Bộ Y tế sẽ làm gì để chuyển trọng tâm từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”?
Một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9-9-2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là chuyển trọng tâm từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”, lấy y tế dự phòng và y tế cơ sở làm nền tảng và người dân sẽ được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, quản lý sức khỏe toàn diện ngay tại Trạm y tế cấp xã.
Vậy làm thế nào để y tế dự phòng, y tế cơ sở có thể đảm đương được trọng trách này?
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thăm hỏi bệnh nhân. Ảnh: BYT
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: Để hiện thực hóa chủ trương này, Bộ Y tế tập trung triển khai một số nhóm giải pháp đột phá , trên cơ sở chất lượng dịch vụ và hiệu quả hoạt động của hệ thống y tế phụ thuộc vào 3 yếu tố quan trọng là nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị và cơ chế tài chính.
Về nhân lực , Bộ Y tế sẽ ưu tiên bố trí, huy động nguồn lực, có cơ chế, chính sách vượt trội để phát triển nhân lực y tế cơ sở, y tế dự phòng, bảo đảm đồng bộ về số lượng, chất lượng, cơ cấu, nhất là nhân lực ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo.
Trạm y tế cấp xã sẽ được củng cố, bảo đảm cơ cấu nhân lực, đủ số lượng bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ; duy trì đội ngũ nhân viên y tế thôn, tổ dân phố, cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dân số theo chức năng, nhiệm vụ.
Trong giai đoạn 2025-2030, mỗi năm, các địa phương luân phiên, luân chuyển, điều động ít nhất 1.000 bác sĩ về làm việc có thời hạn tại trạm y tế cấp xã; bổ sung bác sĩ cơ hữu tại trạm y tế cấp xã. Mục tiêu là đến năm 2027, có ít nhất từ 4-5 bác sĩ cấp xã, đến năm 2030 có đủ bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ.
Cùng với đó, công tác đào tạo sẽ được đặc biệt quan tâm. Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh: Bộ Y tế sẽ triển khai quyết liệt, hiệu quả Đề án đào tạo, bồi dưỡng bác sĩ, tạo nguồn cho trạm y tế cấp xã, đặc biệt cho các xã vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo. Đồng thời, tập trung đầu tư phát triển một số cơ sở đào tạo lĩnh vực sức khỏe chất lượng cao ngang tầm khu vực. Thực hiện đào tạo chuyên sâu đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực sức khỏe do Bộ Y tế quản lý.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thị sát thực tế tình hình khám, chữa bệnh tại Bệnh viện K. Ảnh: BYT
Về cơ sở vật chất , thuốc, thiết bị y tế cơ bản sẽ được bảo đảm cung ứng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo. 100% trạm y tế cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế cơ bản theo chức năng, nhiệm vụ. Bộ Y tế tham mưu, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm bảo đảm nguồn cung vắc xin duy trì sự ổn định, an toàn, kịp thời. Đồng thời chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan thúc đẩy đầu tư, khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, sản xuất vắc xin, từng bước làm chủ công nghệ, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của Chương trình Tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng ứng phó với các dịch bệnh mới nổi.
Về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính , chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của trạm y tế cấp xã được tổ chức theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, bảo đảm cung ứng dịch vụ cơ bản, thiết yếu về phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám bệnh, chữa bệnh và các dịch vụ chăm sóc xã hội. Ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí chi thường xuyên và đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng. Có cơ chế tài chính phù hợp để huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho lĩnh vực dịch vụ sự nghiệp y tế công.
Ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong bảo đảm tài chính, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế cho y tế cơ sở, y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe cho người thuộc đối tượng chính sách xã hội, một số đối tượng đặc thù và ở khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù.
Có thể nói, tất cả những giải pháp này đều nhằm hiện thực hóa tinh thần “đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá” mà Nghị quyết đã đặt ra, để mỗi người dân Việt Nam được chăm sóc, bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện, từ dự phòng đến điều trị. Qua đó, Trạm y tế xã sẽ có điều kiện để nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng cung ứng dịch vụ, thu hút và tạo niềm tin đối với người dân.