Phát hiện thêm hàng trăm mộ tập thể trẻ em ở trường nội trú Canada
Cơ quan dịch vụ xã hội Cowessess First Nation thông báo một phát hiện kinh hoàng và gây sốc về hàng trăm ngôi mộ không tên chôn cất trong khuôn viên trường nội trú cũ ở tỉnh Saskatchewan - Canada, phần nhiều là mộ trẻ em.
Theo thông cáo báo chí của Liên đoàn các quốc gia bản địa có chủ quyền (FSIN) - trước đây là Liên đoàn các quốc gia da đỏ Saskatchewan, đây có thể là số lượng ngôi mộ vô danh nhiều nhất cho đến nay ở Canada.
Cowessess First Nation sẽ đưa ra thông báo chính thức và cung cấp thêm thông tin chi tiết vào sáng 24-6 (giờ địa phương). Số mộ được phát hiện gần nơi từng là trường nội trú dành cho người da đỏ bản địa tại làng Grayson, thuộc tỉnh Saskatchewan, hoạt động từ năm 1899 đến năm 1997. Nguyên nhân và thời điểm tử vong chưa được xác định.
Trường nội trú dành cho người da đỏ bản địa tại làng Grayson, thuộc tỉnh Saskatchewan. Ảnh: CTV News
Trước mắt, FSIN cho biết số mộ vừa phát hiện nhiều gấp 3 lần so với ngôi mộ tập thể chứa hài cốt của 215 trẻ em người da đỏ bản địa đã được phát hiện trong khuôn viên của một ngôi trường nội trú cũ ở phía Nam tỉnh British Columbia.
Số mộ vừa phát hiện nằm trong một khu mộ chung bắt đầu đưa vào hoạt động từ năm 1885, sau được trường nội trú tiếp quản. Việc quản lý trường học được giao cho chính phủ liên bang vào năm 1969, sau đó là tổ chức Cowessess First Nation năm 1987 trước khi trường bị đóng cửa vào năm 1997.
Cowessess First Nation phối hợp với đội dò tìm sử dụng radar xuyên đất kiểm tra trong khu vực trong hơn 3 tuần trước. Trong một cuộc phỏng vấn vào cuối tháng 5, Cadmus Delorme - người đứng đầu tổ chức Cowessess First Nation nói với Regina Leader-Post rằng ông không biết có bao nhiêu ngôi mộ. Ông Delorme nói với tờ báo rằng mục tiêu là "xác định danh tính và xây dựng tượng đài để tôn vinh và công nhận các thi thể nằm ở đó".
Trường nội trú Kamloops được thành lập vào năm 1890 và đóng cửa vào năm 1978. Ảnh: AP
Năm 2008, Chính phủ Canada từng chính thức xin lỗi về hệ thống trường nội trú dành cho người da đỏ bản địa, nơi buộc trẻ em "hòa nhập" vào cuộc sống "văn minh" bằng cách tách chúng khỏi gia đình và cộng đồng, cấm chúng nói tiếng mẹ đẻ hoặc thực hiện các hoạt động văn hóa của dân tộc mình.
Một cuộc điều tra kéo dài 6 năm về hệ thống trường nội trú đã đóng cửa của Canada đã kết luận vào năm 2015 rằng hệ thống trường học này gây ra tội ác "diệt chủng văn hóa".
Báo cáo cho biết nhiều trong số khoảng 150.000 học sinh theo học hệ thống trường nội trú này bị lạm dụng, cưỡng hiếp, suy dinh dưỡng và các hành vi tàn bạo khác trong giai đoạn từ những năm 1840 đến những năm 1990. Báo cáo cũng ghi nhận cái chết của hơn 4.100 trẻ em khi theo học trường nội trú.
Tuy nhiên, cái chết của những trẻ em mới phát hiện tại nơi từng là ngôi trường nội trú ở tỉnh Saskatchewan và tỉnh British Columbia không có trong báo cáo trên, dường như chưa từng có tài liệu nào ghi lại hai vụ việc này. Bà Rosanne Casimir, đứng đầu cộng đồng Tk’emlúps te Secwépemc, "theo hiểu biết của chúng tôi, những đứa trẻ mất tích ở tỉnh British Columbia là những cái chết không có giấy tờ".
Ủy ban Sự thật và Hòa giải của Canada (TRC) từng xác định rằng ít nhất 3.200 trẻ em bản địa chết khi đi học ở trường nội trú và thông lệ chung là "không gửi thi thể của những học sinh đã chết tại trường học về cộng đồng dân cư. Nhiều học sinh đi học nội trú không bao giờ trở lại".