Dân dã món cá "bay" kho mít non xứ Quảng
Cá chuồn có mình dài, lưng thon, màu xanh đen, bụng trắng, đặc biệt là cặp vây cánh dài tới tận đuôi. Nhờ thế, nó không chỉ nhảy búng lên mặt nước mà còn bay được. Tại xứ Quảng, thịt cá chuồn rất được ưa chuộng để chế biến món ăn, và một trong những món ăn dân dã nhất nơi đây là cá chuồn kho mít non.
Cứ từ tháng Ba đến tháng Bảy hằng năm, cá chuồn nở rộ và được khai thác, bán ở nhiều khu chợ quê. Đối với người dân xứ Quảng, thịt cá chuồn có vị thơm đặc trưng, giá phù hợp nên họ hay mua để nấu món ăn cho gia đình. Hiện giá loại cá này khoảng 70.000 – 100.000 đồng/kg (tùy kích cỡ).
Rồi trong những phương pháp chế biến món ăn từ loài cá này như nướng, nấu canh, chiên, phơi khô… thì đem kho với mít non nổi bật hơn bởi kết hợp thêm vị ngọt từ mít. Như nhà tôi mỗi khi chế biến cá chuồn thì hay làm sạch vảy trước, chặt vi, đuôi, vây cánh, loại bỏ ruột, dùng dao dần cho gãy xương sống ở đoạn giữa để dễ gấp đôi cá sau khi ướp gia vị.
Một số gia vị thân quen cho món ăn này thường gồm củ nén, củ sả, củ hành, ớt, muối, tiêu, bột ngọt, nghệ tươi… đem tất cả cắt nhỏ, cho vào cối giã nhuyễn rồi nhồi hỗn hợp này vào bên trong cá. Tiếp đến, chiên sơ cho cá săn lại, rồi thêm ít nước, kho ở mức lửa liu riu. Tranh thủ lúc này, mít non đem gọt sạch, cắt lát vừa ăn và chiên hơi vàng mặt, cho vào nồi kho cùng cá đến khi thấy cá và mít thấm đều gia vị, mềm là món ăn đã hoàn thành.
Nồi cá kho chín tỏa ra mùi thơm ngào ngạt, ăn từ cá tới mít đều mặn mà, bùi béo, khiến nồi cơm cứ vơi dần theo tiếng xuýt xoa, tấm tắc khen ngon, hấp dẫn của thực khách. Đặc biệt, cái mui của cá chuồn kho rất giòn và ngon nên mẹ thường “ưu tiên” cho tôi cùng với câu ca: “Trăm mâm cẩn sui, không bằng cái mui cá chuồn”.
Quả thật, cá chuồn kho mít non ăn với cơm nóng là món ăn dân dã của người dân xứ Quảng. Cứ mỗi xế chiều, đói bụng có thể chan nước cá chuồn kho vào chén cơm nguội hay chén bún tươi lót dạ cũng cảm thấy rất ấm lòng.