. Còn ở miền Bắc, cùng nội dung đó lại được gọi là lễ ăn hỏi. Tuy nhiên, tại một số nơi đặc biệt trong các gia đình có truyền thống hoặc muốn giữ lễ nghĩa đầy đủ lễ nạp tài vẫn được xem là một phần riêng biệt trong chuỗi nghi lễ cưới hỏi.

Ý nghĩa của lễ nạp tài

Lễ nạp tài mang nhiều tầng ý nghĩa, không chỉ đơn thuần là trao sính lễ.

Về đạo lý: Đây là cách nhà trai bày tỏ lòng tôn trọng và biết ơn đối với cha mẹ cô dâu - những người đã nuôi dưỡng người con gái mà họ sắp đón về làm dâu.

Về xã hội: Lễ nạp tài là dấu mốc chính thức xác nhận mối quan hệ giữa hai bên, công khai rằng đôi trẻ đã có nơi có chốn.

Về tâm linh: Theo quan niệm xưa, việc trao sính lễ tượng trưng cho sự “mua duyên” nhưng không mang nghĩa vật chất, mà là tấm lòng và sự thành ý. Khi lễ được nhận, đôi bên xem như đã “có nợ có duyên”, trời đất chứng giám.

Do đó, lễ nạp tài không chỉ là thủ tục, mà là nghi thức ràng buộc tinh thần giữa hai gia đình.

Lễ vật trong lễ nạp tài

Tùy phong tục từng vùng, sính lễ có thể khác nhau, nhưng thường gồm:

Trầu cau biểu tượng cho tình duyên bền chặt, “miếng trầu là đầu câu chuyện”.

Rượu, trà, bánh phu thê, bánh cốm, bánh su sê, mứt, trái cây...

Xôi gà hoặc heo quay (đặc trưng ở miền Nam).

Tiền hoặc vàng nạp tài – thể hiện sự trân trọng và thành ý của nhà trai.

Ở một số nơi, nhà gái có thể “thối lễ”, tức là trả lại một phần lễ vật để thể hiện rằng họ quý trọng tình nghĩa hơn vật chất. Điều này cũng ngụ ý lời chúc phúc cho đôi trẻ: sống thuận hoà, giàu sang, may mắn.

Lễ nạp tài khác gì đám hỏi?

Dù thường được dùng thay thế cho nhau, lễ nạp tài và lễ đám hỏi (lễ ăn hỏi) có những điểm khác biệt nhất định:

Nói một cách dễ hiểu, đám hỏi có thể bao gồm cả phần nạp tài, nhưng lễ nạp tài không nhất thiết phải là đám hỏi. Ở miền Nam, người ta thường nói “lễ nạp tài” thay cho “lễ đám hỏi”, còn ở miền Bắc, “đám hỏi” là nghi thức lớn hơn, trang trọng hơn, bao gồm luôn cả việc nạp tài.

Ngày nay, nhiều đôi uyên ương lựa chọn tổ chức lễ nạp tài giản lược, thậm chí gộp chung với lễ cưới để tiết kiệm thời gian và chi phí. Tuy nhiên, tinh thần “nạp tài” vẫn được giữ lại - dù chỉ là một phong bì tượng trưng trao giữa hai gia đình.

Điều đó cho thấy, dù thời gian có thay đổi, nghi thức nạp tài vẫn mang giá trị biểu tượng sâu sắc: sự trân trọng, lễ nghĩa và lòng biết ơn, những phẩm chất không bao giờ lỗi thời trong văn hoá cưới xin.