Nữ nghệ nhân trẻ tuổi nhất Việt Nam: Từ cô gái có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đến tác giả của khánh kính dâng lễ vua Hùng

Đáng chú ý, chị Hà là nghệ nhân rất đặc biệt và rất hiếm "sản xuất và truyền bá nghệ thuật tranh kính".

Vượt qua số phận

Theo chia sẻ của ông Phạm Hồng Vinh (người đầu tiên chinh phục thành công nghệ thuật tranh kính mang thương hiệu "Vinh Coba"), chị Hà thử việc tại xưởng kính của ông làm công nhân khi đó vẫn còn là thiếu nữ vì hoàn cảnh gia đình rất khó khăn.

Cô bé cũng như hàng chục công nhân khác, mỗi người làm một việc theo khả năng của mình, nhưng chủ yếu là phụ giúp ông Vinh trong các khâu đoạn chế tác điêu khắc, mài vẽ các bức tranh trên kính.

"Tôi phát hiện con bé rất thông minh, nhanh nhẹn, mọi việc ở trong xưởng này cô ấy đều quan sát và kiên trì", ông Vinh nói, trong suy nghĩ ông muốn truyền nghề cho một thế hệ và phải chọn người tin tưởng.

Ông nói tiếp: "Lần đầu tiên tôi thử, yêu cầu cô ấy cầm chiếc máy mài áp sát mặt kính cách chỉ 1 cm, cầm cho đến khi nào mỏi tay, cô ấy kiên trì cầm máy (vừa mài vừa điều chỉnh) gần 1 tiếng đồng hồ, việc này hiếm có công nhân nào làm được", ông Vinh kể.

Với năng khiếu vượt trội, chị Hà đã lọt vào mắt xanh của ông chủ, sau nhiều năm vừa làm công nhân và được giao nhiệm vụ hướng dẫn lại cho các công nhân đi sau, chị Hà đã thành công với dòng sản phẩm kính điêu khắc siêu bền Gluba (tất cả các sản phẩm đều được tôi luyện qua nhiệt độ 700 độ C).

Tạo sóng nước, khối nổi nghệ thuật trên mặt kính, dòng sản phẩm này cực bền, dưới tác động của lực mạnh nó không hề bị biến dạng. Đây được coi là bước ngoặt quan trọng trong ứng dụng nội thất mà nghệ nhân Hải Hà đã dày công tạo ra.

Chị cũng tạo thành công tác phẩm Khánh Phật - khánh kính điêu khắc với 11 âm thanh khác nhau và được bà Tòng Thị Phóng dùng để khai hội, dâng bánh chưng vua Hùng ở Thiên đường Bảo Sơn năm 2014. Ngoài ra, cũng có rất nhiều tác phẩm nghệ thuật tôn giáo đã được chị Hà chế tác thành công và được sử dụng ở nhiều công trình tiêu biểu.

Chị Hà cũng kể lại, một cô bé mới ra thành phố không biết mình nên chọn nghề gì, khi thấy những tấm gương kính của ông Vinh bày trên cửa hàng, chị thấy lạ lẫm vì sao tranh ảnh khắc được trên kính, thế là cô bé xin vào học việc.

Sau nhiều năm học hỏi và được ông chủ truyền nghề, công việc của chị Hà chuyên vẽ và phối màu lên những tấm kính đã được điêu khắc trước đó.

Theo chị Hà, điểm khó khăn nhất mà không phải ai cũng thành công, với mỗi tấm kính đã điêu khắc phối mầu dựa theo tờ market sẵn, các nghệ nhân phải vẽ ngược cùng với trí tưởng tượng trong đầu. Vì không phải vẽ trên bề mặt chính, vẽ mặt này nhưng thực chất khi ra hình thật thì phải xem được mặt kia. Trong khi đó, tính toán độ sáng – tối của màu cũng rất quan trọng, sau khi vẽ tranh xong, tác phẩm sẽ được đưa qua lò nung hơn 700 độ C mà vẫn không bị sai màu.

Nghệ nhân trẻ tuổi nhất

Sau gần 20 năm gắn bó với nghề, năm 2014, chị Hà chính thức trở thành nghệ nhân trẻ tuổi nhất trong 100 nghệ nhân được Hiệp hội Làng nghề Việt Nam công nhận.

Hiện tại nghệ nhân Bùi Thị Hải Hà đang tiếp quản cơ sở sản xuất tranh kính mang thương hiệu Tranh kính Sơn Hà (đây cũng là thương hiệu của Vinh Coba).

Trong ba năm trở lại đây nghệ nhân Hải Hà đã sáng tạo 19 loại Sản phẩm ứng dụng tham gia dự thi và đạt 16 giải thưởng 4 Sao Ocop 2021, mơi đây chị tiếp tục được Chứng nhận nghệ nhân tiêu biểu toàn quốc.

Theo số liệu thống kê, hiện nay các tác phẩm và ứng dụng do nghệ nhân Hải Hà cung cấp đã hơn chục ngàn mét tranh khắc kính siêu bền với gần 100 nhà thờ, nhà chùa và các tòa nhà mà chị Hà cùng các công nhân của mình sáng tạo ra.

Ví dụ như; tác phẩm tại Trung tâm mục vụ Tòa giám mục Phát Diệm, Hải Phòng, Bắc Ninh. Hay các nhà thờ lớn như Bằng Sở, Hoàng Nguyên, Tân Độ và một số ngôi chùa lớn ... đều là dấu ấn của đôi bàn tay mà nghệ nhân Hải Hà đã để lại.

Mỗi một công trình đã hoàn thiện, nghệ nhân Hải Hà đều được nhận những lời khen ngợi tán tụng của khách hàng.