Ai dễ bị ảnh hưởng bởi các triệu chứng hậu Covid-19?
Triệu chứng ho khan kéo dài, hụt hơi, khó thở là những triệu chứng dai dẳng và phổ biến, gặp từ 42 - 66% trong vòng 3 tháng sau nhiễm Covid -19. Vậy khi nào cần đi khám sức khoẻ hậu Covid-19?
Gia tăng bệnh nhân đi khám hậu Covid-19
"Hội chứng hậu Covid-19" biểu hiện đa dạng và có thể gặp các triệu chứng ở nhiều cơ quan, trong đó phổ biến là hụt hơi, ho kéo dài, khó ngủ, rối loạn cảm xúc...
Nhiều bệnh nhân sau nhiễm Covid-19 nhưng các triệu chứng vẫn còn tồn tại dai dẳng, thậm chí xuất hiện các triệu chứng mới liên quan hậu Covid-19.
Phòng khám chuyên khoa Hô hấp - Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám hậu Covid-19, người thì đi cầu thang lên tầng cảm giác không thở nổi, người ho nhiều đến đau đầu, mất ngủ, hay có người rối loạn cảm xúc...
Có những bệnh nhân các triệu chứng hậu Covid-19 kéo dài vài tuần tới vài tháng, một số trường hợp để lại di chứng nặng nề.
“Hiện tại, bệnh viện đã triển khai hai bàn khám, số lượng người bệnh đến khám hằng ngày khoảng gần 100 bệnh nhân. Bệnh nhân đến khám chủ yếu các triệu chứng đường hô hấp như ho, đau họng, khò khè, nặng ngực, khó thở, đau tức ngực. Bệnh nhân đến khám với các triệu chứng stress, mất ngủ, lo lắng cũng rất đáng kể”, BS Thế Tiến cho hay.
Tương tự, tại Bệnh viện Đức Giang, Ths.BS Đinh Thế Tiến, phụ trách phòng khám hậu Covid-19 cho biết, số lượng bệnh nhân đến khám hậu Covid-19 tăng đáng kể trong những ngày qua.
PGS.TS Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các triệu chứng hay gặp hậu Covid-19 biểu hiện ở đa cơ quan, trong đó các biểu hiện về hô hấp là phổ biến.
Một số nghiên cứu cho thấy, triệu chứng ho khan kéo dài, hụt hơi, khó thở là những triệu chứng dai dẳng và phổ biến, gặp từ 42 - 66% trong vòng 3 tháng sau nhiễm Covid -19.
Ngoài ra, sau giai đoạn Covid-19 cấp tính thì 25% số bệnh nhân giảm hoạt động thể lực bằng việc khoảng cách đi bộ 6 phút thấp hơn giá trị tham chiếu bình thường. 50-60% bệnh nhân sau nhiễm Covid-19 với triệu chứng hô hấp kéo dài đến khám được chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính lồng ngực thấy có tổn thương.
Những tổn thương hay gặp nhất là hình kính mờ, xơ hóa phổi, viêm phổi tổ chức, dày các vách liên tiểu thùy, khí phế thũng...
Theo PGS Phương, những bất thường này có thể bị bỏ sót trên phim X-quang ngực thẳng thông thường, khiến người bệnh phải chịu di chứng dai dẳng hậu Covid-19.
Bổ sung thêm, BS Thế Tiến cũng nhấn mạnh đối với các biến cố liên quan đến huyết khối (tạo thành cục máu đông) tại phổi, tại các mạch máu chi, tại não có thể gây tàn phế thậm chí nguy hiểm tính mạng.
“Tổn thương tại các cơ quan nội tạng như viêm cơ tim, tràn dịch màng tim, suy thận cấp, đái tháo đường sau Covid 19 cũng cần được quan tâm.
Đặc biệt, tổn thương tại hệ thần kinh và các chức năng cao cấp của hệ thần kinh có thể gây các triệu chứng của hội chứng “sương mù não”, giảm chú ý, giảm khả năng tư duy, mệt mỏi mãn tính kéo dài”, BS Thế Tiến cho hay.
F0 cần hạn chế thức uống có nhiều ga, không nên ăn các thực phẩm nhiều cholesterol (nội tạng động vật, óc)… Nên ăn ít nhất 3 bữa cá/1 tuần, 3 quả trứng/1 tuần và uống thêm sữa từ 1-2 cốc/ngày để nhanh lấy lại sức.
Ai dễ bị ảnh hưởng bởi các triệu chứng hậu Covid-19?
Theo các bác sĩ, những bệnh nhân có nguy cơ cao mắc hội chứng hậu Covid-19 bao gồm: người trên 60 tuổi, có các bệnh lý nền kèm theo như: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen, bệnh thận mạn tính, bệnh gan mạn tính, bệnh máu mạn tính, ung thư, suy giảm miễn dịch…; người bệnh có chỉ định liệu pháp oxy tại nhà, đặc biệt là nhóm người bệnh nặng phải hỗ trợ thở máy trong thời gian bị nhiễm Covid-19; người chưa tiêm đủ liều vắc xin phòng Covid-19 cơ bản.
Tuy nhiên, không loại trừ người khỏe mạnh cũng chịu tác động của hội chứng hậu Covid-19.
Như trường hợp bệnh nhân N.H.A (36 tuổi, Hà Nội) nhiễm Covid-19 từ 12/1, được xác định khỏi vào ngày 21/1. Trước mắc Covid-19 anh khỏe mạnh, không có bệnh nền. Trong thời gian mắc bệnh, anh chỉ có biểu hiện nhẹ là chảy dịch mũi và đau mỏi người. Tuy nhiên, sau khỏi Covid-19 cả tháng trời, anh liên tục hụt hơi, khó thở, đến mức nói câu dài cũng thấy hụt hơi.
Khi đi khám tại phòng khám chuyên khoa Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân được chẩn đoán tổn thương phổi kẽ, khả năng liên quan đến Covid-19 có rối loạn thông khí hạn chế. Bệnh nhân được kê đơn, hướng dẫn tập thở và tập vận động để phục hồi chức năng hô hấp và thể lực.
PGS Phương khuyến cáo, F0 trong thời gian bị bệnh cần tuân thủ khai báo y tế tại địa phương để được quản lý và phân tầng với các mức độ từ không triệu chứng đến mức độ nhẹ, trung bình và nặng.
Sau khi đã khỏi bệnh, nếu có bất kỳ bất thường nào về sức khỏe nên đi khám sớm để giảm nguy cơ biến chứng.
BS Thế Tiến lưu ý, đối với đối tượng người già, có bệnh lý nền bình thường cũng phải đi khám sức khỏe định kì để kiểm soát tình trạng bệnh. Đặc biệt khi có các triệu chứng ho kéo dài, đau tức nặng ngực, cơn đau ngực, yếu liệt người hoặc khi có dấu hiệu của bệnh nền không ổn định, nên tái khám tại các chuyên khoa hậu Covid- 19.
Các tổn thương tâm lý, mất ngủ sau Covid- 19 cũng rất nên được lưu ý và nên tái khám sớm để được tư vấn và điều trị.
Thời gian nên đi khám hậu Covid-19 sau khi khỏi bệnh là bao lâu?
Đối với người khỏe mạnh, không bệnh lý nền, các triệu chứng của đợt Covid cấp có thể kéo dài lên đến 4 tuần tính từ thời gian bắt đầu có triệu chứng đầu tiên. Cơ thể cần có thời gian để phục hồi. Đối với nhóm này cần lắng nghe các triệu chứng, tập các bài tập giúp hồi phục, và tái khám sau khoảng 2 4 tuần.
Đối với đối tượng người lớn tuổi bệnh nền, nên tái khám khi có các dấu hiệu bất thường hoặc tối đa là 4 tuần sau Covid- 19, để kiểm soát các bệnh lý nền và đánh giá chức năng cơ quan cũng như tổn thương của Covid- 19.