2025 đủ tuổi nghỉ hưu nhưng mới đóng BHXH 17 năm, lương hưu nhận được bao nhiêu?
Nhiều người lao động đã đến tuổi nghỉ hưu tuy nhiên số năm tham gia BHXH còn ít, chưa đủ hưởng mức lương hưu tối đa. Trong trường hợp này, người lao động nên làm gì?
Từ 1/7/2025, Luật BHXH 2024 chính thức có hiệu lực với nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần trong bối cảnh tỷ lệ rút BHXH 1 lần vẫn ở mức cao và có chiều hướng gia tăng.
Một trong những số những nội dung sửa đổi, bổ sung được nhiều người lao động quan tâm là chế độ hưu trí: Giảm thời gian hưởng lương hưu; Giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí; Bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội...
Những nội dung này được kỳ vọng sẽ giữ chân người lao động lâu dài trong hệ thống an sinh. Bởi hiện nay, với điều kiện đủ 20 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu được đánh giá là quá dài, điều này đã làm giảm động lực tham gia, gắn bó lâu dài để hưởng lương hưu của người lao động (NLĐ). Kéo theo đó, rất nhiều NLĐ đã không đủ kiên nhẫn mà rút BHXH 1 lần, làm ảnh hưởng tới cuộc sống sau này, đặc biệt là đối với những người bị mất sức lao động, không có nguồn thu khi về già dù đã có thời gian dài đóng BHXH trước đó.
Ảnh minh họa
Như trường hợp của ông B. 60 tuổi 3 tháng làm việc trong điều kiện bình thường. Ông B. đã có 17 năm tham gia BHXH bắt buộc. Theo quy định, ông B. sẽ nghỉ hưu vào tháng 12/2025 theo đúng quy định khi đủ 61 tuổi 3 tháng. Thời điểm nghỉ hưu, lương hưu của ông B. sẽ được tính theo Luật BHXH 2024.
Trong đó có quy định: "Nếu có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm - dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%".
Theo quy định mới này, thì tỷ lệ hưởng lương hưu ông B. được hưởng sẽ thấp hơn so với Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (45%). Đồng thời nếu tiếp tục tham gia BHXH thì mỗi năm cũng chỉ được tính thêm 1% thay vì 2 % như luật cũ.
Điều này khiến ông B. phân vân có nên tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện sau khi nghỉ hưu để sau này hưởng lương hưu cao hơn hay nhận lương hưu luôn ngay sau khi nghỉ hưu? Ngoài ra ông cũng thắc mắc liệu ông còn có đủ điều kiện rút BHXH 1 lần hay không.
Lương hưu tính ra sao?
Việc ông B. phân vân giữa việc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện sau khi nghỉ hưu để sau này hưởng lương hưu cao hơn hay nhận lương hưu luôn ngay sau khi nghỉ hưu cũng dễ hiểu. Bởi mức lương hưu hiện tại khá thấp. Cùng với đó, Quốc hội quyết định chưa tăng tiền lương khu vực công, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công trong năm 2025.
Trong trường hợp ông B. lựa chọn nghỉ hưu theo đúng chế độ và chấp nhận hưởng lương hưu thì mức lương hưu của ông B. được tính như thế nào?
Ảnh minh họa
Căn cứ Điều 66, Điều 72 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì mức lương hưu hằng tháng đối với người đóng BHXH bắt buộc được tính theo công thức sau đây:
Mức lương hưu hằng tháng = (Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng) x (Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH)
Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng của lao động nam được tính như sau:
- Đóng đủ 20 năm BHXH thì được hưởng 45%.
- Sau đó, cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2%.
- Mức hưởng tối đa là 75%.
Nếu có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm - dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.
Tỷ lệ lương hưu của ông B. được tính như sau:
15 năm đầu được tính bằng 40%;
Từ năm thứ 16 đến năm thứ 17 là 2 năm, tính thêm: 2 x 1% = 2%;
Tổng các tỷ lệ trên là: 40% + 2% = 42%.
Như vậy, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng của ông B. là 42%.
(Còn mức tiền lương ông B. nhận được cụ thể sẽ tuỳ vào mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của ông).
Có được rút BHXH 1 lần?
Trong Luật Bảo hiểm xã hội 2024 cũng có một số điều chỉnh quy định về việc người lao động được rút BHXH 1 lần.
Cụ thể, điều kiện để được rút BHXH một lần sau khi điều chỉnh là:
- Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực thi hành (ngày 1/7/2025)
- Đã chấm dứt việc tham gia BHXH
- Sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện
- Có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm
- Có đề nghị được hưởng BHXH một lần
Dựa theo các điều kiện trên, việc rút BHXH một lần vẫn được duy trì với người lao động đã, đang và sẽ tham gia đóng BHXH bắt buộc trước ngày 1/7/2025, nghĩa là dù cho người lao động mới bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 30/6/2025 thì vẫn được rút BHXH một lần nếu đủ các điều kiện kể trên.
Ông B. thuộc đối tượng tham gia BHXH trước ngày 1/7/2025 nên nếu muốn rút BHXH 1 lần, ông B. cần đáp ứng những quy định trên.
Để biết rõ hơn về điều kiện rút BHXH 1 lần, ông B. nên liên hệ trực tiếp với cơ quan Bảo hiểm xã hội để được hướng dẫn và hỗ trợ một cách chi tiết và rõ ràng.