Giai thoại xuất xứ món Bún bò Nam Bộ - cái tên nghe rặt miền Nam nhưng thực ra lại hoàn toàn đến từ một con phố thân quen ở Hà Nội

Ẩm thực Việt Nam nói chung và những món ăn Hà Nội nói riêng trong nhiều năm trở lại đây luôn khiến cho bạn bè quốc tế không ngớt trầm trồ vì sự độc đáo. Những món sợi, món cuốn, những món ăn từ hoa… đều là kết tinh của cả một quá trình dài sưu tầm và kết hợp các loại nguyên liệu để rồi cho ra thành phẩm cuối cùng không chỉ là cảm giác ngon mắt, ngon miệng mà còn là sự cảm nhận cả một nền văn hóa.

Cách đây 5 năm, kênh truyền hình nổi tiếng thế giới CNN có làm một danh sách 10 món ăn ngon nhất định phải thử khi đến Hà Nội. Và thật ngạc nhiên là trong số đó, ngoài Phở hay Bún chả đã quá đình đám thì bún bò Nam Bộ lại bỗng dưng được xướng tên. Món bún rất thanh mát vì có sự kết hợp của sợi bún tươi trộn lẫn với thịt bò xào giá đỗ thêm rau sống, lạc rang, hành phi nên rất hợp ăn vào những ngày hè nắng nóng ở Hà Nội.

Xét về cái tên món ăn thì thoạt nghe, ai cũng nghĩ bún bò Nam Bộ là đồ miền Nam bán ở Hà Nội nhưng kỳ thực thì theo nhiều giai thoại viết lại, sự thật hoàn toàn không phải như vậy. Rằng bún bò Nam Bộ có xuất xứ 100% từ Hà Nội, do người Hà Nội làm ra?

Ai là người đầu tiên làm ra tô bún bò Nam Bộ?

Theo nhiều tài liệu được ghi lại thì chữ Nam Bộ trong món bún bò nói trên là tên cũ của phố Lê Duẩn bây giờ. Quán đầu tiên bán món bún này nằm trên vỉa hè của khách sạn Đồng Lợi (gần nút giao Lê Duẩn và Lý Thường Kiệt) do một người phụ nữ tên Can mở vào khoảng những năm 1980 của thế kỷ trước.

Quán của bà Can đầu tiên chỉ có bún chả thịt lợn nhưng có vài lần khách nhờ nướng thịt bò ăn chung với bún thế là món ăn mới được ra đời. Bún bò hồi đó ăn giống hệt bún chả, tức là chỉ có bún – bò – rau sống – nước mắm chua ngọt – đu đủ ngâm. Người ta gọi đó là bún bò trộn, lâu dần quen miệng lại thành ra là bún bò trên phố Nam Bộ rồi sau đó có tên bún bò Nam Bộ lúc nào không hay.

Tất nhiên, trên đây chỉ là những giai thoại được truyền miệng lại chứ nguồn gốc thực sự của món ăn thì vẫn còn nằm trong vùng bí mật và khơi gợi nhiều sự tò mò, tranh luận. Có nhà thơ Lê Hoài Anh từng nhận xét bún bò Nam Bộ ăn gần giống như mỳ Quảng trong khi nhà văn Đỗ Phấn thì cho rằng món ăn thực chất là một dạng bún trộn và cách ăn như vậy là đặc trưng của người miền Nam.

Nói như nhà văn Đỗ Phấn thì cũng có phần khá hợp lý bởi người miền Tây Nam vốn vẫn có món bún trộn thịt xào khá ngon, chỉ có điều nguyên liệu topping chính lại là thịt lợn thay vì thịt bò. Phần thịt này được tẩm ướp theo công thức của từng gia đình rồi mang xào lên. Thông thường, bún ăn kèm với thịt xào còn nóng, trộn lên với giá đỗ, rau, đậu phộng và nước chấm.

Nói như vậy là cũng tạm đủ thấy bún bò Nam Bộ hấp dẫn và gây chú ý như thế nào khi mỗi ngày vẫn có người thắc mắc về nguồn gốc của nó. Nhưng mà cũng như là lịch sử, chúng ta có thể chỉ biết về một giai đoạn nào đó chứ không thể nào tỏ tường hết cả quá trình nên các tín đồ ẩm thực thời nay cứ thế thoải mái thưởng thức món ăn ngon thôi.

Ở Hà Nội đi ăn bún bò Nam Bộ chỗ nào ngon?

Hàng Điếu

Nổi tiếng nhất làng bún bò Nam Bộ thì có lẽ chính là hàng bún bò Bách Phương trên phố Hàng Điếu. Nếu đến vào buổi trưa thì nhiều thực khách sẽ phải ngồi chờ khá lâu mới có đồ ăn vì ở đây rất đông. Thịt bò của quán được xào rất mềm và béo (chỉ được xào khi khách order), kết hợp với mùi thơm của hành phi, vị ngậy bùi của lạc, mùi thơm của rau cùng vị chua ngọt của nước sốt thì đúng là ngon "số dzách".

Có thông tin nói rằng, nhiều người sống lâu năm ở Hà Nội cho hay bà Phương, chủ cửa hàng này chính là người đã gia giảm để làm nên món bún mang tên Nam Bộ nhưng lại sinh ra ở Hà Nội như mọi người vẫn biết.

Hàng bún bò Nam Bộ nổi tiếng nhất Hà Nội - Bách Phương Hàng Điếu.

Trần Quốc Toản

Hàng bún bò Cô Tuân ở số 47 Trần Quốc Toản cũng đã bán rất lâu năm và khá đông khách. Hàng bán cả sáng đến tận tối để phục vụ cho những tín đồ bún bò có thể đến thưởng thức bất cứ lúc nào.

Miếng thịt bò ở đây thường được rán giòn trộn cùng nước sốt. Tuy rằng nước sốt quán Cô Tuân được đánh giá là hơi ngọt nhưng khi kết hợp cùng các nguyên liệu khác thì vẫn cho ra được cảm vị khá hài hòa và ngon miệng.

Tạ Hiện

Trên phố Tạ Hiện đông đúc có hàng bún bò Nam Bộ rất ngon vì có thịt được tẩm ướp với nước mắm và hạt tiêu theo công thức riêng. Bún bò ở đây ngoài ra còn có thêm vài lát dứa khiến vị thanh mát của món ăn được tăng thêm gấp bội và tạo sự khác biệt so với các hàng bún bò khác ở Hà Nội.

Phố Tạ Hiện có hàng bún bò Nam Bộ rất đặc trưng.

Ngõ Huyện

Nằm tại số 3 Ngõ Huyện, hàng bún bò Nam Bộ vẫn là sự kết hợp của thịt bò xào với bún và hành phi, rau sống nên luôn được đánh giá là vị chuẩn cơ bản nhất. Quán sẽ thích hợp cho những ai muốn thưởng thức một tô bún bò tuy đơn giản nhưng lại rất đáng nhớ vì vị ngon không hề kén người ăn.