Soi “mẹ chồng” Triệu Lộ Tư mới thấy: Không phải vàng hay kim cương, đây mới là thứ “định nghĩa quyền lực” giới siêu giàu Trung Quốc

Vua của các loại ngọc

Thời gian gần đây, bộ phim “Hãy để tôi toả sáng” gây sốt trên mạng xã hội Trung Quốc không chỉ bởi kịch bản kịch tính, mà còn bởi hình ảnh xa hoa của các quý bà tầng lớp thượng lưu Trung Quốc - cụ thể là từ nhân vật mẹ chồng của nữ chính Hứa Nghiên (do Triệu Lộ Tư thủ vai). Không chỉ là túi xách, biệt thự sang trọng hay quần áo mà cả những món đồ trang sức - dù nhỏ nhưng cũng là thứ giúp họ toát lên vẻ quyền lực và quý phái.

Và từ bộ phim, nhiều người cũng chú ý đến một điểm vô cùng thú vị - chính là việc, không phải vàng hay kim cương, tầng lớp thượng lưu Trung Quốc thường chọn ngọc phỉ thúy (jadeite) để làm nên trang sức tinh xảo tôn lên vẻ đẹp của mình.

Trong văn hóa Trung Hoa, ngọc - gọi là yù (玉) - được xem là “viên đá của trời”, xuất hiện từ hơn 8.000 năm trước. Ngọc gắn liền với năm đức hạnh: trí tuệ, dũng khí, công bằng, trong sạch, nhân ái - tựa như câu nói của Khổng Tử “Người quân tử ví như ngọc”. Tất cả đã biến loại đá này thành biểu tượng đạo đức, tinh thần.

Nếu phương Tây có ngọc lục bảo (emerald) là viên ngọc hoàng gia, thì ở phương Đông, phỉ thúy chính là biểu tượng thanh nhã, sang trọng. Ngọc phỉ thúy - được mệnh danh là “vua của các loại ngọc” - từ thời Thanh đã trở thành thứ gắn liền với quyền lực của hoàng gia.

Theo đó, nguồn gốc phỉ thúy đến từ các mỏ ở Myanmar, từng được triều Thanh độc quyền khai thác. Cùng với đó, do đặc tính khoáng phức tạp, việc chế tác khó khăn khiến vòng tay phỉ thuý nguyên khối đã trở thành loại trang sức “tôn quý” nhất. Sau đó mới đến cabochon (kiểu mài đá quý, trong đó đá được đánh bóng nhẵn với bề mặt trên cong tròn và đáy phẳng hoặc hơi cong, thay vì cắt nhiều mặt lấp lánh) và chuỗi hạt tròn.

Một trong những lý do khiến phỉ thuý đặc biệt quý giá chính là bởi bản chất khoáng học đặc biệt của nó. Khác với nephrite - loại ngọc cẩm thạch có kết cấu sợi dẻo dai - phỉ thuý sở hữu cấu trúc tinh thể dạng hạt liên kết, tạo nên độ trong và khả năng truyền sáng hiếm có. Khi ánh sáng đi qua, khối đá dường như phát sáng từ bên trong. Chính hiệu ứng này, cộng với sắc xanh đậm, thuần khiết làm nên chuẩn mực “đế vương lục” (màu xanh đế vương) mà bất cứ nhà sưu tập nào cũng khao khát.

Tuy nhiên, để đạt đến đẳng cấp thượng phẩm, một viên phỉ thuý không chỉ cần màu đẹp mà còn phải trong, mịn, dày và đồng đều - sự kết hợp hoàn hảo của bốn yếu tố này hiếm hơn cả kim cương màu.

Đã hiếm trong tự nhiên, phỉ thuý còn “khó tính” trong khâu chế tác. Đá rất cứng nhưng lại có những khe nứt vi mô dễ làm vỡ vụn khi mài cắt. Đặc biệt, việc làm vòng tay nguyên khối đòi hỏi phải chọn được tảng ngọc hoàn hảo, không vết rạn. Chỉ cần một sai sót nhỏ trong quá trình chế tác, cả khối đá có thể mất sạch giá trị. Tỉ lệ hao hụt vì thế cực kỳ cao.

Với những chiếc vòng tay nguyên khối màu “đế vương lục”, người thợ không chỉ phải bỏ ra khối lượng nguyên liệu khổng lồ để chọn lọc mà còn đánh đổi bằng rủi ro vỡ nát trong quá trình gia công. Mỗi sản phẩm hoàn hảo được ra đời vừa là kết tinh của may mắn, vừa là thành quả của tay nghề bậc thầy.

Chính sự kết hợp giữa hiếm có trong khoáng vật và khó khăn trong chế tác đã biến phỉ thuý trở thành “vua của các loại ngọc”.

Biểu tượng của quyền lực

Và Từ Hy Thái Hậu là “tín đồ nổi tiếng nhất”. Bà dùng phỉ thúy để chế tác mọi thứ, từ vòng, nhẫn, trâm cài tóc đến cả chén đũa hằng ngày. Khi qua đời, lăng mộ của bà còn được chôn theo cả “dưa hấu” và “cải thảo” bằng phỉ thúy trị giá hàng triệu lượng bạc.

Đến thời Dân quốc, Tống Mỹ Linh - phu nhân Tưởng Giới Thạch - vẫn khẳng định đẳng cấp cùng sự quý phái của mình bằng những bộ trang sức phỉ thúy. Ngay cả khi đã trăm tuổi, bà vẫn xuất hiện cùng những bộ vòng cổ, nhẫn, khuyên tai làm bằng ngọc phỉ thuý trong vắt.

Ngày nay, phỉ thúy tiếp tục là biểu tượng “bùa hộ mệnh quyền lực” của giới siêu giàu Trung Quốc.

Trong lễ tang vua sòng bạc Hà Hồng Sân, bà ba Trần Uyển Trân từng gây chú ý với vòng tay phỉ thúy “đế vương lục” trị giá hàng chục triệu nhân dân tệ. Các ái nữ họ Hà cũng sở hữu những bộ sưu tập hiếm có và thường xuyên đeo tại sự kiện. Nhiều nữ tỉ phú như Châu Quần Phi, Trần Lệ Hoa, Trương Ân đều nổi tiếng với thói quen không rời vòng tay phỉ thúy.

Không chỉ là vật trang sức, phỉ thúy còn là dấu ấn văn hóa Á Đông. Tạp chí Vogue từng ca ngợi hình ảnh Hoàng Huệ Lan - người phụ nữ được mệnh danh tài hoa xinh đẹp nhất thời Dân Quốc - khoác trên mình bộ sườn xám lụa cùng chuỗi vòng phỉ thúy đôi là “đỉnh cao phong cách Đông phương”. Không chỉ vậy, “khổng tước làng múa” Dương Lệ Bình (Trung Quốc) cũng luôn xem phỉ thúy như phần còn lại quý giá của di sản văn hóa.

Sự bùng nổ của thị trường phỉ thúy

Từ năm 1985, khi Sotheby’s Hồng Kông tách riêng phỉ thúy khỏi hạng mục cổ vật Trung Quốc, thị trường loại ngọc này chính thức bước vào giai đoạn bùng nổ. Bộ vòng cổ hạt phỉ thúy được cho là của Từ Hy Thái hậu khi ấy đã lập kỷ lục 2,86 triệu HKD (khoảng 9 tỷ đồng) mở đường cho Hồng Kông trở thành “thủ phủ” đấu giá phỉ thúy.

Kỷ lục tiếp tục bị phá vỡ qua nhiều thập kỷ. Năm 1988, chiếc vòng tay phỉ thúy xoắn độc đáo của nữ thừa kế Mỹ Barbara Hutton đạt hơn 7 triệu HKD (khoảng 23,7 tỷ đồng).

Đỉnh điểm là năm 2014, chuỗi vòng Hutton-Mdivani với 27 hạt phỉ thúy thời Thanh, khoá ruby và kim cương Cartier chế tác riêng, được Sotheby’s bán 214,04 triệu HKD (726 tỷ đồng)  - kỷ lục thế giới cho trang sức phỉ thúy và cũng là món Cartier đắt nhất lịch sử.

Một minh chứng khác cho sức nóng của thị trường phỉ thúy là phiên đấu giá tại Christie’s năm 2015, một chiếc nhẫn gắn mặt ngọc phỉ thúy tự nhiên, loại bản phẳng, xuất xứ Myanmar đã được chốt với mức 18,04 triệu HKD (61 tỷ đồng) cao gấp nhiều lần so với ước giá ban đầu.

Không chỉ dừng lại ở giới sưu tập truyền thống, phỉ thúy còn chinh phục cả các doanh nhân nổi tiếng. Mã Vân (Jack Ma) từng mạnh tay chi 7 triệu HKD (khoảng 23 tỷ đồng) để sở hữu một tấm ngọc rồng phỉ thúy tại phiên PolY.

Không chỉ châu Á, vẻ đẹp kín đáo của phỉ thúy chinh phục cả phương Tây. So với sự lấp lánh của kim cương hay ruby, sapphire, phỉ thúy mang sức hút “thầm lặng”: ánh sáng xuyên qua khối đá trong mờ như phát sáng từ bên trong, chỉ hiện ra dưới ánh nhìn tinh tế.

Ngày nay, phỉ thúy không còn bó hẹp trong thiết kế truyền thống. Các thương hiệu lớn như Chanel, Dior, De Grisogono từng dùng phỉ thúy trong bộ sưu tập cao cấp, phối hợp với kim cương, ruby, vàng trắng. Những nhà thiết kế châu Á như Cindy Chao, Wallace Chan cũng mang tới cách tiếp cận mới, làm sống lại viên ngọc cổ truyền trên thị trường quốc tế.

Nguồn: Financial Times, QQ