Liên tiếp bệnh nhân cấp cứu sau khi ăn cá: Bác sĩ Bạch Mai cảnh báo mối nguy hiểm "ẩn mình"

 Chùm ca bệnh này bị ngộ độc ciguatera do ăn phải cá nhiễm độc tố ciguatoxin.

Ngộ độc sau khi ăn cá chình

Tối ngày 25/07, 4 bệnh nhân trong gia đình (gồm 1 nữ 55 tuổi, 1 nam 51 tuổi, 1 nam 24 tuổi và 1 nam 13 tuổi) đã đến cấp cứu tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Qua khai thác tiền sử gia đình này đã du lịch tại biển Kỳ Anh, Hà Tĩnh và có tổ chức ăn tối với các món hải sản như: cá chình, tôm và hàu.

Tại thời điểm nhập viện, tất cả các bệnh nhân đều tỉnh táo nhưng có chung các triệu chứng tê lưỡi, đau nhức cơ thể và được chẩn đoán ngộ độc ciguatera. Các chỉ số sinh tồn khác đều trong giới hạn ổn định.

Theo bác sĩ Nguyễn Huy Tiến, Trung tâm Chóng độc - Bệnh viện Bạch Mai, sau một ngày được điều trị tích cực, sức khỏe của cả 4 bệnh nhân đều đã ổn định hoàn toàn. Các triệu chứng tê lưỡi, đau nhức cơ thể đã hết, tình trạng ngộ độc không để lại di chứng thần kinh khu trú. Tất cả bệnh nhân đã được xuất viện và được hướng dẫn tiếp tục theo dõi sức khỏe tại nhà.

Ngộ độc sau khi ăn cá hồng

Trưa ngày 26/07/2025, gia đình anh V.A.T ở Hải Phòng gồm 4 người (vợ chồng anh T và hai con 16 tuổi, 19 tuổi) có gọi món cá hồng chế biến sẵn về nhà ăn. Sau khi ăn khoảng 1,5 - 4 giờ, cả 4 người xuất hiện các triệu chứng đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, co rút và đau cơ toàn thân.

Riêng chị H (vợ anh T) và cháu Q (con gái anh T) có thêm biểu hiện rối loạn cảm giác.

Khi đến Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, cả 4 bệnh nhân được phát hiện có nhịp tim chậm. Trung tâm Chống độc cũng chẩn đoán các bệnh nhân này bị ngộ độc ciguatera. Hiện, tình trạng sức khỏe của các bệnh nhân đều cải thiện tốt và sắp được ra viện.

Bác sĩ cảnh báo nguy cơ

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết ngộ độc ciguatera là mối nguy hiểm về an toàn thực phẩm mà người dân cần biết, đặc biệt là ở các vùng ven biển. Đây là tình trạng ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô và đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin.

Độc tố này bắt nguồn từ một loại vi tảo nhỏ tên là Gambierdiscus toxicus. Loài tảo này là thức ăn của nhiều loài cá nhỏ, sau đó các loài cá nhỏ này lại trở thành thức ăn của các loài cá lớn hơn. Các loại cá này tiếp tục trở thành thức ăn của các loài cá sống ở rạn san hô như: cá hồng, cá chình, cá nhồng, cá mú, cá tầm, cá cháo, cá cam, cá mú, cá mó, cá vược, cá mập, cá dọn vệ sinh sọc lam,…

“Có tới hàng trăm loài cá, thậm chí cả sứa có chứa độc tố ciguatera nhưng có tần suất ít gặp hơn. Do quá trình “cá lớn nuốt cá bé” trong tự nhiên nên độc tố sẽ được tích lũy ngày càng nhiều ở trong các loài cá lớn. Khi người dân ăn phải các loại cá chứa độc tố, họ có nguy cơ cao bị gây ngộ độc”, bác sĩ Nguyên nói.

Điều nguy hiểm nhất là ciguatoxin hoàn toàn không màu, không mùi, không vị và không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào như nấu chín, đông lạnh hay muối chua. Một con cá mang độc tố trong vẫn có hương vị hoàn toàn bình thường. 

Sau từ vài giờ đến 1 ngày kể từ khi ăn phải cá nhiễm độc tố, người dân có thể xuất hiện các triệu chứng như:

- Triệu chứng ở hệ tiêu hóa: Buồn nôn, nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy.

- Triệu chứng thần kinh: Tê, ngứa ran quanh miệng, môi, lưỡi rồi lan đến tay chân. Triệu chứng đặc trưng nhất là rối loạn cảm giác nóng-lạnh: chạm vào nước hoặc vật lạnh có cảm giác đau buốt, bỏng rát như điện giật. 

- Triệu chứng tim mạch (trường hợp ngộ độc nặng): Nhịp tim chậm, tụt huyết áp, có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Các triệu chứng thần kinh có thể kéo dài dai dẳng hàng tháng, thậm chí hàng năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. 

Hiện nay chưa có thuốc giải độc đặc hiệu, việc điều trị ngộ độc ciguatera tập trung giải quyết các triệu chứng, bao gồm: đảm bảo hô hấp trước nguy cơ bị liệt cơ gây suy hô hấp, đảm bảo nhịp tim để tránh nguy cơ loạn nhịp tim, giảm đau,…

Cách phòng ngừa ngộ độc

Để phòng ngừa nguy cơ ngộ độc, người dân cần hạn chế ăn các loại cá có nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera như cá nhồng, cá hồng, cá tầm, cá cháo, cá cam, cá chình, cá mú, cá mó, cá vược,… được đánh bắt ngoài tự nhiên. Thay vào đó, mọi người có thể ăn cá kể trên do ngư dân nuôi, vì cá nuôi được con người cung cấp thức ăn, ít khi chứa độc tố tự nhiên. Ngoài ra, người dân cần lưu ý không ăn nội tạng của cá vì đây là nơi tập trung nhiều độc tố.