Chuyên gia Thuế: Trong một gia đình, nếu chồng sản xuất đậu và vợ mang đậu ra chợ bán, mỗi người sẽ được tính là một cá thể kinh doanh riêng
Chuyên gia cho rằng trong số hơn 5 triệu hộ kinh doanh nhưng có đến phân nửa là những cá nhân kinh doanh nên các phương pháp tính thuế cũng khác nhau.

Bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng Thư ký Hội tư vấn Thuế Việt Nam
Ngày 10/12, Hội Các nhà quản trị doanh nghiệp Việt Nam (VACD) và Tạp chí điện tử Nhà quản trị (TheLEADER) tổ chức Tọa đàm "Tháo gỡ vướng mắc chuyển đổi thuế khoán sang kê khai" dành cho hộ kinh doanh.
Tại tọa đàm, bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng Thư ký Hội tư vấn Thuế Việt Nam đã có phân tích về Các khoản thuế phải nộp và ngưỡng đóng thuế hiện nay.
Bà Hải cho biết, đối với hộ kinh doanh, các sắc thuế phải nộp chủ yếu là thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động kinh doanh. Một số trường hợp đặc thù có thể phát sinh thêm nghĩa vụ thuế khác. Chẳng hạn, hộ sản xuất túi nilon phải nộp thuế bảo vệ môi trường, hay các cơ sở kinh doanh dịch vụ như massage thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Ngoài những ngoại lệ này, phần lớn hộ kinh doanh khi vượt ngưỡng chịu thuế sẽ chỉ nộp hai loại thuế phổ biến nói trên.
Hiện nay, hộ kinh doanh đang được phân thành hai nhóm. Bà Hải cho biết, trong số 5 triệu hộ kinh doanh, thực tế phân nửa là những cá nhân kinh doanh trong các lĩnh vực linh hoạt, như bán hàng rong, chạy xe Grab và các hình thức kinh doanh cá thể khác.
"Thậm chí trong cùng một gia đình, nếu chồng sản xuất đậu và vợ mang đậu ra chợ bán, mỗi người sẽ được tính là một cá thể kinh doanh riêng. Do đó, số liệu thống kê về hoạt động kinh doanh thường lớn hơn và phạm vi rộng hơn, bởi phương pháp tính cũng khác nhau", bà phân tích.

Về quy trình khai thuế, theo bà Hải, phần lớn các hộ kinh doanh tự kê khai rơi vào nhóm có thu nhập từ những hoạt động phổ biến như bán lẻ, dịch vụ ăn uống, tạp hóa hay cung cấp dịch vụ. Nhóm này thực hiện nghĩa vụ thuế dựa trên tỷ lệ thuế suất được quy định hiện hành.
Trong khi đó, những hộ kinh doanh có hợp tác với doanh nghiệp, chẳng hạn làm đại lý bán hàng, đại lý xổ số, kinh doanh đa cấp, hoặc cho thuê nhà, cho thuê tài sản và phát sinh giao dịch với tổ chức sẽ được doanh nghiệp hoặc tổ chức liên quan thực hiện khai và nộp thuế thay. Vì vậy, gần như chỉ có nhóm hộ thuộc nhóm A trong diện kê khai là phải tự trực tiếp thực hiện việc kê khai và nộp thuế.
"Hầu hết các hộ kê khai lựa chọn khai thuế theo quý, do theo Luật Quản lý thuế, kỳ kê khai đối với doanh thu dưới 50 tỷ đồng một năm là theo quý. Chỉ khi doanh thu vượt trên 50 tỷ đồng mới áp dụng kê khai theo tháng. Như vậy có thể thấy là với hộ kinh doanh thì gần như các cái thủ tục về thuế hiện tại cũng đã đơn giản cho hộ kinh doanh rất là nhiều rồi", bà Hải nói.
Sáng 10/12, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) và một số nội dung sửa đổi trong Luật Quản lý thuế. Theo đó, mức doanh thu mà hộ, cá nhân kinh doanh được miễn thuế được nâng lên 500 triệu đồng/năm.
Đối với nhóm hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ trên 500 triệu đồng đến 3 tỷ đồng/năm, luật cho phép người nộp thuế được tự lựa chọn phương pháp tính thuế phù hợp.
Có 2 cách tính chính: Một là tính theo thu nhập thực tế, tức doanh thu trừ chi phí hợp lý, phần thu nhập chịu thuế được áp mức thuế suất 15%. Hai là tính theo tỷ lệ trên doanh thu, trong đó chỉ phần doanh thu vượt mức 500 triệu đồng mới được đưa vào căn cứ tính thuế.