Lập kế hoạch chọn trường cho con: Dễ mà khó, khó mà dễ

Làm thế nào để cha mẹ chọn trường tốt nhất cho con đây? Cho dù các bố mẹ đang chọn trường công lập hay trường tư thục hay học tại nhà; lý do nào đi chăng nữa, cho dù chúng ta có đang đầu tư đóng học phí đắt đỏ hay không, thì việc lập kế hoạch cẩn thận khi chọn trường cho con là điều hết sức cần thiết mà các cha mẹ không nên bỏ qua.

Xin được giới thiệu bài viết của Th.S Vũ Bích Ngọc, Trưởng phòng Tuyển sinh, Hệ thống trường liên cấp Alfred Nobel, Hà Nội về vấn đề này:

Còn nhớ, những năm 95-97 khi tôi học xong trung học chuẩn bị bước lên cấp 3, tưởng rằng sẽ giống các chị tôi học tiếp ở trường làng; thế nhưng năm đó bố mẹ tôi khác hẳn. Quyết định cho tôi thi lên trường tỉnh diễn ra rất nhanh chóng chỉ trong một buổi chiều sau khi tôi đi học buổi cuối cùng của lớp 9 về. 

Tôi còn nhỏ nên chỉ biết làm theo quyết định của bố mẹ chứ cũng chưa hiểu chuyện gì, nhưng không khỏi háo hức vì những ngày sắp tới. Bố tôi lúc ấy đang là công nhân, còn mẹ tôi buôn bán nhỏ. Giờ nghĩ lại, tư duy của bố mẹ tôi ngày xưa có phần táo bạo hơn những phụ huynh trong xóm nhỏ của mình. Bố mẹ tôi nhấn mạnh, rút kinh nghiệm từ các chị, phải chọn trường cho tôi học, để có môi trường tốt và có tương lai sau này.

Đến giờ, gần 20 năm làm giáo dục tôi vẫn luôn biết ơn cha mẹ vì những quyết định đúng đắn và cũng có phần may mắn trong kế hoạch học tập của họ dành cho con cái. Những bài học ngày xưa tôi vẫn luôn chia sẻ tới các vị phụ huynh học sinh mà tôi tiếp xúc; dù giờ đây xung quanh chúng ta có vô vàn sự lựa chọn bởi rất nhiều trường công; trường tư; trường quốc tế;… với nhiều hình thức khác nhau.

Nếu trước đây, sự lựa chọn ít và chủ yếu là trường công, quyết định của bố mẹ có phần dễ thực hiện hơn, thì ngày nay trước rất nhiều sự thay đổi trong giáo dục cũng như sự phát triển của nhiều mô hình giáo dục khác nhau đáp ứng đa dạng tiêu chí của con em mình nhưng lại làm không ít phụ huynh cảm thấy trăn trở, khó khăn trong việc chọn trường cho con từ mẫu giáo, tới tiểu học, trung học, phổ thông và cả bậc đại học.

Dưới đây là những chia sẻ hữu ích cho các phụ huynh trong việc lên kế hoạch quyết định chọn trường cho con.

Bước 1: Hiểu đúng nhu cầu của con và xem xét điều kiện gia đình để lựa chọn trường học phù hợp

Không ai khác, người hiểu con nhất chính là cha mẹ. Cha mẹ hãy bắt đầu tìm kiếm ngôi trường học tốt nhất cho con mình bằng cách suy nghĩ về những gì phù hợp với khả năng, năng khiếu, sở trường của con, chứ không phải vì bất cứ sự nổi tiếng hay xu hướng nào khác. Cha mẹ mong muốn những điều gì mà một trường học làm cho con cái của chúng ta, hãy cùng con trả lời được các câu hỏi sau để biết chính xác con cần môi trường phù hợp nào.

Sự quan tâm, yêu thương từ thầy cô và nhà trường? Con có nhu cầu học tập đặc biệt nào đó? Môi trường để nuôi dưỡng sự sáng tạo? Chương trình học tiếng Anh và các ngôn ngữ khác để phát triển? Các kỹ năng sống con cần mà nhà trường có thể đáp ứng? Con có các năng khiếu âm nhạc, hội họa, thể chất cần phát huy? Con học tập trong sự bình đẳng cùng bạn bè? …

Về điều kiện gia đình, ngoài các khả năng tài chính phù hợp các phụ huynh cần xem xét điều kiện gia đình, vị trí thuận tiện giữa nhà và trường. Ngày nay, các xe tuyến, xe bus đã trở nên phổ biến, vì thế hãy hỏi con chúng ta xem con đã sẵn sàng cho việc đi xe tuyến cùng bạn bè chưa? 

Lời khuyên tôi dành cho cha mẹ là hãy dần để chúng tự lớn lên trên đôi chân của chính mình, nếu trường tốt nhưng xa một chút cũng có thể được phụ huynh cân nhắc vì các cha mẹ đều biết sau này ta cũng không thể ở mãi bên con cái của mình để chăm sóc chúng được. Hãy để chúng tự lập. 

Bước 2: Thu thập thông tin về những trường đạt các tiêu chí mà phụ huynh  quan tâm 

Tìm kiếm các thông tin trường học trước sự ra đời và phát triển của mạng xã hội đang trở nên dễ hơn bao giờ hết, cũng giống như việc khi ta mua các đồ dùng cá nhân, quần áo, xe cộ ta thường hỏi kinh nghiệm những người đã sử dụng hoặc nhờ thông tin internet; việc chọn trường cho con cũng tương tự như vậy. Nhưng cũng vì thế, thông tin trở nên mông lung với phụ huynh hơn bao giờ hết.

Chúng ta có thể tìm kiếm các thông tin về trường, các hoạt động, chương trình, tin tức trên các nhóm diễn đàn cha mẹ; diễn đàn trường học; các câu lạc bộ; các website của trường; page Facebook;… Tuy vậy, việc đa dạng các kênh vừa tạo cho phụ huynh cảm giác dễ mà khó, khó mà dễ xuất hiện khi thu thập thông tin về trường học. 

Những vấn đề mà phụ huynh không thể bỏ qua là: Chương trình đào tạo; quan điểm giáo dục; phương pháp và cách tiếp cận giáo dục; kết quả học tập; chính sách hành vi; sự an toàn cho con, vậy tại sao chúng ta không trực tiếp vào các website của nhà trường, ghi danh với bộ phận tuyển sinh để được cung cấp thông tin chính xác nhất.

Xin lưu ý, tất cả những vấn đề trên cần được xem xét một cách kỹ lưỡng và nên có sự tham gia ý kiến của con chúng ta.

Bước 3: Tham quan và quan sát văn hóa trường học

Tôi xin nhấn mạnh là "quan sát văn hóa trường học", bởi chỉ có quan sát thật thì phụ huynh mới có thể đánh giá đúng về văn hóa học đường tại trường mà quý vị muốn con theo học. Vậy, quan sát bằng cách nào? Thông qua các chương trình hội thảo tuyển sinh, phiếu mời tham quan, trải nghiệm lớp học đang là mô hình hai chiều rất tốt để phụ huynh có thể quan sát và tìm hiểu trực tiếp về trường; và nhà trường nắm bắt nhu cầu phụ huynh và giải đáp phản hồi lại các thắc mắc nếu có. 

Hãy tham gia nhiệt tình và cho con chúng ta trải nghiệm để có được cảm nhận thực tế về cách thức trường hoạt động; đặc biệt với các con mẫu giáo và tiểu học, việc trải nghiệm trên lớp học sẽ cho con có nhiều động lực đến trường, sẽ là bước đệm đầu tiên giúp con luôn thích tới trường. 

Quá trình quan sát nhà trường, phụ huynh hãy lắng nghe và nên ghi chép những gì giáo viên chia sẻ. Những người thầy – họ không phải là những người làm kinh doanh, họ sẽ chia sẻ chân thực nhất vì đó sẽ là những người lớn gần gũi nhất với các con, và phụ huynh sẽ muốn biết liệu họ có chuẩn bị tốt, tận tâm và vui vẻ trong công việc của mình hay không.

Hãy đặt ra các tiêu chí sau để có thể nhận biết và đánh giá đúng về văn hóa của trường học:

Lịch sử hình thành và thời gian hoạt động của trường? Thái độ của nhân viên có hữu ích và thân thiện; trường học có kỷ luật và ngăn nắp? Triết lý của hiệu trưởng về giáo dục? Uy tín của nhà trường trong cộng đồng? Trường có lượng giáo viên dồi dào, đủ kiến thức chuyên môn để phát triển con chúng ta? Học sinh, phụ huynh họ nói gì về thầy cô, nói gì về nhà trường? Học sinh của họ có được an toàn?

Đó là tất cả những gì phụ huynh cần lưu ý để đi đến quyết định cuối cùng.

Bước 4: Nộp đơn vào trường đã chọn

Sau khi đã chọn được trường mà chúng ta lựa chọn phù hợp và tốt nhất cho con mình, hãy ghi danh cho con theo học. Phụ huynh cũng đừng đắn đo và so sánh khi đã qua 3 bước ở trên. Hãy quyết đoán với lựa chọn của mình và tin tưởng khi gửi trao con cho nhà trường sau khi đã có nhiều nghiên cứu và đánh giá như vậy.

Tuy nhiên, ghi danh cho con vào trường mới chỉ là bước khởi đầu. Phụ huynh hãy bằng cách tiếp tục tham gia vào việc giáo dục con, khuyến khích con làm việc chăm chỉ và cung cấp thêm cơ hội để học ở nhà và ở trường, học trong cộng đồng, phụ huynh cùng nhà trường sẽ giúp con tiến xa hơn. 

Cuối cùng, mong các phụ huynh luôn nhớ rằng, việc chọn trường cho con đó là quyền cũng như trách nhiệm của chúng ta để tìm kiếm sự giáo dục tốt nhất, phù hợp nhất cho con mình. Hãy tìm cho chúng một môi trường giáo dục đem đến sự hạnh phúc, sự tin tưởng để có thể phát huy hết khả năng của mình.