Bà mẹ TP.HCM lên kế hoạch mùa hè thông minh cho con, 8 "gạch đầu dòng" chi tiết, đọc đến đâu tấm tắc đến đấy

Kỳ nghỉ hè là khoảng thời gian được nhiều trẻ em háo hức mong đợi, nhưng với không ít phụ huynh, đây lại là một "bài toán khó": Làm sao để con vừa được nghỉ ngơi, vui chơi đúng nghĩa, vừa không sa vào điện thoại, tivi; vừa có thể phát triển thêm kỹ năng mà vẫn giữ được sự hứng thú, tự do. Một mùa hè thông minh không cần phải quá cầu kỳ hay tốn kém, chỉ cần có định hướng phù hợp với từng độ tuổi và tính cách của con.

Là bà mẹ 3 con, chị Thu Miên (TP.HCM) từng "đau đầu" đánh vật với con cái mỗi mùa hè đến. Sau khoảng thời gian sai - sửa, chị đã rút ra được nhiều bài học hữu ích. Bà mẹ này cũng lên kế hoạch hè cho con cực khoa học để con không quá "rảnh rỗi" sa vào thiết bị công nghệ, đủ thời gian vui chơi nhưng vẫn không quên sạch kiến thức. 

Dưới đây là những gợi ý thực tế của chị Miên để các bậc cha mẹ có thể tham khảo khi lên kế hoạch mùa hè cho con:

1. Cho con được "ngủ nướng" một chút nhưng không bỏ nếp sinh hoạt

Nghỉ hè không đồng nghĩa với việc đánh mất nhịp sống. Tuy nhiên, việc được ngủ thêm một chút sau những tháng ngày dậy sớm đi học cũng là phần thưởng xứng đáng cho con. Các chuyên gia giấc ngủ khuyên rằng, trong mùa hè, trẻ có thể được "nới" thời gian ngủ dậy khoảng 30–60 phút so với ngày thường, nhưng vẫn nên giữ nếp sinh hoạt cố định, đặc biệt là khung giờ ăn, vận động và đi ngủ.

"Có một mùa hè mình để con hoàn toàn tự do về giờ giấc, hậu quả là đến gần năm học mới, con rơi vào tình trạng đảo lộn đồng hồ sinh học. Nhiều năm nay, mình vẫn cho con được ngủ thêm một chút, nhưng giữ thói quen ăn sáng, đọc sách và vận động nhẹ vào buổi sáng", chị Miên nói.

2. Dành thời gian cho những kỹ năng sống thiết thực

Nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, tưới cây, gấp quần áo, viết danh sách đi chợ… là những kỹ năng sống đơn giản nhưng vô cùng hữu ích với trẻ. Thay vì xem việc nhà là nhiệm vụ của người lớn, mùa hè là cơ hội tốt để cha mẹ hướng dẫn con tham gia vào các công việc hằng ngày.

Mỗi tuần chị Miên chọn 1 kỹ năng sống để dạy con. Có tuần là cắm hoa, có tuần là dọn tủ lạnh, có tuần học cách luộc trứng hay nấu mì. Nhờ thế mà con thấy mình lớn hơn, tự tin hơn, và gia đình cũng có thêm thời gian kết nối.

3. Khuyến khích con đọc sách nhưng không áp lực

Đọc sách nên là niềm vui, không phải nghĩa vụ. Thay vì ép con đọc những đầu sách "học thuật", chị Miên cho rằng cha mẹ có thể đưa con tới thư viện hoặc nhà sách, để con tự chọn những cuốn sách mình thích, có thể là truyện tranh, tiểu thuyết thiếu nhi, sách kỹ năng hay truyện lịch sử.

Đặt một "góc đọc sách mùa hè" trong nhà, tổ chức buổi "review sách" trong gia đình, hay cùng con đọc một cuốn sách rồi cùng nhau thảo luận cũng là cách giúp việc đọc trở nên thú vị hơn.

"Tôi luôn cho con chọn sách mình thích: Khi thì truyện tranh lịch sử, lúc là sách khoa học, có khi là truyện thiếu nhi Nhật Bản. Sau mỗi cuốn, tôi hỏi: "Con thấy thích chỗ nào nhất?", "Nếu là nhân vật đó, con sẽ làm gì khác không?", "Con học được gì từ câu chuyện này?".

Không ép buộc đọc số lượng bao nhiêu cuốn, mà khơi gợi niềm vui khi đọc – đó là cách tôi giúp con hình thành thói quen tự học, tự suy nghĩ từ những trang sách", chị nói.

4. Học một kỹ năng mới, vừa học vừa chơi

Thay vì học thêm theo kiểu nhồi nhét, mùa hè là thời điểm lý tưởng để con khám phá kỹ năng mới: Học bơi, học vẽ, học đàn, học chơi cờ, thậm chí là học cách quay video, làm podcast hoặc học sử dụng công nghệ một cách an toàn.

"Tôi luôn hỏi con: "Mùa hè này con muốn học gì?". Có năm con chọn học vẽ tranh nước, có năm thử lớp múa dân gian, năm thì thích coding cơ bản. Tôi chỉ cho con học 1 lớp ngoại khóa duy nhất, trong khung giờ cố định – để vừa có thời gian học, vừa đủ thời gian chơi, không bị quá tải.

Tôi nhận ra: Khi con được lựa chọn điều mình thích, con học rất hào hứng, và tự giác luyện tập mỗi ngày mà không cần tôi nhắc", bà mẹ nói.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng yếu tố "tự nguyện" và "hứng thú" vẫn cần được ưu tiên. Nếu con thích âm nhạc, hãy thử cho con học đàn hoặc tham gia lớp hát. Nếu con mê sáng tạo, hãy thử tìm lớp thủ công, coding cơ bản hoặc lớp học trải nghiệm ngoài trời. Quan trọng nhất là: Con cảm thấy việc học này "vừa sức" và đáng mong chờ.

5. Lên kế hoạch du lịch hoặc dã ngoại nhỏ trong khả năng

Không cần phải đi xa hay tốn kém, những chuyến đi ngắn như picnic cuối tuần, về quê thăm ông bà, đi bảo tàng, đi công viên sinh thái hay thăm làng nghề truyền thống cũng là cách giúp trẻ học được nhiều điều qua trải nghiệm thực tế.

Một gia đình ở Hà Nội chia sẻ, hè năm ngoái họ không đi du lịch xa, mà mỗi cuối tuần chọn một hoạt động gần: có hôm là đi dạo ở phố cổ, hôm khác là đi xem triển lãm, tham gia hội sách. Trẻ không chỉ được thư giãn mà còn khám phá thêm nhiều điều mới lạ về nơi mình sống.

6. Dành thời gian chất lượng bên nhau mỗi ngày

Mùa hè cũng là dịp để cha mẹ và con cái thực sự "gần nhau", không phải chỉ là ở cùng nhà, mà là kết nối tinh thần. Có thể là cùng nhau nấu ăn, chơi một ván cờ, cùng xem một bộ phim ý nghĩa rồi trò chuyện, hay đơn giản là một buổi tối tắt wifi, cùng nhau kể chuyện dưới ánh đèn ngủ.

Chính những khoảnh khắc nhỏ này sẽ tạo nên ký ức đẹp trong tâm trí con, khiến mùa hè trở nên đáng nhớ không chỉ vì được nghỉ ngơi, mà vì được yêu thương.

7. Giữ tâm thế nhẹ nhàng để con được nghỉ đúng nghĩa

Nhiều cha mẹ sốt ruột vì sợ con "nghỉ nhiều quá quên kiến thức", nên vội vã cho con học thêm, ôn tập ngay khi nghỉ hè bắt đầu. Nhưng trên thực tế, trẻ em cũng cần được tái tạo năng lượng. Sự nghỉ ngơi hợp lý giúp con học tốt hơn khi bước vào năm học mới.

Thay vì "nhồi" con học, hãy giúp con lên lịch học nhẹ nhàng chỉ vài buổi/tuần, kết hợp với thời gian chơi, đọc, trải nghiệm và nghỉ ngơi. Hè không nên trở thành học kỳ ba, mà là khoảng lặng cần thiết để con lớn lên một cách tự nhiên, khỏe mạnh về cả thể chất lẫn tinh thần.

Chị Miên không bao giờ biến mùa hè thành học kỳ 3. Thay vào đó, mỗi sáng, sau khi ăn sáng xong, chị cùng con học một chút có khi là luyện vài phép toán, có khi là đọc hiểu một đoạn văn ngắn. Họ thường chỉ học trong 15–20 phút, và ưu tiên duy trì đều đặn thay vì kéo dài hàng tiếng đồng hồ.

Nhờ nhịp học nhẹ nhàng mà đều đặn này, năm nào con chị cũng bước vào năm học mới với sự tự tin vì vẫn giữ được phản xạ kiến thức.

8. Thời gian không wifi mỗi tối – để cả nhà "gần" nhau hơn

Chị đặt ra quy ước "30 phút không wifi mỗi tối". Đó là lúc cả nhà cùng nhau chơi cờ, đọc sách, xem lại ảnh cũ hay đơn giản là kể chuyện cho nhau nghe. Ban đầu con còn ngại, sau dần lại mong đến giờ này mỗi tối.

Giữa một mùa hè mà điện thoại và ipad rất dễ "chiếm sóng", khoảng lặng không màn hình này là liều thuốc tốt để con học cách quan sát, thấu cảm, và biết yêu thương.

Và điều quan trọng nhất: Cho con được… nghỉ hè đúng nghĩa.

Một mùa hè thông minh không đồng nghĩa với lịch trình dày đặc hoạt động. Đó là mùa hè giúp con được nghỉ ngơi đúng nghĩa, được học điều mình thích, sống có trách nhiệm hơn, và đặc biệt là được lớn lên trong không khí yêu thương, đồng hành từ cha mẹ.

Nếu có thể, hãy bắt đầu từ một tờ giấy trắng: Cùng con viết xuống 5 điều con muốn làm trong mùa hè này. Chỉ cần cha mẹ lắng nghe và đồng hành, bất cứ mùa hè nào cũng sẽ trở thành mùa hè đáng nhớ.

Không phải ba mẹ nào cũng có thời gian nghỉ hè cùng con, nhưng điều kỳ diệu là: chỉ cần một cuộc gọi lúc nghỉ trưa, một mẩu giấy dặn dò sáng sớm, hay cái ôm buổi tối trước giờ đi ngủ… cũng đủ để con cảm thấy mùa hè có ba mẹ đồng hành.

Và với nhiều gia đình, mùa hè không đồng nghĩa với những chuyến du lịch dài ngày. Nhưng trong nhịp sống thường nhật, nếu cha mẹ biết dành ra vài phút mỗi tối để lắng nghe con, gợi mở một cuộc trò chuyện thú vị, thì từng ngày hè của con vẫn có thể trở thành kỷ niệm ấm áp suốt đời.

Đôi khi, chỉ cần cha mẹ lùi lại một bước, dành thời gian chất lượng bên con, và tin vào khả năng tự học, tự chơi, tự lớn lên của con, là đủ. Bởi điều con cần nhất trong mùa hè, không phải kiến thức, mà là sự bình yên, tình yêu thương và cảm giác được tôn trọng như một cá thể đang lớn lên từng ngày.