Quy tắc 3 - 7 giúp cha mẹ và con cái luôn yêu thương, hòa thuận

Nhà tâm lý học He Lingfeng từng nói: "Mối quan hệ cha mẹ - con cái là gì? Tức là, nếu bạn có thể duy trì mối quan hệ bình thường với con mình, bạn sẽ có ảnh hưởng đối với con; Nếu bạn không thể duy trì mối quan hệ bình thường, bạn không còn sự ảnh hưởng nữa".

Một cuộc khảo sát mẫu đối với hơn 3.000 học sinh trung học cơ sở ở Bắc Kinh (Trung Quốc) về "thái độ đối với cha mẹ" cho thấy: Chỉ có 4,75% trẻ em nói rằng thích cha mẹ, trong khi những đứa trẻ tỏ ra cực kỳ ghét bỏ cha mẹ của mình lên tới 56,28%.

Là cha mẹ, chúng ta đương nhiên là những người yêu thương con cái nhất trên đời, nhưng tại sao tình yêu này không những không được đáp lại mà còn trở thành gánh nặng cho con cái?

Câu trả lời thực sự khá đơn giản: Nhiều khi, yêu quá nhiều có thể là một thảm họa.

Muốn mối quan hệ cha mẹ - con cái đạt chất lượng cao thì phải chú ý đến cách thức và phương pháp yêu thương. Giáo dục gia đình tốt nhất thực sự được ẩn trong "điều luật 3-7" dưới đây:

01. Ba phần đạo lý, bảy phần đồng hành

Nhà tâm lý học John Gottman đã thực hiện một nghiên cứu. Ông nhận thấy rằng khi hầu hết các bậc cha mẹ an ủi những đứa con đang thất vọng, họ sẽ nói những điều như sau: "Không sao đâu. Hồi nhỏ, bố mẹ mạnh mẽ hơn con rất nhiều"; "Hãy tích cực như bố mẹ. Hãy nghĩ, mọi thứ sẽ tốt hơn".

John Gottman gọi kiểu bố mẹ thoải mái trong việc nuôi dạy con cái này là "chế độ cản trở cảm xúc", muốn con tích cực để giải quyết vấn đề thay vì tập trung vào cảm xúc của trẻ. Kết quả là, vì phớt lờ cảm xúc nên càng gây ra sự hiểu lầm và lạnh nhạt.

Trong bộ phim "Spice Girls at the Bottom", mẹ của nữ chính áp dụng phương thức giao tiếp hoàn toàn trái ngược. Cô ấy luôn đồng cảm với cảm xúc của con trước, sau đó mới giải quyết vấn đề của trẻ.

Đối mặt với việc con gái đã bước sang năm thứ 3 cấp 3, học hết lớp học thêm này đến trường luyện thi khác nhưng điểm vẫn ở dưới đáy, không phải lúc nào người mẹ cũng trách móc, thúc giục mà cố gắng hiểu và tôn trọng con gái mình.

Khi con gái làm việc chăm chỉ nhưng không tiến bộ, suy sụp và khóc lóc, bà mẹ không nói "con nên làm việc chăm chỉ hơn", mà nhẹ nhàng: "Nếu con cảm thấy quá mệt mỏi thì không sao cả, con đã làm việc chăm chỉ rồi".

Khi con gái từ chối giao danh sách bạn bè hút thuốc, bà không nói: "Con nên trung thực" mà kiên quyết đứng về phía con gái: "Đứa trẻ này không muốn phản bội bạn bè của mình. Nó là một đứa trẻ ngoan. Tôi rất tự hào về con mình".

Người mẹ đã nhìn thấy cảm xúc của con gái mình, đồng cảm với cảm xúc ấy và cho con gái mình cảm giác tự tin: "Dù tốt hay xấu, con vẫn được chấp nhận và yêu mến". Với nghị lực ấy, con gái bà đã có thể vượt qua mọi thử thách, "ngược dòng" thành công và được nhận vào một trong những trường đại học hàng đầu của Nhật Bản.

Trẻ em không phải là những cỗ máy có thể chạy và duy trì chỉ bằng một vài hiệu lệnh lạnh lùng. Thay vào đó, cha mẹ cần hiểu con, cảm thông cho con, yêu những gì con yêu, đau những gì con đau. Khi đứa trẻ mắc lỗi và gặp khó khăn, thay vì chỉ rao giảng, cha mẹ nên đồng cảm, đây mới là phương pháp giáo dục hữu ích thực sự.

02. Ba phần giám sát, bảy phần đồng hành

Cách đây vài ngày, một cậu bé khoảng 4-5 tuổi ở sân chơi của trung tâm thương mại đang chăm chú đóng cọc gỗ. Người mẹ ngồi bên cạnh chăm chú nhìn, liên tục chỉ tay: "Con không thể đặt nó như thế này, phải kết hợp cả hai lại với nhau; nếu đặt sai ở đây, nó chắc chắn sẽ sụp đổ"... Đứa trẻ tội nghiệp bị choáng ngợp bởi những lời chỉ dẫn liên tiếp của mẹ, khuôn mặt đầy bất bình và các khối xây dựng lộn xộn.

Một bậc cha mẹ như vậy không giống như một người bạn đồng hành, mà giống như một người giám sát hơn. Họ nhìn chằm chằm vào mọi cử động của đứa trẻ, chỉ tay và yêu cầu đứa trẻ phải làm mọi việc theo ý mình.

Theo thời gian, sự giám sát và kiểm soát như vậy sẽ mang lại cho trẻ nhiều căng thẳng và lo lắng. Con cái không thể thoải mái tận hưởng thời gian bên cha mẹ, điều này dễ dẫn đến xung đột, làm tổn hại đến mối quan hệ cha mẹ - con cái.

Nhà tâm lý học He Lingfeng từng đề cập trong cuốn sách của mình: "Khi đối xử với trẻ em, điều quan trọng nhất là bầu không khí căng thẳng hay thoải mái, tiêu cực hay dễ chịu, được quan tâm hay bị phớt lờ... Điều này trực tiếp quyết định trải nghiệm cảm xúc của con bạn với bạn như thế nào".

Một cha mẹ tốt không phải là ở vị trí cao, mà là ngồi xổm xuống và nhìn thế giới bằng con mắt của một đứa trẻ.

03. Ba phần yêu bản thân, bảy phần cho đi

Trong phim "Tiger Mom and Cat Dad", bà mẹ hổ do Triệu Vy thủ vai đã bỏ công việc điều hành, trở thành một bà mẹ toàn thời gian để chăm sóc con gái tốt hơn. Thu nhập của gia đình tụt dốc thảm hại, nhưng dù có vất vả đến đâu cũng không muốn cho con cái thiếu thốn. Vì vậy, bà mẹ nhất quyết mua các loại rau hữu cơ đắt tiền, chỉ để dành cho con gái mình.

Nhưng con gái không cảm kích chút nào, lúc ăn không thích nên quay đầu nhổ ra.

"Mẹ hổ" ngay lập tức cúi xuống, nhét mớ rau xanh vào miệng con gái, ép nó ăn rồi hét lên: "Con có biết những món ăn này giá bao nhiêu một cân không? Có biết rằng món ăn này đắt gấp 3 lần các loại rau thông thường không?; "Bây giờ kiếm tiền không dễ, ăn uống toàn vì mong con lớn khôn, sao con bé lại ngốc thế chứ".

Yêu quá nhiều, vì thế có thể là một thảm họa.

Yêu là không phải cho tất cả mọi thứ, lấy danh nghĩa lợi ích của đứa trẻ. Ngược lại, cha mẹ cố gắng hết sức để kiểm soát trạng thái cảm xúc và sức khỏe tinh thần sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của con cái.

Muốn con cái trưởng thành tốt thì trước hết cha mẹ phải là chính mình, yêu thương mình và sống tốt. Giáo dục thực sự không phải là hy sinh tất cả thời gian và sức lực để đồng hành cùng con, mà là làm việc chăm chỉ để sống cuộc sống của chính mình, quản lý tốt cuộc sống và trở thành một phiên bản tốt hơn.

04. Ba phần lời khuyên, bảy phần cho sự tôn trọng

Trong phim "Three Silly Troubles in Bollywood", nam nhân vật chính từng thở dài: "Tại sao từ khi sinh ra, cha mẹ giúp chúng ta quyết định con cái muốn làm gì khi lớn lên, nhưng không ai bao giờ hỏi, chúng ta muốn làm gì?". 99% cha mẹ không thiếu những lời khuyên và kế hoạch cho con cái, nhưng họ lại thiếu tôn trọng những mong muốn của con mình.

Tác giả nổi tiếng người Mỹ và từng đoạt giải Pulitzer Anna Kunderland đã từng viết trong cuốn sách: "Trên đời này, tất cả tình yêu đều nhằm mục đích sum họp. Chỉ có một thứ tình yêu là chia ly, đó là tình yêu của cha mẹ dành cho con cái. Bên cạnh con, nhưng để nuôi dưỡng con, hãy độc lập và để bọn trẻ ra đi".

Tôn trọng quyền riêng tư, lắng nghe suy nghĩ của trẻ, cho trẻ cơ hội lựa chọn và đưa ra quyết định, giảm bớt sự can thiệp và kiểm soát của bản thân, dùng tình yêu thương liên tục nuôi dưỡng con cái.

Một mối quan hệ tốt đẹp giữa cha mẹ và con cái tóm lại trong những điều này: Sự đồng cảm, đồng hành, quan tâm, tôn trọng. Bạn là ai và bạn có quan hệ như thế nào với con mình quan trọng hơn những gì bạn làm cho con. Suy cho cùng, chỉ khi mối quan hệ cha mẹ - con cái tốt đẹp thì việc giáo dục mới trở nên đơn giản và hiệu quả.