Khi trẻ bị quát mắng, cơ thể sẽ xuất hiện 4 biến đổi đáng sợ - Đọc xong bạn còn dám hét vào mặt con nữa không?

Trên mạng từng lan truyền một bài văn của học sinh tiểu học, trong đó cậu bé miêu tả cảnh mẹ nổi giận: "Tóc mẹ dựng đứng lên như những cây kim đen sáng loáng, giống như sắp đâm vào con"; "Mỗi lần mẹ gào lên, cổ mẹ vươn dài như muốn nuốt chửng con". "Đôi mắt là đáng sợ nhất, mẹ trừng trừng nhìn con, như muốn phun lửa để thiêu cháy con"; "Đáng sợ nữa là cái miệng. Hễ vừa mở ra, lời nói như từng thanh kiếm đâm thẳng vào người con".

Nghe vừa buồn cười vừa xót xa, nhưng viết như vậy cho thấy: Trẻ rất nhạy cảm và miêu tả chính xác cảm giác khi bị người lớn quát. Cậu bé mô tả cảm giác "bị kim đâm, bị lửa đốt, bị kiếm chém", đó chính là phản ứng cơ thể thật sự xảy ra khi trẻ hoảng sợ.

Trong cuốn "The Body Keeps the Score" (Cơ thể luôn ghi nhớ), các nhà khoa học chỉ ra rằng: Cảm xúc tác động trực tiếp lên nhịp tim, hormone và hệ thần kinh của con người.

Vậy khi trẻ bị quát mắng, cơ thể sẽ xảy ra những điều gì?

Dưới đây là 4 biến đổi đáng sợ, đọc xong, bạn sẽ không còn nỡ hét vào con nữa.

1. Não bộ rơi vào trạng thái "báo động đỏ"

Một người bạn kể rằng: hồi nhỏ mỗi lần bị bố quát, cô lập tức đứng im như trời trồng, đầu óc trống rỗng. Lớn lên đi làm, chỉ cần sếp hơi gay gắt là cô lại rơi vào trạng thái y như cũ, không nghĩ được gì, không nói nổi câu nào.

Vì sao?

Não người có 3 phần quan trọng: Não bản năng (Reptilian brain – não bò sát) → điều khiển sự sống còn: ăn, ngủ, chạy trốn khi gặp nguy hiểm; Não cảm xúc; Não lý trí.

Khi chúng ta quát trẻ: giọng lớn, mặt giận dữ, ánh mắt đe dọa… tất cả lập tức kích hoạt não bản năng của trẻ. Não bản năng hiểu điều đó là: "Nguy hiểm – con sắp bị đe dọa. Hãy chiến đấu hoặc chạy trốn!". Ngay lập tức, não lý trí bị tắt, khiến trẻ không thể suy nghĩ hay học được bất cứ điều gì.

Đó là lý do trẻ càng bị quát… càng "chậm hiểu", càng hoảng sợ, hoặc trở nên chống đối, lì lợm.

2. Suy giảm miễn dịch

Khi trẻ căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra cortisol – hormone căng thẳng.

Cortisol tăng cao sẽ: chuyển máu đến tay chân để chuẩn bị "chạy hoặc đánh", giảm máu đến hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch. Nếu trẻ thường xuyên bị quát mắng, cortisol duy trì ở mức cao khiến: trẻ hay ốm, tiêu hóa kém, ngủ kém, cơ thể luôn trong trạng thái phòng vệ. Bạn sẽ thấy rất nhiều trẻ chỉ cần căng thẳng một chút là sốt, nổi mẩn, đau bụng…

3. Cơ thể ghi nhớ nỗi sợ và phản ứng cả khi đã lớn

1 người kể: Từ nhỏ chỉ cần người lớn quát mắng là cô run rẩy, tim đập mạnh, bụng quặn lại. Lớn lên, mỗi lần thấy người khác cãi nhau, dù không liên quan đến mình, cơ thể cô vẫn phản ứng y như vậy: run, đau bụng, muốn bỏ đi. Đó chính là ký ức cơ thể, điều ta có thể quên, nhưng cơ thể thì không.

Một số người lớn lên với di chứng chỉ cần ai nói to là run rẩy, dễ hoảng loạn, dễ phát sinh lo âu, mất ngủ cực kỳ nhạy cảm trước xung đột.

Những phản ứng này không phải "yếu đuối", mà là hệ thần kinh đã từng bị tổn thương khi còn nhỏ.

4. Cơ thể "lên tiếng thay cảm xúc": hiện tượng somatization

Nhiều trẻ lo lắng là bứt tóc, cắn móng tay, áp lực là ăn vô độ, sợ hãi là đau bụng, đau đầu, cô đơn là nổi mẩn, dị ứng. Đó là khi tâm lý quá tải và cơ thể phải biểu hiện thay cho cảm xúc. Có trẻ chỉ nổi eczema (chàm) khi bố mẹ đi làm xa. Bố mẹ về thì bệnh tự biến mất. Đó chính là cơ thể phản ánh sự bất an, thiếu an toàn bên trong.

Nếu trẻ thường xuyên bị quát mắng, áp lực tích tụ lâu ngày sẽ "chuyển hóa" thành những biểu hiện cơ thể này.

Chúng ta thường nói: "Tôi chỉ mắng con chút thôi, có gì đâu". Nhưng đối với trẻ, đó có thể là một vết thương tinh thần thật sự. Chúng ta không cần trở thành cha mẹ hoàn hảo, nhưng chỉ cần học cách dừng lại 3 giây trước khi quát con, đã là một sự thay đổi lớn.

Vì cơ thể trẻ không biết nói dối, nó ghi nhớ tất cả những gì ta gieo vào trái tim con.