Bộ Y tế thông tin chính thức về bệnh nhân đầu tiên mắc bệnh đậu mùa khỉ tại Việt Nam

Đây là bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ được ghi nhận đầu tiên tại Việt Nam.

Bệnh nhân nữ 35 tuổi, thường trú tại TP. Hồ Chí Minh; khởi phát bệnh ngày 18/9 khi đang du lịch tại Dubai (từ tháng 7/2022 đến 22/9 về Việt Nam) với triệu chứng sốt kèm mệt mỏi, ớn lạnh, đau cơ, đau đầu và ho, xuất hiện các nốt đỏ, ngứa trên cánh tay, thân mình và mặt.

Ngay sau khi về Việt Nam, ngày 23/9, bệnh nhân đã đến khám tại Bệnh viện Từ Dũ và nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm, được chuyển sang Bệnh viện Da liễu TP. Hồ Chí Minh. Tại đây, bác sĩ khám, nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ, bệnh nhân được cách ly, lấy mẫu xét nghiệm chẩn đoán (xét nghiệm Real time PCR tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh).

Ngày 25/9, bệnh nhân có kết quả ban đầu dương tính với bệnh đậu mùa khỉ và được chuyển sang Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh để tiếp tục cách ly, điều trị và lấy mẫu giải trình tự gen tại Đơn vị nghiên cứu lâm sàng của Trường đại học OXFORD hợp tác với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh.

Ngày 3/10, kết quả xét nghiệm giải trình tự gen khẳng định bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ chủng Monkeypox virus thuộc clade IIb.

Ngay khi nhận được thông tin bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế đã đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tiếp tục đẩy mạnh triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, khẩn trương làm xét nghiệm giải trình tự gen và tiếp tục điều tra dịch tễ, xử lý ổ dịch, cách ly, điều trị bệnh nhân theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế. Đồng thời, Bộ Y tế đã đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh đậu mùa khỉ.

Hiện tại, bệnh nhân sức khỏe ổn định, không sốt, đang được tiếp tục cách ly, điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Với những thông tin khai thác được qua điều tra dịch tễ, cùng với kết quả xét nghiệm Real time PCR, giải trình tự gen, Bộ Y tế nhận định đây là trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, có nguồn lây từ nước ngoài; các trường hợp tiếp xúc gần với bệnh nhân tại Việt Nam (kể từ khi về nước) đều được giám sát, theo dõi theo quy định và hiện chưa phát hiện trường hợp nghi nhiễm.

Công tác phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ đã triển khai

Ngay sau khi Tổ chức Y tế thế giới công bố dịch bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế vào ngày 23/7, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Y tế đã quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố, các cơ quan chuyên môn đẩy mạnh triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ, cụ thể như sau:

- Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 680/CĐ-TTg ngày 01/8/2022 về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh đậu mùa khỉ; thường xuyên chỉ đạo tại các buổi họp của Chính phủ, Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 với các Bộ, ngành, tỉnh, thành phố.

- Bộ Y tế đã định kỳ họp giao ban và có các văn bản đề nghị UBND, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường giám sát và sẵn sàng thu dung, điều trị bệnh đậu mùa khỉ; chỉ đạo các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur hướng dẫn, hỗ trợ địa phương theo dõi, giám sát, xử lý các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ; ban hành các hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật và tập huấn phổ biến: tài liệu truyền thông; hướng dẫn tạm thời giám sát và phòng, chống bệnh; hướng dẫn chẩn đoán, điều trị; hướng dẫn phòng ngừa lây nhiễm trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; xây dựng Kế hoạch đáp ứng với bệnh đậu mùa khỉ tại Việt Nam; phối hợp với WHO, CDC Hoa Kỳ theo dõi chặt chẽ và cập nhật thông tin hàng ngày diễn biến tình hình dịch bệnh, điều chỉnh các biện pháp phòng chống dịch kịp thời.

- Có khuyến cáo người dân chủ động phòng chống bệnh đậu mùa khỉ.

- Ngay trong ngày 25/9, khi nhận được thông tin về ca bệnh nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Y tế đã tổ chức họp khẩn các cơ quan chuyên môn để thảo luận, thống nhất các biện pháp đáp ứng chống dịch; gửi công văn khẩn đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh tăng cường các biện pháp ứng phó và xử lý ổ dịch; công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị tăng cường phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ; thành lập 6 Đoàn công tác của Bộ Y tế đi kiểm tra công tác phòng, chống dịch bệnh đậu mùa khỉ tại các địa phương.

Các biện pháp tiếp tục triển khai trong thời gian tới

Để tiếp tục chủ động phòng, chống dịch bệnh, các biện pháp sẽ triển khai trong thời gian tới như sau:

- UBND các tỉnh, thành phố chủ động xây dựng, hoàn thiện và triển khai kế hoạch đáp ứng với dịch bệnh đậu mùa khỉ tại địa phương; đẩy mạnh việc thực hiện nghiêm giám sát dịch bệnh tại các cửa khẩu, giám sát tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và giám sát dựa vào sự kiện tại cộng đồng để phát hiện sớm, ngăn chặn dịch bệnh kịp thời; sẵn sàng thu dung, điều trị, phân tuyến điều trị và cách ly bệnh nhân, thực hiện tốt việc phân luồng, kiểm soát lây nhiễm tại các cơ sở khám, chữa bệnh; đẩy mạnh truyền thông cho người dân về các biện pháp dự phòng dịch bệnh tại các cửa khẩu, cộng đồng;

- Tăng cường tổ chức kiểm tra, giám sát, chỉ đạo công tác phòng chống dịch tại các địa phương.

- Tiếp tục phối hợp với WHO, CDC Hoa Kỳ và Cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế của các quốc gia rà soát, cập nhật thông tin về tác nhân gây bệnh, các trang thiết bị xét nghiệm, sinh phẩm phục vụ chẩn đoán bệnh, cập nhật tài liệu truyền thông.

- Tiếp tục cập nhật các hướng dẫn chuyên môn và tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế các tuyến về giám sát dịch bệnh, truyền thông nguy cơ, các biện pháp phòng chống, chăm sóc, điều trị bệnh nhân Đậu mùa khỉ và phòng chống lây nhiễm trong cơ sở y tế.

Khuyến cáo phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ đối với người dân

Để chủ động phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế khuyến cáo người dân tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa virus đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

6. Đảm bảo an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

Tình hình dịch bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới

- Đến ngày 3/10, thế giới ghi nhận 68.265 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ tại 106 nước trên thế giới, trong đó có 25 trường hợp tử vong. Trong đó, khu vực Tây Thái Bình Dương có một số nước ghi nhận ca bệnh gồm: Australia (136), Singapore (19), Trung Quốc (5), New Zealand (5), Nhật Bản (4), Philippines (4), Hàn Quốc (2), Guam (1), New Caledonia (1).

- Tổ chức Y tế thế giới đánh giá nguy cơ lây nhiễm toàn cầu ở mức trung bình, khu vực châu Âu và châu Mỹ ở mức cao, khu vực Tây Thái Bình Dương (trong đó có Việt Nam) ở mức thấp đến trung bình, các khu vực khác ở mức trung bình.