3 dấu hiệu cho thấy con bạn đang "thối não": Rất nguy hiểm chứ không phải trò đùa!

Không biết mọi người có nhận ra một hiện tượng đáng sợ không: trong thời đại Internet, con người rất dễ rơi vào cái bẫy "tiếp nhận thông tin thụ động", dần đánh mất khả năng tự suy nghĩ, mà trẻ con lại càng dễ mắc phải hơn.

Tình trạng này, khi con người chìm đắm quá lâu trong những nội dung ảo nghèo nàn, khiến nhận thức bị đóng khung, tư duy phản biện bị thui chột, có thể gọi là "não bị thối rữa", ngắn gọn là "thối não" - nói thẳng ra là trở nên ngốc nghếch hơn.

Giờ đây, những đứa trẻ "thối não" ngày một nhiều hơn, nhưng đáng tiếc là rất nhiều phụ huynh vẫn không hề hay biết. Mỗi ngày, họ nhìn thấy con cắm đầu vào điện thoại, xem phim ngắn, lướt video, bắt chước thần tượng… và nghĩ rằng đó chỉ là "giải trí thôi".

Nhưng họ không biết rằng, sự "thối não" ấy đang âm thầm bào mòn cả cha mẹ lẫn con cái, lặng lẽ xâm chiếm trí óc trẻ, khiến con đánh mất môi trường trưởng thành trong lành, chìm sâu trong thế giới ảo, và mất dần sự sáng suốt, khả năng tư duy từng có.

Đây không phải lời dọa dẫm, mà là thực tế đang diễn ra mỗi ngày.

1. Trẻ bị "thối não" - đắm chìm trong thế giới ảo

Những đứa trẻ như vậy thường sống xa rời thực tế. Thứ chúng mơ mộng đến, nhiều khi chẳng bao giờ có thật.

Một người mẹ kể rằng, con gái chị 16 tuổi, đang trong tuổi dậy thì. Chị hiểu con gái ở tuổi này sẽ bắt đầu mơ mộng về tình yêu, nhưng chị không hiểu nổi quan niệm tình yêu của con.

Cô bé tin rằng, sau này mình nhất định sẽ lấy được "tổng tài bá đạo", nên chỉ cần xinh đẹp là đủ. Việc học không quan trọng, vì theo cô bé, chỉ có "Lọ Lem" mới được hoàng tử bảo vệ, còn tiểu thư danh giá thì chẳng khiến "tổng tài" động lòng.

Đây là kiểu điển hình của "thối não".

Trẻ con chưa có thế giới quan và giá trị quan vững vàng, nên rất dễ bị môi trường xung quanh "tẩy não" mà không nhận ra. Đặc biệt trong thời đại phim ngắn, video giải trí, livestream, thần tượng ngập tràn, trẻ càng khó kiểm soát bản thân.

Dần dần, chúng tách khỏi thực tế: không hiểu nỗi vất vả của cơm áo gạo tiền, không biết học hành cần nỗ lực, thậm chí không phân biệt nổi "phim ảnh" và "cuộc sống". Khi đó, mức độ "thối não" càng nặng, và tương lai của con có thể sẽ bị hủy hoại.

2. Làm sao biết con có dấu hiệu "thối não"?

Dưới đây là 3 biểu hiện rõ nhất:

(1) Khả năng tổng hợp kém, chỉ biết học để thi

Một số trẻ điểm số cao, luôn đứng top lớp, nhưng ngoài việc làm bài, hầu như không biết làm gì khác. Chúng không biết dọn phòng, gấp quần áo, rửa tất; quên chìa khóa hay làm đổ nước cũng phải gọi bố mẹ giúp.

Khi giao tiếp, hoặc không biết diễn đạt ý mình, hoặc lại quá cố chấp, dễ gây mâu thuẫn vì chuyện nhỏ. Những đứa trẻ như vậy dù học giỏi, nhưng khi ra đời sẽ rất khó thích nghi, thậm chí chẳng tự lo được cho mình.

(2) Tư duy cứng nhắc, không chấp nhận quan điểm khác biệt

Trẻ bị "thối não" thường có lối nghĩ rập khuôn. Ví dụ: xem video nói "học sinh giỏi thì không chơi game" rồi tin chắc rằng "ai chơi game đều là học dở". Hoặc bị đầu độc bởi quan niệm "ngoại hình là tất cả", nên nghĩ rằng "xấu thì cố gắng mấy cũng vô ích".

Kiểu tư duy trắng - đen này khiến trẻ không còn biết nhìn vấn đề đa chiều, dần đánh mất khả năng phản biện và phân tích. Một đứa trẻ như thế, tương lai có thể đi đến đâu?

(3) Cảm xúc thất thường, thiếu lý trí

Những đứa trẻ này thường dễ nổi nóng, bốc đồng, không biết bình tĩnh phân tích vấn đề. Đó là vì khả năng nhận thức, phán đoán của chúng đã bị thoái hóa do tiếp xúc quá nhiều với nội dung ảo, nơi mọi thứ đều "nhanh", "đơn giản" và "phải đúng ý mình".

Khi thực tế không như mong đợi: bố mẹ cấm dùng điện thoại, hay thi không được điểm cao, chúng lập tức mất kiểm soát, không nghe lời khuyên, cũng không nhận ra lỗi ở bản thân.

Thậm chí nhiều đứa còn cảm thấy "không ai hiểu mình", dần xa cách gia đình, mà không biết rằng khoảng cách giữa mình với những bạn cùng tuổi đang ngày càng lớn.

3. Cha mẹ nên làm gì nếu con có dấu hiệu "thối não"?

(1) Thay đổi môi trường sống

Giống như chuyện "Mạnh mẫu ba lần dời nhà", cha mẹ cần giúp con tránh xa môi trường độc hại. Không để con tiếp xúc với bạn bè có thói quen xấu, không để con chìm trong mạng xã hội và thế giới ảo.

Giữ cho các "vòng tròn" của con: học tập, giao tiếp, sinh hoạt đều trong sáng và lành mạnh, đó là bước đầu tiên để tách con khỏi ảnh hưởng tiêu cực.

(2) Dành nhiều thời gian hơn cho con

Cha mẹ hãy làm gương, bớt cắm đầu vào điện thoại, livestream hay phim ảnh, và dành thời gian thật bên con. Cùng con đọc sách, chơi thể thao, làm việc nhà, du lịch, trò chuyện… Khi đời sống của con phong phú, con sẽ không còn cần đến thế giới ảo để tìm niềm vui nữa.

(3) Rèn luyện khả năng tư duy

Đa số những đứa trẻ bị "thối não" là do khả năng tư duy giảm sút. Cha mẹ có thể cùng con chơi trò rèn trí tuệ, cùng thảo luận về ý nghĩa của một câu chuyện, hay cùng tìm cách giải quyết một vấn đề trong đời sống.

Những hoạt động này giúp con rèn khả năng tập trung, phân tích, phản biện, và quan trọng nhất, giúp trí não "tỉnh dậy", thoát khỏi sự trì trệ của thế giới ảo.