Việt Nam có vắc xin phòng virus RSV cho mẹ bầu
Từ ngày 27/9, Hệ thống Tiêm chủng VNVC ra mắt và triển khai tiêm vắc xin phòng RSV cho phụ nữ mang thai từ tuần 24-36 và người lớn từ 60 tuổi ở hơn 240 trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc.
Vắc xin phòng RSV do Tập đoàn dược phẩm Pfizer (Mỹ) sản xuất tại Bỉ ứng dụng công nghệ protein tái tổ hợp nhắm vào hai phân nhóm phổ biến và nguy hiểm nhất của RSV là RSV-A và RSV-B. Vắc xin được chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho thai phụ từ tuần 24-36 của thai kỳ và người lớn từ 60 tuổi trở lên.
Tính đến tháng 9/2025, vắc xin phòng RSV đã được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia và đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước, áp dụng cho phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền.
Một trong những lô vắc xin RSV đầu tiên về đến hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế của VNVC. Ảnh: Mộc Thảo
Các dữ liệu lâm sàng cho thấy, tiêm vắc xin phòng RSV trong thai kỳ giúp giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng phải chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu đời và duy trì hiệu lực bảo vệ 69,4% đến 6 tháng tuổi. Còn ở người cao tuổi, vắc xin phòng RSV cho thấy hiệu lực giảm tới 88,9% nguy cơ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV trong năm đầu tiên sau tiêm và duy trì bảo vệ kéo dài so với nhóm không tiêm.
Ngay trong ngày đầu ra mắt, VNVC đã ghi nhận hàng trăm thai phụ và người cao tuổi đăng ký tiêm vắc xin phòng RSV. Đến VNVC tiêm vắc xin RSV khi đang mang thai tuần thứ 35, chị Huỳnh Kim Luận, 29 tuổi, phường Tây Thạnh, TP HCM, cho biết lần đầu chuẩn bị làm mẹ nên chị luôn lo lắng cho sức khỏe của bản thân và con nhỏ sắp chào đời. Chị đã tìm hiểu đầy đủ các thông tin về những bệnh truyền nhiễm, trong đó có virus RSV mà những năm tháng đầu đời con có nguy cơ mắc. Sau khi đã chủng ngừa đủ các mũi vắc xin trước và trong mang thai, chị tiêm vắc xin RSV khi Việt Nam vừa có để có thể bảo vệ con tốt nhất.
Chị Huỳnh Kim Luận tiêm vắc xin RSV tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC ngày 27/9. Ảnh: Mộc Thảo
Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết RSV là virus ác tính gây viêm phổi, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản nặng, khiến trẻ nhỏ và người cao tuổi phải nhập viện, nguy cơ tử vong. Bệnh để lại di chứng, làm nặng thêm các bệnh nền mạn tính, trong khi hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Sau nhiều năm chờ đợi, Việt Nam đã có vắc xin phòng RSV dành cho mẹ bầu và người lớn tuổi, giúp truyền kháng thể bảo vệ trẻ sơ sinh và giảm biến chứng hô hấp. "Trong thời gian tới, VNVC sẽ nỗ lực để tiếp tục đưa về thêm các loại vắc xin và kháng thể đơn dòng phòng RSV từ những tập đoàn vắc xin và dược phẩm hàng đầu thế giới, mở rộng cơ hội bảo vệ cho trẻ nhỏ và người trưởng thành", Bác sĩ Chính nhấn mạnh.
Virus RSV cũng dễ lây lan qua đường hô hấp khi hít phải hoặc tiếp xúc các giọt bắn chứa virus trên các bề mặt như mặt bàn, ghế, sàn nhà, thành giường… Trẻ mắc RSV thường khởi phát các triệu chứng như ho, hắt hơi, sổ mũi, quấy khóc. Bệnh có thể diễn biến bất ngờ khiến trẻ sốt cao, co giật, tím tái, bỏ bú, thở nhanh, thở rút lõm lồng ngực, suy hô hấp và dẫn đến tử vong.
WHO ước tính mỗi năm, RSV gây ra 3,6 triệu ca nhập viện liên quan đến RSV và khoảng 100.000 ca tử vong do RSV ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới, gần 50% trẻ tử vong do RSV xảy ra ở trẻ dưới 6 tháng tuổi. Trẻ mắc RSV còn phải đối mặt với di chứng lâu dài như thở khò khè, hen suyễn, suy giảm chức năng phổi.
Hội thảo chuyên đề "Bảo vệ con yêu từ trong bụng mẹ" do VNVC tổ chức thu hút sự tham gia đông đảo của mẹ bầu. Ảnh: Mộc Thảo
Tại Việt Nam, virus RSV lưu hành quanh năm và bùng phát mạnh vào mùa mưa. Hằng năm, các bệnh viện đều ghi nhận nhiều trẻ nhập viện vì viêm phổi, viêm tiểu phế quản và các ca tử vong do RSV. Nghiên cứu tại các bệnh viện cho thấy RSV chiếm 51-78% các trường hợp nhập viện, phần lớn trẻ dưới 12 tháng tuổi. Hơn 70% trẻ nhập viện do RSV là trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, không chỉ ở nhóm sinh non hay có bệnh nền.
Với mạng lưới hơn 240 trung tâm tiêm chủng quy mô lớn và hiện đại, hệ thống hàng trăm kho bảo quản vắc xin đạt chuẩn quốc tế và tự chủ trong hệ thống logistic phân phối vắc xin chuyên dụng, Hệ thống tiêm chủng vắc xin VNVC đã nhanh chóng và kịp thời triển khai tiêm vắc xin phòng RSV trên toàn quốc. Điều này càng có ý nghĩa khi cả nước đang bước vào mùa mưa, thời tiết diễn biến phức tạp của các bệnh đường hô hấp trong đó có RSV.
Chị Trần Thị Thanh Phương, 32 tuổi, mang thai tuần 34 được bác sĩ của Hệ thống Tiêm chủng VNVC khám sàng lọc kỹ trước khi tiêm phòng RSV ngày 27/9. Ảnh: Mộc Thảo
BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nghiên cứu cho thấy thai phụ nhiễm RSV tăng nguy cơ viêm phổi, tiền sản giật, sinh non trước 37 tuần so với những người không nhiễm virus; trẻ sinh non bị nhiễm RSV có nguy cơ tử vong do virus cao gấp ba lần so với trẻ sinh đủ tháng đồng thời tỷ lệ nhập viện, phải hồi sức và suy hô hấp cũng cao hơn.
Các tổ chức y khoa trên thế giới như CDC, Hội Sản phụ khoa Mỹ (ACOG) và các thử nghiệm lâm sàng đều đánh giá và chứng minh vắc xin RSV an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
"Tiêm vắc xin RSV trong giai đoạn thai kỳ từ tuần 24-36 có thể truyền miễn dịch thụ động từ mẹ sang con, giúp trẻ có được kháng thể ngay từ khi chào đời, phòng ngừa hiệu quả các bệnh viêm đường hô hấp dưới do RSV gây ra trong 6 tháng đầu đời. Điều này góp phần giảm trẻ sơ sinh nhập viện, tử vong, giảm gánh nặng điều trị cho gia đình và xã hội", bác sĩ Mỹ Nhi cho biết thêm.