Béo phì là một bệnh mạn tính: Hiểu đúng để sống khoẻ

Béo phì là bệnh mạn tính phức tạp, có liên quan đến nhiều biến chứng sức khỏe

Không chỉ là chuyện thừa cân hay mất thẩm mỹ, béo phì hiện được các chuyên gia y tế toàn cầu công nhận là một bệnh mạn tính nguy hiểm. Nếu không hành động kịp thời, bạn có thể phải sống chung với những rủi ro sức khỏe suốt đời – từ tiểu đường, tim mạch, xương khớp…. Điều đáng lo là tốc độ gia tăng của bệnh đang vượt ngoài kiểm soát. Vào năm 2024, Mạng lưới Hợp tác về yếu tố nguy cơ Bệnh Không Lây (NCD-RisC) đã công bố những phát hiện ước tính rằng hơn một tỷ người trên thế giới hiện đang sống chung với bệnh béo phì, trong đó gần 880 triệu người lớn, 159 triệu trẻ em và thanh thiếu niên từ 5-19 tuổi.

Vì sao cùng ăn uống giống nhau, có người vẫn "mi-nhon" trong khi người khác lại tăng cân không phanh?

Câu trả lời không đơn giản. Béo phì là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa gen di truyền, hormone, lối sống và môi trường. Có người sở hữu bộ gen giúp đốt cháy năng lượng hiệu quả, nhưng cũng có người lại dễ tích mỡ do rối loạn hormone. Nói cách khác, béo phì không đơn giản chỉ là do "ăn nhiều" mà còn vì cơ thể mất cân bằng năng lượng kéo dài, dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát.

Béo phì và những hậu quả khôn lường

Béo phì là tình trạng tích tụ mỡ thừa. Béo phì không chỉ ảnh hưởng ngoại hình mà còn đe dọa sức khỏe nghiêm trọng. Phổ biến nhất, béo phì có thể gây xơ vữa động mạch, tiểu đường type 2 do giảm khả năng đáp ứng insulin. Trọng lượng thừa cũng dễ gây áp lực lên khớp, dẫn đến thoái hóa khớp gối và cột sống, gây đau đớn cũng như hạn chế vận động.

Nguy hiểm hơn, rối loạn hormone và viêm mạn tính liên quan đến béo phì có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng khác như bệnh lý tim mạch, hội chứng buồng trứng đa nang, thoái hóa khớp gối, hội chứng ngưng thở khi ngủ,.... Những biến chứng này đồng thời cũng tạo gánh nặng lớn cho hệ thống y tế.

Bệnh béo phì cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc

Với những hậu quả nghiêm trọng kể trên, béo phì cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc. Khi được nhận thức là một bệnh lý thực sự, béo phì cần được chủ động điều trị và quản lý sớm dưới sự tư vấn của chuyên gia y tế. Đây là bước quan trọng để kiểm soát cân nặng, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm và duy trì sức khỏe lâu dài.

Việc nhận thức đúng về bệnh béo phì mang lại nhiều lợi ích thiết thực, cả về sức khỏe lẫn chất lượng sống:

- Xóa bỏ kỳ thị: người bệnh cần nhận được sự thấu hiểu và hỗ trợ y tế, thay vì bị đổ lỗi hay coi thường. Điều này cũng giúp họ giảm được những tự ti về bản thân.

- Chủ động điều trị: Hiểu đúng về béo phì giúp phát hiện sớm, can thiệp đúng cách, từ đó ngăn chặn biến chứng nguy hiểm như tim mạch, tiểu đường. 

- Nâng cao chất lượng sống: Kiểm soát cân nặng hiệu quả để cải thiện sức khỏe tổng thể góp phần tăng tinh thần lạc quan và tuổi thọ dài hơn.

Có thể nói, nhận thức đúng là bước đầu tiên để bảo vệ bản thân, gia đình và cả cộng đồng trước mối nguy sức khỏe âm thầm nhưng lan rộng này.

Phòng ngừa béo phì bằng cách nào?

Béo phì là một bệnh lý cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc và nó có thể phòng ngừa từ sớm thông qua thay đổi lối sống và điều trị kịp thời khi cần thiết. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, bắt đầu từ việc duy trì cân nặng lành mạnh, theo dõi BMI định kỳ, xây dựng thói quen ăn uống cân bằng và hoạt động thể chất đều đặn.

Về điều trị, nếu đã mắc béo phì, bên cạnh việc cần thay đổi lối sống (chế độ ăn giảm calo, tập luyện), sử dụng thuốc hỗ trợ và phẫu thuật cho trường hợp nặng cũng sẽ đem lại hiệu quả đáng kể. Việc điều trị cần cá nhân hóa dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất, vậy nên, người gặp tình trạng béo phì nên tới gặp bác sĩ để được tư vấn chi tiết với trường hợp của mình.

Thay đổi lối sống, kết hợp với điều trị theo chỉ định của chuyên gia y tế sẽ giúp kiểm soát cân nặng an toàn, hiệu quả và đạt mục tiêu sức khỏe lâu dài

Truy cập website của Tổng Hội Y học Việt Nam (https://giamcansongkhoe.vn/ ) để tìm hiểu  thông tin khoa học và lời khuyên để quản lý bệnh béo phì.